پدافند غیرعامل آرامش خاطر و امنیت پایدار

پدافند غیرعامل با هدف جلوگیری از صدمات جانی و خسارات مالی و یا به حداقل رساندن میزان صدمات و خسارات ناشی از حملات دشمن ، بدون بکارگیری هر نوع جنگ افزار و مهمات ، طیف وسیعی از اقدامات را شامل می گردد که اجرای درصد بالایی از آن به سهولت و با صرف هزینه کم امکان پذیر بوده و فقط بخشهایی از آن مستلزم صرف هزینه نسبتا زیاد می باشد . بخشی از خسارات و صدمات وارده ناشی از حملات مربوط به اصابت بمب/موشک یا هر نوع پرتاب دیگر و انفجار آن بوده که در لحظه وقوع می گردد و در اغلب موارد خسارات و صدمات مربوط به “پیآمدهای “ این حملات ، از خسارات ناشی از انفجار اولیه به مراتب بیشتر می باشد که با رعایت اصول پدافند غیر عامل و اجرای طرحهای مربوطه می توان ضمن کاهش خسارات اولیه ، از بروز خسارات و صدمات بعدی جلوگیری نموده و یا تاثیر آنها را تا حد بسیار زیادی کاهش داد .با توجه به ماهیت حملات وسیع به تاسیسات حیاتی و مهم نظامی و غیرنظامی و حتی مناطق مسکونی ، اداری ، تجاری ، آموزشی و مراکز حفظ و نگهداری اسناد ملی و میراث فرهنگی و غیره ، امری عادی تلقی و باید توجه داشت که با توجه به وسعت کشور عزیزمان و گستردگی نقاط، حفاظت کلیه این نقاط و مناطق در مقابل حملات با اختصاص جنگ افزار به سهولت میسر نخواهد بود.چنانچه خطرات و پیامد های حملات بطور مشخص به آگاهی عموم رسیده و با تهیه و اجرای پدافنند غیر عامل و دادن آموزشهای لازم و اجرای تمرینات نوبه ای بنا به مورد و لزوم، آمادگی مقابله با این حملات فراهم گردد و دشمن نتواند با بمباران مناطق مختلف دربین افراد ایجاد رعب و وحشت نموده و روال عادی زندگی و فعالیتها را بر هم بزند ، می توان از اقدامات پدافند غیر عامل هوایی به عنوان یک عامل موثر بازدارنده نام برد.
● تاثیر آمادگی دربرابر حوادث ( واقعه ۱۱ سپتامبر )
به جهت اهمیت آمادگی و آموزش نیروی انسانی در پدافند غیرعامل همچنین هوشیاری و سرعت در تصمیم گیری و نیز سایر عوامل دخیل در زمان بحران به یک نمونه بسیار موثر اشاره می نمایم .سرباز کهنه کار ریک اسکورلا که در جنگ ویتنام حضور و دارای تجریبات فراوان در کشورهای مختلف بوده و بحرانهای گوناگونی را پشت سر گذاشته بود یک متفکر امنیتی با بینش و بصیرت استراتژیک برای سیستم امنیتی بود .
رسکورلا معاون امنیتی شرکت مورگان استنلی دین ویتر ( مستقر در یکی از برجهای دوقلو ) بود. در محل کار و علیرغم اعتراض و تمسخر کارکنان و مسئولین ، تمرینات منظم تحت فشار را هر چند ماه یکبار تکرار می کرد و کلیه ۳۷۰۰ پرسنل شاغل در برج را از طبقه ۷۴ تا همکف بوسیله راه پله چندصدمتری تخلیه می کرد . او قبلا خطرات را پیش بینی کرده بود و در ۱۱ سپتامبر و پس از اصابت هواپیمای اول به برج نخست ، فورا دستور تخلیه را صادر کرد. یکی از مسئولان نیویورک و نیوجرسی که از مالکین برجهای مرکز تجارت بود تلفن کرد و گفت همه در جای خود بمانند زیرا دیگر خطری وجود ندارد. اما رسکورلا با عصبانیت فریاد زد خفه شو و با جدیت به کلیه کارکنان دستور داد سریعا از آنجا خارج شوند . وقتی هواپیمای دوم در ساعت ۹/۰۷ صبح به برج جنوبی اصابت کرد تمامی کارمندان شرکت صحیح و سالم برج را تخلیه کرده بودند و فقط ۵ نفر و رسکورلا که به دنبال ۳ نفر کارمند مفقود شده بود کشته شدند.
● پدافند عامل و پدافند غیرعامل چیست ؟
پدافند عامل رویارویی و مقابله مستقیم با دشمن و بکارگیری جنگ افزار مناسب و موجود به منظور دفع حمله وخنثی کردن اقدامات آفندی می باشد در حالی که پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که نیاز به بکارگیری جنگ افزار ندارد و با اجرای آن می توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی ، حساس نظامی و غیر نظامی و تلفات انسانی جلوگیری نموده و یا خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد .
طرحهای پدافند غیر عامل با هدف ممانعت از هدف گیری تاسیسات توسط دشمن ، کاهش فرصت و دقت هدف گیری ، کنترل خسارات در صورت وقوع حمله و به منظور جلوگیری از وارد شدن صدمات جانبی و خسارات مالی و یا به حداقل رسانیدن میزان تلفات و خسارات در کلیه سطوح سازمانی مدیریتی و اجرایی تهیه ، تمرین و اجرا می گردند .
تنوع تاسیسات و تجهیزات ، نوع و اهمیت فعالیت و تداوم آن ، موقعیت جغرافیایی و طبیعی متفاوت مراکز صنعتی ، اقتصادی و منافع طبیعی ، ویژگی مراکز سیاسی کشور و تراکم یا پراکندگی جمعیت در مناطق مسکونی ، اداری و مراکز فعالیت ، ایجاب می نماید که طرحها بر اساس ویژگیها و موقعیت و شرایط خاص هر نقطه تهیه و به مرحله اجرا درآیند .

حنیف غفاری

منبع : روزنامه رسالت