سال ۱۳۸۴ برای طراحان وب: حرکت به سوی طراحی مبتنی بر CSS

اگر شما نیز یک طراحی وب هستید، لابد می‌دانید یا دست‌کم شنیده‌اید که مدتی است یک شیوه جدید در طراحی صفحات وب مورد توجه متخصصان این عرصه قرارگرفته ‌است. این شیوه جدید که اصطلاحا CSS-based Design یا طراحی مبتنی بر CSS نامیده می‌شود در مقابل روش متداول کنونی، یعنی Table-based Design مطرح شده است و تعداد قابل توجهی از طراحان برجسته جزو حامیان آن به شمار می‌آیند. دقت کنید که ((طراحی مبتنی بر CSS)) به غیر از ((استفاده از CSS‌ در طراحی صفحات)) است. در شیوه فعلی چیدمان عناصر یک صفحه وب به کمک جدول بندی انجام می‌شود. شیوه‌ای که مشکلات خاص خود را دارد و طراحان وب به خوبی با آن آشنا هستند. اما در شیوه جدید با استفاده از امکانات Cascading Style Sheets می‌توان صفحات وب را آسان‌تر، دقیق‌تر، زیباتر و سبک‌تر و از همه مهمتر (و جالب‌تر) بدون استفاده از المان Table طراحی کرد.این تکنیک در طراحی صفحات وب البته موضوع جدیدی نیست و از معرفی آن توسط طراحان برجسته‌ای مانند Eric Meyer (مولف یکی از معروف‌ترین کتاب‌ها در زمینه CSS) و دیگران خیلی وقت است که می‌گذرد. اما چنانکه پیداست هنوز این روش جدید طراحی در میان طراحان وب از استقبال چندانی برخوردار نشده است. یک علت اصلی در این زمینه آنست که هنوز نرم‌افزارهای مهم و معروفی مثل Dreamweaver ، Microsoft Frontpage و Adobe GoLive این تکنیک را به عنوان روش پیش فرض طراحی صفحات وب اختیار نکرده‌اند و بسیاری از طراحان وب که از این برنامه‌ها استفاده می‌کنند، همچنان ناگزیرند به روش مرسوم عمل کنند.اما چرا این موضوع را برای یادداشت نوروزی امسال انتخاب کرده‌ام؟ دو سه دلیل برای این کار داشتم. نخست اینکه به بهانه سال جدید از شما دعوت کنم پیش از آنکه این تکنیک توسط نرم‌افزارهای مذکور پذیرفته شود، به اهمیت این شیوه جدید دوباره بیندیشید، شاید مانند من تصمیم بگیرید که به سمت تکنیک مبتنی بر CSS حرکت کنید. این شیوه امکان ایجاد تغییرات رادیکال در Layout صفحات وب را آسان می‌کند. موضوعی که در پروژه‌های بزرگ اهمیت خاصی دارد. من اگرچه این یادداشت را برایتان نوشته‌ام اما هنوز خودم تجربه و مهارتی در این زمینه ندارم و تنها پس از بررسی‌های فراوان به این نتیجه رسیدم که دیگر زمان آن فرارسیده‌است که خودم را با شیوه جدید سازگار کنم.
دلیل دوم که ممکن است مهمتر به نظر برسد تاثیری است که به‌کارگیری این شیوه در افزایش زیبایی صفحات و سبک‌تر شدن آن هنگام استفاده از مرورگر دارد. طبق ارزیابی‌های فنی انجام شده، سرعت بارگذاری صفحات وبی که بر اساس جدول طراحی شده‌اند کمتر از سرعت صفحات مشابهی است که بر اساس CSS ‌طراحی شده‌اند زیرا مرورگر برای تفسیر جداول HTML و نمایش‌آنها که گاه به دلیل تعدد و تودرتو بودن بسیار پیچیده می‌شوند، باید زمان بیشتری از سیکل‌های پردازنده کامپیوتر را مصرف کند. این خبر برای کاربران ایرانی اینترنت می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد زیرا اگر سرعت کند دسترسی به وب در ایران را همچنان یک معضل مهم تلقی کنیم، آنگاه معلوم می‌شود که با حرکت همگانی طراحان وب به سمت استفاده از این تکنیک جدید، مخاطبان سایت‌های ایرانی شاهد یک بهبود قابل ملاحظه در میزان سهولت دسترسی به سایت‌های ایرانی خواهند بود. اگر به کیفیت پایین سرویس دهی برخی از شرکت‌های میزبانی وب (Hosting) در ایران و کند بودن پاسخ سرورهای روی این میزبان‌ها (Server Response) توجه کنیم، آنگاه اهمیت این موضوع دوچندان می‌شود. در عین حال شیوه مورد بحث به گونه‌ای است که طراح وب را وادار می‌کند که از طراحی مبتنی بر تصویر یا Image-based Web Design که به دلیل وجود نرم‌افزارهایی مانند Adobe ImageReady و Macromedia Fireworks و سهولت استفاده از آنها (تکنیک استفاده از Slice‌ها) بسیار رایج است هرچه بیشتر پرهیز کند. چیزی که به نوبه خود موجب افزایش راندمان نمایش صفحات وب و سهولت ایجاد تغییرات بعدی در آنها می‌شود.استفاده از روش مبتنی بر CSS‌ دقیقا به همین دلیل طراحان وب را از استفاده از جاوا اسکریپت‌هایی که توسط نرم‌افزارهای مذکور صرفا برای کارهای ساده‌ای مانند Mouse Rollover داخل صفحات وب تزریق می‌شوند بی‌نیاز می‌کند و این به نوبه خود بازهم صفحات را سبک‌تر و انعطاف‌پذیرتر می‌کند. بنابراین دلایل متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد جایگزین کردن تدریجی شیوه جدید به جای شیوه قدیمی یک کار قابل توجیه است.خواستم از فرصت آغاز سال جدید استفاده کنم و به این بهانه روی اهمیت موضوع تاکید و دوستان و همکارانم را به ورود به این عرصه تشویق کنم. بحث فنی تفصیلی درباره این تکنیک را به مقاله‌ای جداگانه در آینده واگذار می‌کنم ولی برای آنکه دست خالی نیز این صفحه را ترک نکنید، پیشنهاد می‌کنم اگر به این موضوع علاقه‌مند هستید و هنوز چیزی درباره آن نمی‌دانید، مطالب موجود در سایت Zen Garden متعلق به Dave Shea (که مولف یکی از بهترین کتاب‌ها در زمینه طراحی مبتنی بر CSS‌ است) را مطالعه کنید و مثال‌های اشاره شده در آن را ببینید. سال خوبی برایتان آرزو می‌کنم.
پی‌نوشت:
لازم به یادآوری است که هم‌اکنون تعدادی از سایت‌های ایرانی (خصوصا برخی وبلاگ‌ها) از این روش استفاده کرده‌اند و اینگونه نیست که کسی در ایران با موضوع آشنایی نداشته باشد.

بهروز نوعی پور

منبع : ماهنامه شبکه