بدعت نامیمون در بخش ICT

مدت زمان زیادی از عمر طرح‌ها، نهادها و بودجه‌های مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات (آن گونه که امروز می‌شناسیم) نمی‌گذرد، لیکن شواهد نشان می‌دهد که بدعت ناخوشایند و جدیدی در این حوزه در حال شکل‌گیری است. این بدعت در شرایطی در حال نهادینه شدن در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است که این صنعت با نوعی بی‌اعتمادی و کم‌توجهی از سوی دولتمردان و مجلسیان همراه است.
تنها یک مصداق بی‌مهری به فناوری اطلاعات را می‌توان در عدم تخصیص بودجه‌ای از سوی دولت و عدم واکنش مجلس نشینان دانست. اما این به معنای عدم تخصیص هر نوع بودجه‌ای نیز به طرح‌های حوزه فناوری اطلاعات یا طرح‌های ITنما نبود. به عبارت دیگر اگر بخواهیم به بدعت نامیمون مورد بحث نگارنده باز گردیم، در حال حاضر کم نیستند مدیران جدید در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات که پس از تکیه زدن به صندلی‌های جدید خود راه مدیران قبلی را کنار گذاشته و راه دیگری را در پیش گرفتند.
بر این اساس طرح‌های مدیران پیشین، بنا به دلایلی کاملا نامعلوم به کنار رانده شد که این موضوع علاوه بر از میان بردن بودجه‌ها و زیرساخت‌های فراهم شده از سوی مدیران قبلی، زمینه را برای شکل‌گیری طرح‌های بعضا فاقد توجیه و اولویت لازم را نیز فراهم کرد. از جمله طرح‌هایی که دچار این سرنوشت شدند می‌توان به مرحله دوم طرح توسعه و کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات (تکفا) اشاره کرد که در شرایطی که زیرساخت‌ها و تجربیات لازم برای اجرای مرحله دوم آن فراهم شده بود از دستور کار دبیر جدید شورای عالی اطلاع‌رسانی خارج شد.
این شورا نیز در عوض طرحی دیگر و کاملا متفاوت، تحت عنوان تسما را پس از گذشت دو سال در دست تدوین گرفت که هنوز نیز به سرانجامی نرسیده است. جالب آن که دبیر جدید شورای عالی اطلاع‌رسانی در پاسخ به تضمین دچار نشدن همین طرح در دست تدوین تسما به سرنوشت تکفا، موضوع را حواله به مدیران بعدی کرده و معتقد است که ایشان باید پاسخگو باشند.
به غیر از سرنوشت مبهم طرح تکفا، قرار بود تا تدوین طرح دیگری گره‌گشای مشکلات و تقدم و تاخرهای بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات باشد که چنین اتفاقی نیز رخ نداد. پس از گذشت دو سال، شورای عالی فناوری اطلاعات که قرار بود نظام جامع فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور را تدوین کند، هنوز خروجی مشخصی را ارایه نکرده و گزارش یک نهاد نظارتی نیز گویای آن است که تدوین طرح مذکور اصولا پیشرفتی نداشته است.
در عوض شورای عالی فناوری اطلاعات نیز طرح دیگری را در دستور کار خود گذاشت با عنوان «اینترنت ملی». به این ترتیب مشاهده می‌شود که در همین دو مصداق اخیر طرح‌ها و اولویت‌های قبلی به گوشه‌ای رانده شده و طرح‌های دیگری جای آنها را گرفتند. ریشه عمده این مشکلات نیز به فقدان نظارت باز می‌گردد برای مثال سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سابق بی آن که پیگیر سرانجام طرح قبلی این شوراها باشد، به طرح دیگری بودجه می‌دهد تا به این ترتیب این چرخه و بدعت نامیمون بی هیچ مانعی کامل شده و لیست طرح‌های ناکام بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور بلندتر از قبل شود.
در این خصوص گلایه‌ای را هم می‌توان متوجه بخش خصوصی دانست. چرا که اکثر نهادها و فعالان بخش خصوصی به جای اصرار بر تعیین تکلیف نقشه راه ملی فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور، همچون کشتی طوفان‌زده و گم کرده راه، تنها به سمت طرح‌هایی که بودجه می‌گیرند مسیر خود را تغییر می‌دهند. این در حالی است که بخش خصوصی به جای موضع‌گیری برای به نتیجه رسیدن طرحی همچون تکفا که اتفاقا خاطرات خوبی نیز از آن دارند، گویی در تاریکی به دنبال نوری می‌گردند تا برای لحظاتی دور آن جمع شوند و بعد هم ...

علی شمیرانی

منبع : اخبار فناوری اطلاعات ایتنا