دوشنبه, ۱۵ بهمن, ۱۴۰۳ / 3 February, 2025
مجله ویستا

موجوداتی که در تقسیم بندی میان گیاهان قرار می‌گیرند


موجوداتی که در تقسیم بندی میان گیاهان قرار می‌گیرند
● تالوفیت‌ها
این گروه گیاهی بسیار ساده، ابتدایی، غالبا تک‌سلولی و به اصطلاح پروتوفیت بوده و معمولا تشکیل توده‌های سلولی به نام ریسه یا تال را می‌دهند. سلول‌های سازنده تال، همه یک‌شکل و یکنواخت و هریک مستقل از دیگری بوده و با آنکه در کنار هم قرار دارند، هیچگونه ارتباط فیزیولوژیکی بین آنها وجود ندارد، همچنین فاقد هرگونه اختصاصات بافتی هستند. ریسه یا تال تالوفیت‌ها بافت خاصی نیست و به همین علت هم این گروه گیاهی(تالوفیتها) را گیاهان سلولی می‌گویند. از گیاهان سلولی شاخه‌های زیر وجود دارند.
● باکتری‌ها
گیاهان تک‌سلولی، میکروسکوپی و فاقد كلروژلاست هستند. باکتری‌ها موجودات بسیار ریزی هستند که با چشم عادی و غیرمسلح دیده نمی‌شوند و همیشه دارای اشکال ثابت نبوده و شکل آنها با ساختار، واکنش محیط، دما، سن و بعضی عوامل دیگر بستگی دارد. سلول باکتری دارای هسته بسیار کوچک و اکثرا غیر قابل مشاهده، سیتوژلاسم، واكوئل، دیواره سلولی و عده‌ای از آنها دارای کپسول یا پوشینه می‌باشند. عده‌ای از باکتری‌ها دارای کلروفیل در سیتوپلاسم خود بوده و اتوتروف می‌باشند.
● فلاژله‌ها
فلاژله‌ها ابتدایی‌ترین تک سلولی‌ها هستند که می‌توان برخی از آنها را جز سلسله گیاهی به حساب آورد.
● جلبک‌ها
رستنی‌های دارای کلروپلاست هستند. کلروپلاست این گروه را غالبا مواد یا ذرات رنگی قرمز‌، قهوه‌ای یا آبی می‌پوشاند. جلبک‌ها به گروه دیاتومه‌ها که تک سلولی و پوسته سیلیسی دارند و جلبک‌های آبی‌، جلبک‌های قهوه‌ای، جلبک‌های سبز و جلبک‌های قرمز تقسیم می‌شوند. جلبک‌ها ۱۸۰۰ جنس و ۲۱۰۰ گونه دارند که از نظر شرایط زیست‌، اندازه‌، ساختار بیولوژیکی و فیزیولوژیکی و تولید مثل با یکدیگر متفاوت اند. جلبک‌ها اکثرا آبزی بوده‌، بطور شناور و یا چسبیده به کف یا تکیه گاه در آب قرار می‌گیرند. جلبک‌های کوچک میکروسکوپی و شناور در آب را فیتوپلانکتون گویند. جلبک‌ها با عمل فتوسنتز بر اكسیژن محیط افزوده، از این راه موجب تصفیه آبهای آلوده و فاضلاب‌ها می‌شوند.
● قارچ‌ها
رستنی‌های انگل یا ساپروفیت فاقد کلروفیل هستند. برخی از صفات قارچ‌ها به صفات جانوران و برخی دیگر شبیه صفات گیاهان است. قارچ‌ها برخلاف باکتری‌ها و عده‌ای از جلبک‌ها هسته مشخص دارند. مواد ذخیره‌ای در قارچ‌ها به شکل گلیکوژن و یا چربی است و چون فاقد کلروفیل هستند نمی‌توانند مستقیما کربن هوا را جذب کرده، از آن مواد لازم برای رشد خود را بسازند. قارچ‌ها مجبورند، كربن لازم را برای ادامه حیات از موادی مانند گلوسیدها که در ترکیب شیمیایی آنها کربن وجود دارد بدست آورند. عده‌ای از قارچ‌ها کربن و ترکیبات آن را از بدن جانوران یا گیاهان می‌گیرند و عده‌ای دیگر روی مواد آلی و بازمانده گیاهان یا لاشه جانوران و یا کود به سر برده، مواد غذایی را از آنها اخذ می‌کنند. بنابراین همه قارچ‌ها هتروتروف می‌باشند.
● گلسنگ‌ها
گلسنگ‌ها رستنی‌هایی مشترک از یک قارچ و یک جلبک اند که زندگی مشترک باهم دارند. هر جلبک با هر قارچ نمی‌تواند تشکیل گلسنگ بدهد. قارچ‌هایی که در تشکیل گلسنگ‌ها شرکت دارند خود به تنهایی قادر به ادامه زندگی مستقل در طبیعت نیستند. بنابراین همیشه گونه مشخصی از یک قارچ یا گونه مشخصی از یک جلبک تشکیل یک گلسنگ می‌دهند. در زندگی اشتراکی این دو، جلبک‌ها به علت داشتن کلروپلاست عمل کربن‌گیری انجام داده در ساختن مواد آلی شرکت دارند و قارچ‌ها با جذب آب و مواد معدنی بخشی از آن را در اختیار جلبک قرار داده، جلبک نیز به نوبه خود مقداری از مواد آلی ساخته شده را در اختیار قارچ می‌گذارد. بدین ترتیب بین این دو گیاه زندگی همزیستی برقرار می‌گردد.
● کاراسه یا کاروفیت‌ها
کاراسه یا کاروفیت‌ها گروه مخصوصی از جلبک‌ها هستند که تکاملی بیشتر از بقیه جلبک‌ها داشته، امروزه فقط در آب‌های شیرین می‌رویند.
● بریوفیت‌ها
بریوفیت‌ها گیاهانی فاقد ساقه، ریشه واقعی، گل و برگ و آوند بوده، غالبا اندام‌های برگی‌شکل دارند. دستگاه زایای ماده در این گروه گیاهی به صورت آرکگن است. بریوفیت‌ها‌، شامل خزه‌ها و هپاتیک‌ها هستند و این گیاهان برخلاف گیاهان دانه‌دار و آوندی که از یک رویش تخم حاصل می‌شوند، از رشد اسپور نتیجه شده‌، اندام‌ برگی، محور و ریشه در این گیاهان در حقیقت نوعی ریسه یا تال به اشکال متفاوت به حساب می‌آیند. به عده‌ای از بریوفیت‌ها که ریسه یکنواخت دارند، بریوفیت‌های ریسه‌دار می‌گویند. بیشتر در کنار چشمه‌ها، روی چوب و تنه درختان جنگل‌ها و دره‌های مرطوب زندگی می‌کنند.
● نهان‌زادان آوندی
نهان‌زادان آوندی که به این گروه پتریدیوفیت هم می‌گویند در دارا بودن ریشه‌، ساقه‌، برگ واقعی و بالاخره آوند نسبت به گروه‌های قبلی تکامل یافته‌ترند. در نهادن‌زادان آوندی دستگاه زایشی بر خلاف دستگاه رویشی تکامل چندانی نداشته‌، تولیدمثل همانند گروه قبل بوسیله اسپور یا هاگ انجام می‌گیرد. بنابراین این گیاهان فاقد دانه یا بذر هستند. گروه نهان‌زادان آوندی شامل راسته‌های زیر هستند.
● لیکوپودیال‌ها یا پنجه‌گرگیان
لیکوپودیال‌ها یا پنجه‌گرگیان که انشعابات ساقه در آنها دو‌شاخه‌ای است و امروزه همگی گیاهان علفی هستند.
● اکی‌ستال‌ها یا دم‌اسبیان
این گیاهان ، غالبا گیاهان علفی بوده ، دارای ساقه‌های بند بندی با انشعاباتی چرخه دار یا فراهم هستند.
● پتریدال‌ها یا سرخس‌ها
امروزه همه آنها علفی بوده‌، انشعاباتی کناری دارند. گروهی از اجداد آنها به صورت سرخس‌های دانه‌دار در ادوار گذشته تکامل پیدا کردند. ولی همه از پهنه رویشی جهان محو شدند و فقط آثاری از آنها به صورت فسیل باقی مانده است. سرخس‌های امروزی هیچ ارتباطی با سرخس‌های دانه‌دار ندارند.
● پروفانروگام‌ها یا دانه‌داران ابتدایی
پروفانروگام‌ها یا دانه‌داران ابتدایی بازدانگان مقدماتی به شمار می‌آیند. از این گروه گیاهی امروزه دو راسته باقی مانده که یکی شامل یک تیره و چند جنس و دیگری یک تیره تک گونه‌ای است که این دو راسته شامل سیکادال‌ها و ژنکیوآل‌ها می‌باشد.
● بازدانگان حقیقی یا مخروطیان
این گروه امروزه تیره‌های متعددی با ۵۰۰ گونه داشته‌، در دو نیم‌کره شمالی و جنوبی می‌رویند.
● گروه حد واسط بازدانگان و نهان‌دانگان یا کلامیدوسپرم
گروه مزبور شامل راسته‌های ولویتچیال‌، گنه‌تال و افورال است. گروه پرو فانروگام‌ها و بازدانگان و کلامیدوسپرم‌ها مجموعا در یک گروه بزرگتری به نام ژیمنوسپرم به معنی بازدانه قرار می‌گیرند. در این گروه گیاهی تخمک‌ها در برچه‌های باز قرار داشته‌، فاقد تخمدان (برچه بسته) پوشاننده تخمک هستند.
● نهان‌دانگان یا آنژیوسپرم
در این گروه گیاهی دانه در محفظه مسدود تخمدان و به صورت پوشیده قرار دارد. نهان‌دانگان در حال حاضر عالی‌ترین و فراوان‌ترین رستنی‌های سطح کره خاکی هستند. دستگاه زایشی آنها به صورت گل تکامل یافته است. نهان‌دانگان را برحسب تعداد لپه‌ها که یک یا دو عدد است به تک لپه‌ای‌ها و دولپه‌ای‌ها تقسیم می‌کنند. دولپه‌ای‌ها به نوبه خود به بی‌گلبرگان یا دارای گل فاقد پوشش‌(آپتاله) و جداگلبرگان‌(دیالی پتاله) و پیوسته گلبرگان‌(گاموپتاله) تقسیم می‌شوند.
منبع: دانشنامه رشد
http://www.dirine.blogfa.com/
منبع : blogfa