شیر سنگی ، همدان

یكی از آثار تاریخی همدان مجسمه شیر سنگی است كه در پارك و میدانی به نام سنگ شیر واقع شده است. طول این مجسمه كمی بیش از 2 متر،‌ عرض آن 115 سانتی‌متر و ارتفاع قسمت سینه آن 120 سانتی‌‌متر است. ظاهراً این مجسمه در زمان اشكانیان همراه با مجسمه دیگری كه نظیر و قرینه آن بود، در كنار یكی از دروازه‌های شهر نصب بود. بعدها عرب‌ها آن دروازه را باب‌الاسد خواندند و در سال 319 هجری توسط دیلمیان ویران گردید. در مورد زمان ساخت آن نظرات گوناگونی وجود دارد. از مادها تا پارتیان را سازنده آن می‌دانند. اما این نظر بیشتر مطرح است كه اسكندر مقدونی به یاد سردار بزرگ خود «هفایستون» دستور ساخت آن را داده و در قسمت دروازه‌ شرقی هگمتانه نصب شد.
مجسمه شیر سنگی قرن‌ها در كنار تپه مصلی افتاده بود،‌ سرانجام در سال 1328 شمسی بر پایه‌ای مستطیل شكل از سنگ گرانیت استوار شد و در محل فعلی نصب گردید. پاهای مجسمه شكسته و به علت صدماتی كه به آن وارد شده است شكل و شمایل اولیه خود را از دست داده است.
جمعی از مردم همدان به پیروری از عقاید گذشتگان، این شیر سنگی را وسیله‌ای برای برآورده شدن آرزوها و احیاناً طلسمی جهت دفع سرما و قحطی و باطل‌كننده جادوها می‌شناسند. در قسمت جلوی سر شیر همیشه روغن و شیره ریخته و در حفره‌های كوچك و چرب این قسمت، سنگ‌های كوچك قرار می‌دهند. مردم و مخصوصاً زنان عقیده دارند كه این جسمه نمادی از آناهیتاست.