تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران 1320 ـ 57

به اهتمام : مقصودی - مجتبی
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۸/۱۴
رده دیویی : ۹۵۵.۰۸۲۴
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۴۶۴
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۴۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۳۳۴-۰۸۲-۱

اثر حاضر پژوهشی است جمعی درباره تحولات سیاسی اجتماعی ایران در یک دوره 37ساله, از 1320تا 1357که در پنج بخش و هفده فصل سامان یافته است . شانزده نویسنده و صاحب نظر مباحث سیاسی و اجتماعی نویسندگان این مجموعه هستند .در تدوین مجموعه به سرفصل‌های مصوب درس 'تاریخ تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران 1320ـ '1357در رشته علوم سیاسی توجه شده است .در بخش اول, تحولات سیاسی اجتماعی ایران در نیمه اول دهه 1320ه.ش در قالب سه فصل تجزیه و تحلیل شده که ریشه‌یابی و زمینه‌های وقوع حوادث دهه 1320ه.ش از درون ساختار قدرت حکومت رضاشاه, مهم‌ترین وجه مشترک این فصول هستند .این سه فصل عبارت‌اند از1 :ـ اشغال نظامی ایران در شهریور 1320, بررسی علل و پیامدها/ مجتبی مقصودی, 2ـ ساختار قدرت در عصر بعد از رضاشاه با تاکید بر مجلس چهاردهم و امتیاز نفت شمال/ صادق زیبا کلام, 3ـ بحران آذربایجان و کردستان ( 25ـ 1324ه.ش)/ مجتبی مقصودی .در بخش دوم, فرآیند جنبش ملی شدن صنعت نفت, دلایل به قدرت رسیدن دولت مصدق و علل وقوع کودتای 28مرداد و پیامدهای آن و نیز تحولات سیاسی بعد تا اواخر 1330بحث و بررسی شده است .این بخش شامل این مقالات است4 :ـ جنبش ملی شدن صنعت نفت و استقرار حکومت مصدق/ علی‌اکبر امینی, 5ـ کودتای 28مرداد 1332و علل وقوع آن/ علی اصغر زرگر, 6ـ پیامدهای کودتای 28مرداد و تحولات بعدی/ عباس سلطان‌لو', 'احزاب و تشکل‌های سیاسی ایران تا پیروزی انقلاب اسلامی در چارچوب تقسیم‌بندی چهارگانه, یعنی احزاب ملی, چپ, مذهبی و دولتی محور اصلی بررسی‌های بخش سوم طی فصول هفتم تا دهم را تشکیل می‌دهند .در این بخش این مقالات گردآمده است7 :ـ احزاب ملی/ علی کریمی مله, 8ـ احزاب چپ :الف ـ حزب توده/ علی مرشدی زاد, ب ـ مشی چریکی چپ در ایران/ اسماعیل حسن‌زاده, 9ـ احزاب مذهبی/ نرجس خاتون براهویی, 10ـ احزاب دولتی/ محسن مدیر شانه‌چی .بخش چهارم کتاب به بحث درباره قشربندی اجتماعی و ساخت طبقاتی اختصاص دارد .ایلات و عشایر, طبقه متوسط سنتی, طبقه متوسط جدید و طبقه کارگر, گروه‌های اجتماعی چهارگانه‌ای هستند که عملکرد و تاثیرات آنان بر فضای سیاسی ـ اجتماعی جامعه و بر دولت در قرن بیستم, به ویژه در دوران محمدرضا شاه بررسی می‌شود .این بخش از فصول یازدهم تا چهاردهم به شرح زیر تشکیل شده است11 :ـ ایلات و دولت/ بابک نادرپور, 12ـ طبقه متوسط سنتی/ رجب ایزدی, 13ـ طبقه متوسط جدید/ محمد رحیم عیوضی, 14ـ طبقه کارگر/ عباس علوی . در آخرین بخش کتاب, تحولات سیاسی ـ اجتماعی کشور در دو دهه آخر رژیم پهلوی تا پیروزی انقلاب اسلامی از سه منظر متفاوت ارزیابی می‌شود که دربرگیرنده فصل‌های پانزدهم تا هفدهم است15 :ـ نهضت امام خمینی :از لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی تا تبعید امام به ترکیه ( 43ـ 1341)/ علیرضا ملایی توانی, 16ـ اصلاحات ارضی در ایران :زمینه‌ها, سیاست‌ها و پیامدها/ ا میر محمد حاجی یوسفی, 17ـ تحولات سیاسی ایران (سال‌های 1342, /)1357 حسین دهشیار .' 'جمع‌بندی و نتیجه‌گیری', 'فهرست منابع 'و 'نمایه 'پایان بخش مطالب کتاب را تشکیل می‌دهند .