دنیای ارتباطات رسانه های یک بعدی و چند بعدی

در دنیای حاضر که دنیای ارتباطات است رسانه ها عامل ارتباط برقرار کردن افراد با یکدیگر هستند. در تقسیم بندی ای که کارشناسان ارتباطات از رسانه ها می کنند، رسانه ها را یک بعدی و چند بعدی نام می برند و این گونه آن را تعریف می کنند:
رسانه های یک بعدی شامل رادیو، تلویزیون، سینما و ویدئو هستند که در آنها مخاطبان تنها به عنوان یک گیرنده پیام رسانه عمل می کنند، یعنی در اصل نمی توانند در همان زمان دریافت پیام، از خود بازخورد یا عکس العملی نشان دهند تا بر رسانه اثر بگذارد و باعث تغییر در آن شود.
رسانه های دو یا چند بعدی شامل کامپیوتر، فاکس، تلفن و... هستند که مخاطب در آن هم به عنوان گیرنده و هم به عنوان فرستنده پیام عمل می کند. در این رسانه ها ارتباط دو یا چند طرفه است، یعنی بین مخاطبان یک ارتباط دو سویه یا بیشتر توسط رسانه برقرار می شود.
بخشی از رسانه های بزرگ (تله ماتیک) و رسانه های کوچک (اتنوترونیک) در گروه رسانه های یک بعدی و بخشی در گروه رسانه های دو یا چند بعدی قرار می گیرند، مثلا تلفن که از خانواده رسانه ای بزرگ است در گروه رسانه های دو یا چند بعدی قرار می گیرد، اما رادیو که آن هم از این رسانه ها است در گروه رسانه های یک بعدی قرار دارد.
در این تقسیم بندی توجهی به چگونگی تکنولوژی اطلاعات نشده است، بلکه در آن به نحوه ارتباط برقرار کردن مخاطبان توجه شده است.
نکته آخر این که در رسانه های یک بعدی مخاطب زمان دریافت پیام تا حدودی حالت منفعل دارد، چون در آن زمان نمی تواند بازخورد خود را به رسانه برساند. در رسانه دو یا چند بعدی مخاطبان پویا هستند و باز خورد خود را در زمان دریافت پیام می توانند به رسانه برسانند.


محمد حسین هادوی

منبع : روزنامه کیهان