فشار روانی مراقبان بیماران مزمن روانی و نیاز آنان به خدمات مراقبتی و درمانی

مشارکت خانواده در مراقبت از بیمار مزمن و شدید روانی از اصول برنامه‏های بهداشت روانی است. در این راستا ارزیابی فشار و نیازهای خانواده به انواع خدمات مراقبتی ـ درمانی می تواند حایز اهمیت باشد.
۱۲۰۰ مراقب اصلی بیماران روانی (اسکیزوفرنیا، افسردگی شدید و بیماری دوقطبی) از ۶ مرکز روانپزشکی در سطح تهران انتخاب شدند. ابزارهای تعیین میزان فشار روانی (FBIS) وضعیت روانی بیماران (MRSS) و پرسشنامه «تعیین نیاز مراقبان به خدمات مراقبتی و درمانی» برای گردآوری اطلاعات به کارگرفته شد. آزمونهای آماری کای دو، رگرسیون، همبستگی پیرسون برای تجزیه و تحلیل اطلاعات مورد استفاده قرار گرفتند.
نتایج نشان داد که بستری کوتاه مدت یک ماهه، خدمات توانبخشی و پیگیری درمان در منزل جزو نیازهای اولیه و سپردن بیمار به موسسات نگهداری در رتبه آخر نیاز مراقبان قرار دارند. فشار روانی مراقبان بیماران اسکیزوفرنیک شدیدتر از دو گروه دیگر بود. اختلال در استراحت و اوقات فراغت خانواده، اختلال در روابط خانواده و رنج ناشی از داشتن بیمار روانی، شایع ترین عوامل فشارزا بودند. هر دو گروه علایم منفی و مثبت بیماری با شدت فشار و نیاز مراقبان به خدمات درمانی همبستگی معنی دار و مثبت داشتند.
خانواده منبع مهم و قابل اعتمادی در مراقبت از بیمار مزمن روانی است. تامین نیازهای مراقبان و توسعه خدمات توانبخشی ـ آموزشی و بستری کوتاه مدت، از نیازهای اولیه مراقبان بوده و تامین آنها در برنامه ریزی سیاستهای ملی بهداشت روانی می تواند از اولویت اول برخوردار باشد.

سیدکاظم ملکوتی
ربابه نوری قاسم آبادی
محسن نقوی
سیدعلی احمدی ابهری
مهدی نصراصفهانی
سوسن افقه
پرویز صالحی
محمدعلی همتی
مسعود مقدم نیا

منبع : پایگاه اطلاعات علمی