حصار ناصری،‌ حصاری برای به صدا در آمدن زنگ مرگ

بافت فرسوده از جمله مهمترین معضلاتی است که تهران و به طور کلی کشور را آزار می‌دهد. وجود ۵۰ هزارهکتار بافت فرسوده در ایران زنگ خطری است که ممکن است در هر لحظه جان عده‌ی ‌زیادی از شهروندان را به خطر بیاندازد و آن‌ها را در مشکلاتی فرو آورد که تاب و توان ادامه زندگی با شرایط کنونی را برایشان تقریباٌ ناممکن می سازد .
در محدوده بافت‌های فرسوده بعضی از مناطق هستند که حتی نامگذاری بافت فرسوده نیز، برای آنها بسیار گرانبهاست. چرا که به زعم بسیاری از کارشناسان، این مناطق در مقابل اولین تهدیدی که از طرف طبیعت به شهر وارد شود به هیچ عنوان تاب و توان مقابله ندارند و مشکلات عدیده ای را برای ساکنانشان به وجود می‌آورد.
منطقه دو هزار و ۴۰۰ هکتاری حصار ناصری که از شمال به خیابان انقلاب،‌جنوب به خیابان مولوی،‌غرب به خیابان سی تیر و شرق به خیابان ری متصل شده است با جمعیت ثابت ۶۶۰ هزارنفر و جمعیت روزانه بیش از یک میلیون نفر،‌ از جمله مناطقی است که استعداد خرابی را در صورت وقوع اولین حادثه طبیعی دارد.
بر اساس اطلاعات موجود و تحقیق‌های مختلف کارشناسان، این منطقه که علاوه بر تراکم جمعیتی و ساختمانی بالا،‌ به جهت جا دادن منطقه بازار در خود، به عنوان نبض اقتصادی تهران به شمار می‌رود، می‌تواند در صورت عدم رسیدگی به موقع و آغاز یک برنامه نوسازی فشرده و علمی به معضلی بزرگ برای تهران به حساب آید و در آینده ای نه‌چندان دور چالشی برای مسئولان کشور گردد.
ساخت‌وساز‌های متراکم که اکثراً به دلیل مشکلات مالی صاحبان خانه به صورت غیر اصولی انجام گرفته اند،‌ خیابان‌ها و معابر تنگی که گاهی از مواقع حتی کشش رفت‌و‌آمد یک اتومبیل را هم ندارند،‌ دکان‌های تنگ و تاریکی که بی‌شک در مواقع خطر می‌توانند به گوری برای صاحبانشان تبدیل شوند، رفت و آمدهای فراوان و جمعیت لجام گسیخته‌ای که ‌درصد سردرگمی در هنگام خطرها را دوچندان می‌کند و خصوصاً بازاری که با جای دادن دکان‌های نامقاوم در خود و رفت و آمد بالا می‌تواند در صورت بروز یک مشکل در کسری از ثانیه،‌ غمی بزرگ را بر دلها بگذارد همگی از عواملی هستند که ضرورت رسیدگی فوری به مقوله بافت فرسوده را دوچندان می‌کند.
از طرف دیگر ساخت‌و‌سازهای غیراصولی در منطقه حصار ناصری سبب شده که هیچ گونه فضایی برای پناه بردن جمعیت این منطقه در هنگام خطر در آن وجود نداشته باشد و همین موضوع دل نگرانی دیگری را برای ساکنان این منطقه به وجود آورده است.
به هر تقدیر به نظر می‌رسد که توجه بیش از پیش به مقوله بافت فرسوده شهری از جمله عواملی است که مسئولان با وجود سختی‌ها و موانع مختلفی که نوسازی این بافت‌ها به دنبال دارد آن را باید مد نظر داشته باشند و هر چه زودتر راهکاری برای برون رفت از این چالش به دست آورند؛‌ چرا که بافت فرسوده قبل از هر چیزی می‌تواند تهدیدی برای سلامت مردم به حساب آید . ‌
لازم به ذکر است که محله حصار ناصری در دوره ناصریه به وجود آمد و ساخت و سازها از همان دوره در این منطقه آغاز شد. ساخت و سازهایی که از همان ابتدا به دلیل عدم استفاده از وسایل استاندارد در ساخت و ساز و دیگر مسائل با مشکلات زیادی روبرو شده بود. در ایتدا از آنجایی که این محدوده در مرکز شهر تهران واقع شده بود، بازار و دیگر مکان های مورد نیاز شهروندان در آن احداث شد اما بعد ها با گسترشی که تهران پیدا کرد این محله نیز از تب و تاب اولیه افتاد و به قطب اقتصادی تهران تبدیل شد.

سید محمد حسین هاشمی