آفتاب سوختگی

روشنایی زندگی ما، گرمی روزهای ما، منبع انرژی برای تمام موجودات زنده، «آفتاب» !!
شنیدن اسم آن هم به دلمان گرمی و نشاط می‌بخشد... اما
این فقط یك روی سكه است؛ اشعه ماورای بنفش آفتاب می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری به پوست ما وارد كند.
● آیا می‌دانید:
نور آفتاب از چه اجزایی تشكیل شده است؟
اشعه ماورای بنفش چیست و چه تأثیری بر پوست ما دارد؟
بدن ما در برابر اشعه‌ی خورشید چگونه از خود دفاع می‌كند؟
ما برای محافظت از پوستمان چه باید بكنیم؟
كرم‌های ضد آفتاب چه تأثیری بر پوست ما دارند؟
● نور آفتاب
نور خورشید، حاوی طیفی گسترده از اشعه‌های مرئی و نامرئی است. بخشی از اشعه‌ی نامرئی آفتاب، طیف ماوراء بنفش یا UN است كه طول موجی كوتاه‌تر از طول موج نورمرئی داشته و همه‌ی ضررهایی كه نور آفتاب به پوست ما می‌زند هم زیر سر همین اشعه است. UV خود به دو قسمت UVA و UVB تقسیم می‌شود. این دو نوع اشعه هستند كه باعث برنزه شدن پوست و‌ آفتاب‌سوختگی می‌شوند و میزان آن‌ها در فصل تابستان، در ارتفاعات و در مناطق استوایی بیشتر است. باد و انعكاس نور خورشید از روی آب یا برف هم باعث می‌شود كه میزان اشعه‌ای كه به پوست ما می‌رسد بیشتر باشد.
اما آیا فكر می‌كنید كه در هوای ابری دچار آفتاب‌سوختگی نمی‌شوید؟ نه! ابرها نمی‌توانند جلوی عبور همه‌ی اشعه‌ی ماورای بنفش را بگیرند و بنابراین حتی در هوای ابری هم شما باید مراقب پوست خود باشید.
● اثر نور آفتاب بر پوست ما
قرار گرفتن در معرض آفتاب، مثل هر چیز دیگر، اگر به حد تعادل باشد، نه تنها ضرری ندارد بلكه سودمند است. اشعه UV باعث ساخته شدن ویتامین D در پوست، از بین رفتن میكروب‌ها و حتی تأثیر روانی مثبت بر ما می‌باشد. اما اگر میزان‌ آفتابی كه به پوست می‌رسد از حد تعادل تجاوز كند، اثرات زیانبار نور خورشید آغاز می‌شوند:
۱- اثر فوری: نور خورشید باعث قرمزی پوست می‌شود. این اثر می‌تواند ظرف چند دقیقه بروز كند.
۲- اثر تأخیری: كه همان آفتاب‌سوختگی است و بعد از۴-۳ ساعت قرار گیری در معرض آفتاب ایجاد می‌شود.
بعد از گذشت ۳-۲ روز پوست حالت پوسته پوسته پیدا می‌كند و لایه‌ی فوقانی آن ضخیم می‌شود.
۳- اثر دراز‌مدت: ایجاد كك و مك و علایم زودرس پیری و همچنین افزایش خطر سرطان پوست، اثراتی هستند كه در افرادی كه پوستشان به مدت طولانی در معرض آفتاب قرار دارد ایجاد می‌شوند.
● دفاع پوست ما در برابر آفتاب
اولین سد دفاعی بدن ما در برابر اثرات زیانبار اشعه ماورای بنفش، خود پوست است. پوست تمام سطح بدن را پوشانده و اعضای داخلی ما را از عوامل مخرب محیطی حفظ می‌كند.
پوست، از دو لایه ساخته شده است:
۱- اپیدرم كه خارجی‌ترین لایه‌ی محافظ پوست را تشكیل می‌دهد.
۲- درم كه در زیر اپیدرم قرار گرفته و دارای بافت همبند، رگ‌های خونی، اعصاب و فولیكول‌های مو، غدد عرق و غدد چربی است.
زمانی كه اشعه ماورای بنفش به پوست می‌رسد، پوست سازمان‌های دفاعی خود را به كار می‌اندازد. اولین كار، ضخیم‌سازی لایه‌ی شاخی پوست است كه در نتیجه‌ی آن اشعه ماورای بنفش كمتری به نقاط عمقی پوست نفوذ می‌كند.
بعد از این عمل، پوست شروع به ساختن رنگدانه‌ای به نام «ملانین» می‌كند كه همان عامل برنزه شدن است.
این رنگدانه، تا حدی اشعه ماورای بنفش را جذب كرده و از نفوذ آن به پوست جلوگیری می‌‌نماید.
قدم سوم، خود ترمیمی پوست است. هر شب، پوست شروع به ترمیم سلول‌هایی می‌كند كه DNA آنها در اثر مواجهه با آفتاب خراب شده‌اند. اما اگر تعداد این سلول‌های آسیب دیده زیاد باشد، سیستم ایمنی پوست نمی‌تواند از پس آنها بربیاید و در نتیجه بعد از مدتی ضایعات سرطنی و پیش سرطانی در پوست ایجاد می‌شوند.
باید بخاطر داشت كه دفاع طبیعی افراد مختلف نسبت به نور آفتاب متفاوت است. اگر شما پوست حساسی دارید كه بلافاصله در برابر آفتاب، قرمز می‌شود، باید خیلی بیشتر مراقب باشید. اگر سن شما زیر ۱۲ سال است و اگر در ساعات گرم روز یعنی از ساعت ۱۱ تا ۳ بعد از ظهر كه اشعه UV بیشترین شدت را دارد، زیر نور آفتاب هستید، باید حتماً به كمك پوستتان بشتابید.
چطور؟
● راه‌های محافظت از پوست
اگر تمام روز را در خانه می‌گذرانید، محافظت طبیعی پوست برای شما كافی خواهد بود. اما دفاع طبیعی بدن نمی‌تواند در برابر آفتاب كنار ساحل، هنگام پیاده روی در یك ظهر داغ و یا هنگام كوهنوردی یا اسكی چندان از پوست شما محافظت كند.
پس شما باید به خاطر داشته باشید:
ضد آفتاب + كلاه و عینك آفتابی + لباس پوشیده و مناسب = محافظت در برابر آفتاب
● كرم‌های ضد آفتاب
روی تمام كرم‌های ضد آفتاب این عددها را می‌بینید:SPF ۱۰ ۲۵ ۴۰ یا ...
SPF مخفف عبارت Sun Protection Factor است و میزان توانایی دارو برای محافظت از پوست شما را نشان می‌دهد. SPFهای بالای ۱۵ اغلب محافظت خوبی برابر نور آفتاب ایجاد می‌كنند.
اما باید دقت دشته باشید كه برای هر فردی SPF مناسب بستگی به نوع پوست، میزانی از كرم كه هر بار استفاده می‌شود وشكل ضد آفتاب (لوسیون، كرم و...) دارد، بنابراین بهتر است برای انتخاب ضد آفتاب با پزشك مشورت كنید.

منبع : تبیان