آیه اکمال دین

● در این روز خداوند دین اسلام را بر ما پسندید
آیات قبل از این آیه وحتی بخش اول این آیه بحث از حلال و حرام غذاها است و بعد یکدفعه می‌گوید «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلاتخشوهم و اخشون الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دیناً» که هیچ ربطی به آیات قبل و بعد خودش ندارد.
و در حقیقت به صورت یک رمز در میان آیاتی دیگر آمده و به سرعت از آن رد شده است.معنی آیه بدین شکل است:
«امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خودم را به پایان رساندم.
در اینجا دو کلمه با هم بکار رفته‌اند: «اکمال و اتمام»
اتمام: به حالتی می‌گوییم که چیزی اجزائش در کنار هم قرار گرفته باشد و آخرین عضوش هم به آن بپیوندد در این حالت می‌گوییم آن چیز تمام شد. در این آیه هم به این شکل است که تمام اجزا دین آمده و این جز هم که به آن اضافه شد دین تمام شد.
▪ اکمال:
در بحث کمال ممکن است تمام اجزا یک شی وجود داشته باشد اما باز آن شی کامل نباشد مثلاً تمام اجزای یک ساختمان وجود داشته باشد مثل ستون و دیوار و سقف ولی یک چنین ساختمانی کامل و قابل سکونت نیست.
و می‌گوید که دین اسلام را برای شما پسندیدم. وقتی خداوند این چنین می‌فرماید منظور این است که این دینی که به اتمام و اکمال رسیده مورد رضایت من است نه آن دین ناقص.
اما بحث مهم‌تر در این آیه بحث بر روی «الیوم» است که این الیوم چه روزی است. آیا با بیان احکام خوردنی‌ها دین کامل و تمام می‌شود یا چیزی فراتر از این است.
یا اینکه بیان احکام خوردنی‌ها ترس‌آور است که خداوند به پیغمبرش می‌فرماید «فلاتخشوهم» یا چنین مساله‌ای باعث یأس کافران از تسلط بر مسلمین می‌شود. پس این آیه مربوط به احکام خوردنی‌ها نیست.
در مورد شأن نزول این آیه مسائل مختلفی نقل کرده‌اند که هر کدامشان از لحاظ منطقی اشکالاتی دارند.
۱) الیوم را روز بعثت دانستند، اما در این آیه بحث از اتمام و اکمال دین است آیا خداوند در همان روز اول دین را تمام و کمال کرد یا این ساختمان در طول چند سال ساخته شد. یا قسمت الیوم یئس الذین کفروا من دینکم آیا همان روز بعثت کافران از تسلط بر این دین مأیوس شدند؟
۲) بعضی دیگر الیوم را روز فتح مکه می‌دانستند. باز در این مورد نمی‌توان گفت که اتفاق کیفی افتاده که دین به کمال برسد یا تمام بشود چون اصلاً هدف اسلام فتح مکه نبوده که با فتح مکه این دین کامل شود.
۳) روز قرائت سوره برائت به وسیله‌ی امیر‌المؤمنین در منی
این تلقی هم باز با بحث اتمام ساختمان دین جور در نمی‌آید. چون بسیاری از دستورات و احکام بعد از این روز رسیده.
اما تلقی شیعه از بحث شأن نزول این آیه روز عید غدیر است که مشکلات بالا را ندارد.

منبع:سیری در نهج البلاغه؛ مرتضی مطهری

منبع : شبکه رشد