چگونه اخترشناسان قادر به دیدن اشعه ی ایکس هستند؟

گرچه اشعه ایكس انرژی بسیار زیادی برای نفوذ دارد اما اتمسفر زمین به اندازه ی كافی برای رد نشدن اشعه ی ایكس ضخیم است و مانع از رد شدن آنها می شود و تنها اجازه می دهد تا ۱۰ سانتیمتر از این پرتو در هوا نفوذ كند. حال ما برای اینكه این پرتو را دریافت نمائیم چاره ای به جز تحقیقات در بالای جو نداریم . با توجه به این محدودیت ما ۴ روش برای مطالعه بر روی اشعه ی ایكس پیش رو داریم ...
۱) فرستادن موشك اكتشاف تغییرات جوی یا sunding rocket
۲) فرستان بالون ها
۳) فرستادن ساتالایت ها
۴) تلسكوپ های فرو سرخ
● موشك اكتشاف تغییرات جوی (sunding rocket)
در این راكت اكتشاف گر ردیاب اشعه ایكس در دماغه یا نوك راكت قرار می گیرد این همان روش است كه در سال ۱۹۴۹ در نیو مكزیكو اجرا شد كه اولین این پرتو های دریافتی مربوط به خورشید می شد در سال ۱۹۶۲ اولین نشانه ها از پرتو ایكس غیر از خورشید تائید شد و از آنجا بود كه دانشمندان توجه شان معطوف به این شد كه آیا ممكن است كه این پرتو این همه راه را آمده باشد بدون اینكه منحرف شده باشد؟
حال دیگر دانشمندان به این فكر افتادند كه تا به حال داشته اند شمال زمین را به دنبال اشعه ایكس می گشتند حال آنكه ممكن بود درصد وجود پرتو ایكس در جنوب بیشتر می بود و دانشمندان مجبور بودند برای هر طرف زمین یك راكت را روانه ی آسمان كنند تا شاید بتوانند این پرتو را رصد كنند ولی این كار هزینه ی زیادی را در بر داشت به همین دلیلی دانشمندان به فكر افتادند تا از بالون ها استفاده كنند ...
● بالون های اكتشافی
مزیت بالونهای اكتشافی این بود كه می توانستند تجهیزات بیشتری برای مطالعه به همراه خود به بالای ۳۵ كیلومتری زمین ببرند و در آنجا تحقیق را آغاز كنند و مزیت بالونها این بود كه می توانستند زمان بیشتری در بالا بمانند و تحقیق كنند و مانند راكت ها نبودند كه تا چند دقیقه بیشتر نمی توانستند اطلاعات جمع آوری نمایند تنها ضعفی كه این بالون ها داشتند این بود كه اشعه های ایكسی را جمع آوری می كردند كه دیگر قابل مطالعه نبودند چرا كه با وجود اینكه بالونها تا فاصله زیادی بالا رفته بودند ولی اشعه های ایكس تا آن فاصله دیگر نمی توانستند خود را برسانند و ضعیف می شدند به این دلیل بود كه دانشمندان به این فكر افتادند كه یك شئی بسازند كه هم بتواند مدت زمان زیادی در فضا بماند هم بتواند گردش كند و هم بتواند تجهیزات مختلفی با خود ببرد از این جا بود كه طرح ساتالایت ها ریخته شد...
● ساتالایت ها
همان طور كه گفته شد بالون ها فقط قادر به رصد طول موجها و طیف های ناقصی از پرتو ها بودند اما ساتالایت ها می توانستند این طول موجها را به صورت كامل دریافت نمایند و مورد مطالعه قرار دهند به علاوه ساتالایت ها می توانستند زمان زیادی در فضا باشند و به دور زمین بچرخند به عنوان مثال ساتالایت veta ۵B توانست برای ۱۰ سال در خارج از جو روی این پرتو ها و پرتوهای دیگر مطالعه نماید ....
حال دیگر فرصت آن رسیده تا با استفاده از تلسكوپ های فرو سرخ به مطالعه ی این پرتو های مرموز كه از ماورای ما می آیند بپردازیم.
● تلسكوپ های فرو سرخ
این تلسكوپ ها می توانند با استفاده از اشعه های فرو سرخ كه می توانند از غبارو گاز عبور كنند به راحتی منابع اشعه ایكس را كشف كنند نه اینكه اشعه ایكس دریافت كنند فرضا تلسكوپ اسپیتزر كه در بالای جو قرار دارد(برای رصد بهتر) می تواند سیاه چاله ها یی را كه از خود فوران اشعه ایكس دارند را به راحتی شناسایی و رصد كند.
توجه داشته باشید كه این تلسكوپ ها هم می توانند در زمین باشند هم در جو.

نویسنده : رضا نادری
نقل از سی پی اچ تئوری
منبع : پارس اسكای

منبع : روزنامه جوان