سه شنبه, ۹ بهمن, ۱۴۰۳ / 28 January, 2025
مجله ویستا

ملت‏های مسلمان! متحد شوید


و همچنان‌كه قدرت تك قطبی در جهان امروز، نیروی ظلم، استكبار و استعمار باشد، مسلمانان مجبورند كه آن را رد كنند، چرا كه نظم عادلانه در جهان رو به سوی كمال بشریت و سعادت انسان دارد، در حالی كه نظم ظالمانه در جهان در راهی خلاف آن پیش می‏رود.
جهان استكباری و سرمایه داری، یك جهان ظالمانه است و قدرت حاكم در آن قدرت ظلم است و این گفته راست می‏نماید كه «درون مایه نظام سرمایه داری كنونی، افزون‏طلبی و ترویج افزون خواهی، جنگ، تباهی و خون ریزی و نادیده انگاشتن حقوق فردی و جمعی ملت‏های دیگر است.»و به بیان قران كریم، مصرف زدگی بدون درد و دغدغه و توام با رفاه‏طلبی در نظام اجتماعی كار انسان را به سوی پرتگاه تباهی می‏راند نه این كه آن را به سوی سعادت راهبری كند. پس آنان كسانی هستند كه به تباهی می‏گروند و تباه می‏كنند و چنین نیست كه به سوی سعادت رهبری كنند.بیست سال پیش از این، موضوع مهم، سازنده و در حال جریانی را برای جوامع اسلامی و ملت‏های مسلمان مطرح كردم و آن موضوع به وجود آوردن ارادی اتحاد جماهیر اسلامی (اتحاد ملت‏های مسلمان) بود. بدین ترتیب برای اولین بار این اصطلاح را وارد قاموس سیاسی اسلام نمودم و در سال ۱۹۸۱ م (۱۳۶۰ ه.ش.) صفحاتی چند از كتاب علامه شرف الدین به توضیح اهمیت این موضوع اختصاص یافت.در این فرصت گفت و گو، می‏خواهم شاكله این موضوع را برای مسلمانان جهان (امتی با كتاب و قبله واحد) مطرح نمایم تا اهتمام جهان اسلام را به نجات انسان دردمند امروزین و چاره جویی برای یافتن راه رهایی از ظلم مستكبران درنده خو جلب كرده باشم.اما مسلمانان چگونه خواهند توانست این قدرت را در برابر قدرت استكبار سازماندهی كنند؟ معتقدم كه (مسلمانان) می‏توانند از طریق ایجاد یك اتحاد بزرگ - كه پیونددهنده همه امكانات و توانمندی‏های دولت‏های اسلامی و مسلمانان جهان تحت یك پرچم واحد خواهد بود - به این مهم نائل شوند. تنها، اتحاد اسلامی - آن اتحاد اسلامی كه مبتنی بر ارزش‏های قرآنی باشد - قادر به رویارویی با ظلم شیاطین جهان است. و به طور طبیعی، می‏توانیم با اتحاد ۱۰ دولت قوی اسلامی آغازگر ایجاد این اتحاد باشیم و این چیزی است كه معتقدم یك اسلوب عملی است.
امت واحده‏
قرآن كریم اولین منادی امت واحده و وحدت اسلامی است:
«ان هذه امتكم امهٔ واحدهٔ و انا ربكم فاعبدون» و «ان هذه امتكم امهٔ واحدهٔ و انا ربكم فاتقون».
در این دو آیه كریمه، خدواند سبحان تاكید می‏كند كه برنامه الهی برای هدایت بشر یك برنامه واحد است و همه مسلمانان یك امت واحده هستند كه در یك مسیر واحد و برای نیل به هدفی واحد یعنی عبودیت اللّه و تعالی و برتری یافتن عدالت و تقوی - كه در جای جای قرآن كریم به عنوان دو اصل مهم اسلامی در ساختن انسان و جامعه عرضه شده‏اند - به پیش می‏روند. تحقق كامل تقوی، تنها در سایه برتری یافتن عدالت ممكن خواهد بود و از مجرای این اعتقاد درمی یابیم كه قرآن كریم، امت اسلامی را یك امت واحده می‏خواهد و این مهم با عبودیت اللّه، اقامه صلوه و رعایت تقوی و عمل به قسط و عدل میسر است.مسلمانان جهان باید به تحقق شعار قرآنی امت واحده اهتمام ورزند و بزرگی آن را درك كنند و از هر آن چه نتیجه‏اش گسترش اختلاف‌ها است پرهیز نمایند و برتری یافتن عدالت را هسته‏ای برای تحقق وحدت برشمرند. چرا كه رسول گرامی (ص) پس از هجرت به مدینه منوره بر روی یكرنگ شدن و یكدست شدن آحاد امت تاكید كرد و همان‌گونه كه در كتب سیره و تاریخ بیان شده است، تلاش بسیاری در این راه نمود تا توانست بین دو قبیله اوس و خزرج صلح برقرار كند و بین اصحاب خود برادری به وجود آورد. بر این اساس، همان گونه كه بر هیچ مسلمان عاقل و بیدار مخفی نیست، فعالیت برای ایجاد اتحاد بزرگ اسلامی امری است بی نهایت ضروری و از این رو واجب. بدون شك هر گونه تحرك قومی یا فرقه‏ای (مذهبی) یا غیر از آن كه نتیجه‏اش ایجاد تفرقه و اختلاف بین مسلمانان باشد، حركتی در راستای تامین منافع استعمار و مایه زیان اسلام است و آن كه برای تفرقه اقدام كند - خواه به نتایج منفی عمل خود آگاه باشد یا نباشد - در خدمت استعمار قرار گرفته و به اسلام خیانت نموده است.ایجاد وحدت بین ملت‏های مسلمان و پاسداری از این وحدت، از جمله اموری است كه مسلمانان در گذشته و حال اهتمام خاصی بدان داشته و دارند و از بزرگ‌نمایی آن چه و آن كه پیامدش گسترش اختلاف بین آحاد امت است، خودداری می‏كنند. كه برترین مصداق كامل این اخلاص الهی، امام علی بن ابی طالب (ع) است. این امام همزمان با متذكر شدن احادیث واقعه غدیر كه به منظور آشكار كردن حقایق و رشد افكار عمومی و گسترش بیداری لازم، صورت می‏گرفت توانست امت را از آتش درگیری دور نگه دارد و فقط به خاطر دین خدا با نظام خلافت - در بعضی حالات آن - همكاری نمود.او كسی است كه در نهج البلاغه خود را حریص‏ترین مردم برای حفظ یكپارچگی امت محمد (ص) برمی‏شمرد.در روزگار ائمه اطهار (ع) مقابله با تلاش مخالفان اتحاد ملت‏های مسلمان، به تمامی ظهور یافت تا همه آن چه موجب تغذیه و درگیری است از بین برود، در دوران‏های بعدی نیز علمای بیدار و مردان دین، ایده اتحاد اسلامی را پیروی كردند و تلاش بسیاری برای تحقق آن نمودند. همه آن چه گفته شد حقایقی است كه با سندهای قاطع تاریخی به ثبت رسیده است.
اما آن چه از همه این امور مهم‏تر است این كه جهان اسلام، امروز در معرض یك دشمنی آشكار قرار گرفته است كه در آن دوباره جنگ هایی شبیه جنگ‏های صلیبی از همه سو توسط استكبار دامن زده می‏شود. جهان امروز به پرتگاه هولی رسیده است و آن هنگام كه آمریكا بتواند نظم نوین جهانی مورد نظر خود را بر همگان تحمیل كند و جهان به دست سیاستمداران آمریكایی - كه طبع و رفتارشان شناخته شده است - بیافتد، زمان سقوط بزرگ، انحطاط آشكار و مرگ دردناك ارزش‏ها خواهد بود.و این یعنی این كه جهان به دست دشمن‏ترین دشمنان اسلام - آمریكا و صهیونیسم - افتاده است. هنگامی كه استكبار كافر سایه سلطه خود را بر زندگی بشر بگستراند، آیا یكتاپرستان مخلص تكلیفی ندارند؟ مسئولیت ادای تكلیف الهی به منظور مقابله با سقوط، انحراف و مرگ ارزش‏ها بر عهده چه كسی خواهد بود؟ پاسخ بدیهی است. این مسئولیت بر عهده اسلام - این دین آسمانی جاودان - است كه سدی بلند و صفی استوار در برابر ستمكاری، بی خردی، جنایت، گردش كشی و خون ریزی استكبار قرار دهد.امروز آمریكا - به عنوان یك حكومت و یك قدرت استعماری، نه به عنوان یك ملت - دشمن بی نظیر اسلام و مسلمانان است، بلكه آمریكا دشمن جمله بشریت است، چرا كه در حالی مدعی گسترش موازین حقوق بشر و مردود شمردن سیاست زشت تبعیض نژادی است كه خود هزاران نفر انسان را به كام نیستی می‏فرستد و ارزش‏های مقدس را نابود می‏سازد.در جهانی كه ارزش‏ها در آن به خاك سپرده شدند، انسان مجبور به گذران یك زندگی حیوانی است و در این جهان، آشكارا رفاه و آزادی و پیشرفت متعلق به مستكبران است در حالی كه سهم دیگران محرومیت، عقب افتادگی و زبونی است.هر آینه كه امروز ایجاد یك دولت متحد اسلامی را - كه در آن مرزهای سیاسی و مستلزمات آن از بین می‏رود - امری سخت و دور از دسترس بیابیم، بر مسلمانان واجب خواهد بود كه این بار جزئیات ایده ایجاد اتحاد بزرگ اسلامی را روشن سازند و این ایده را مطرح نمایند و راه‌های تحقق آن را بیاموزند. همگان باید برای تحقق این هدف مشترك فعالیت كنند تا این ایده مبدل به ایده‏ای در ذهن همه ملت‏های مسلمان شود و از این طریق، كوشش شود كه همه دولت‏های اسلامی - هر یك در عین حفظ مرزهای سیاسی خود و برخی ویژگی‏های آن - در میدان‏های فرهنگی، مواضع سیاسی، روابط اقتصادی و نیروی بازدارنده دفاعی و حضور در عرصه‏های بین‌المللی به عنوان یك امت واحده ظاهر شوند. تحقق این امر، برای رهایی امت از ضعفی كه - به سبب اختلاف تحمیل شده از ناحیه دیگران - گریبان گیر او شده است و نیز برای بازگرداندن عزت و عظمت و آزادی و استقلال و استرداد ثروت‏های به تاراج رفته مسلمانان و زنده نمودن فرهنگی مقدس اسلامی لازم است.آشكار است كه ایده پیش گفته - یعنی تشكیل امت واحده از همه ملت‏ها و نه تشكیل یك دولت واحد از همه دولت‏های اسلامی - ایده‏ای عملی و امری ممكن است كه با برقراری روابط بنیادین، كوشش پیگیر، بیداری و برخورداری از تفكر سازنده و تلاش دسته جمعی، بهره مندی از سلامت فكری و قدرت اراده میسر خواهد شد و البته آغازگر این روند می‏تواند اتحاد چند دولت اسلامی باشد.در اینجا اشاره‏ای مختصر به برخی محورهای مطلوب برای ایجاد این اتحاد می‏كنم و تفصیل آن را به فرصت دیگری وا می‏گذارم.
به منظور تكمیل آن چه گفته می‏شود باب اظهارنظر مفتوح است.
از خداوند علی قدیر توفیق ملت‏های مسلمان را در این راه بزرگ خواهانم

محورهای كاری برای اجرای ایده «اتحاد ملت‏های مسلمان»
۱- دور كردن علمای مرتجع و نابخردان از میادین حیات فكری - سیاسی مسلمانان.
۲سرنگون ساختن حكومت‏های سازش‌كار، خیانت پیشه و نیرنگ‌باز.
۳- تشكیل حكومت‏های اسلامی و تقویت نمودن آن با اقامه عدل.
۴- ساختن جامعه و جوامع اسلامی كه در آن به قسط قرآنی عمل شود.
۵- قطع هر نوع وابستگی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی.
۶- گسترش روحیه آرمان‌خواهی در میان نسل جوان و احیای جذابیت‏های دین اصیل و اجرای احكام آن با امانتداری كامل.
۷- احیای اصل كرامت انسانی.‏
۸- احیای اصل مساوات اسلامی.
۹- احیای اصل امر به معروف و نهی از منكر در میان جامعه و به ویژه در میان بازیگران عرصه سیاست و اقتصاد.
۱۰- ایجاد همكاری‏های اقتصادی میان دولت‏های اسلامی (تشكیل بازار مشترك اسلامی و استفاده از تجربیات یكدیگر در نیل به رشد و خودكفایی) و مبارزه با عقب ماندگی (با در نظر داشتن مسایل مربوط به رشد ریشه‏ای و توسعه پایدار).
۱۱- گسترش انقلاب فرهنگی راستین و آموزش انقلابی ملت‏های مسلمان و فراهم نمودن زمینه لازم برای رشد اجتماعی - سیاسی عمومی مردم.‏
۱۲- گسترش آزادی‏ها در زمینه‏های مختلف و پذیرش انتقاد سازنده.‏
۱۳- دمیدن روح زندگی پویا و فهم مقتضیات و طبیعت زمان در حوزه‏های علمیه دینی.
۱۴- رشد و شكوفایی دانشگاه‏ها به صورت سازنده در جهان اسلام.
۱۵- احیای علوم تجربی در میان مسلمانان.‏
۱۶- رشد و شكوفایی بخش صنعت در دولت‏های اسلامی.
۱۷- رشد و شكوفایی بخش زراعت در دولت‏های اسلامی.‏۱۸- مبادله دستاوردهای فكری میان متفكران مسلمان.‏
۱۹- آشنا نمودن ملت‏های مسلمان با تاریخ فرهنگ و داشته‏های سیاسی - انسانی دیگر ملت‏های مسلمان.‏
۲۰- تدوین قانون اسلاسی مشترك یا واحد.
۲۱- شكوفایی هوش و توانمندی‏های فكری.‏
۲۲- تاكید بر ضرورت مهارت و تخصص برای تصدی هر جایگاه‏.
۲۳- یافتن معادن و منابع طبیعی در دولت‏های اسلامی.‏
۲۴- گسترش نظریه تربیتی - انسانی اسلام در همه ابعاد آن.
۲۵- گسترش نظریه اجتماعی - انسانی اسلام در همه ابعاد آن.
۲۶- گسترش نظریه قضایی - انسانی اسلام در همه ابعاد آن.
۲۷- گسترش نظریه اقتصادی - انسانی اسلام در همه ابعاد آن.
۲۸- گسترش نظریه سیاسی - انسانی اسلام در همه ابعاد آن.
۲۹- شناخت ابعاد مختلف معارف ناب قرانی و تاكید بر حقایق سازنده و پرورش دهنده آن.
۳۰- احیای روح «حماسه ربانی» موجود در اسلام به منظور نیل به انقلاب جهانی اسلام.
۳۱- تاكید بر تواضع همه مسئولان سرزمین‏های اسلامی در برابر مردم و نیز تاكید بر رعایت آداب از سوی ایشان.
۳۲- تاكید بر ضرورت زهد و ساده زیستی در زندگی علمای اسلام، حاكمان و نزدیكان ایشان در هر جایگاه و مكان كه باشند.
۳۳- دوری جستن از روحیه سلطه جویی و برخوردهای شخصی.
۳۴- بستن رخنه‏های موجود در جامعه.
۳۵- احیای فریضه نماز از طریق تلاش برای اجرای عدالت و نه بدون آن كه اگر چنین باشد مخالف راه پیامبران و جانشینان ایشان خواهد بود و تنها آثار موقت و غیر دائمی بر جای خواهد نهاد.
۳۶- اصلاح فساد اداری.‏
۳۷- افشای نام مسئولان كوتاهی كننده و عدم دفاع از ایشان یا هر گونه مسامحه با آنان و نیز پرهیز از نفوذپذیری از روابط شخصی در این میان.
۳۸- برانداختن دیكتاتوری ثروت و ایجاد رقابت عادلانه، به همراه در نظر داشتن نیروهایی برای تضمین سلامت چرخه توزیع ثروت و امكانات در بخش‏های مختلف جامعه و نیز برانداختن مصرف زدگی و اسراف و جلوگیری از سلطه گری ثروتمندان بر جامعه.
۳۹- چاره جویی انقلابی (و نه ارتجاعی) برای آموزش و پرورش در سرزمین‏های اسلامی و فراهم نمودن امكانات آموزشی برای همه اعضای جامعه تا مرحله آموزش عالی، در همه دولت‏های اسلامی.
۴۰- چاره جویی انقلابی (و نه ارتجاعی) برای رسانه‏های گروهی و بخشیدن مضامین عمیق، غنی و جذاب به برنامه‏ها و نیز دور نگهداشتن این رسانه‏ها از نفوذ مرتجعان و سرمایه داران و همچنین جلوگیری از افتادن رسانه‏ها در ورطه ابتذال رایج در عرصه فیلم و سینما.
۴۱- احیای اصل اجتهاد در همه مذاهب اسلامی و شناخت صحیح از رویدادهای جدید و مسایل انسان معاصر، به همراه تاكید بر اجتهادی كه در فرایند استنباط احكام دین، اهداف دین را نیز مطمع نظر داشته باشد.
۴۲- توجه كامل به گفتگوهای رایج در جهان كه پیرامون اسلام صورت می‏گیرد، و پیگیری جهت تصحیح هر خطایی كه در این موضوع انتشار یابد.
۴۳- مبارزه با امپریالیسم جهانی و استفاده از فرصت‏ها برای تداوم این مبارزه اسلامی - انسانی.
۴۴- مبارزه همه جانبه با اهداف غیر انسانی صهیونیسم، با در نظر داشتن احترام دین یهود.
۴۵- بیداری در برابر ترویج مسیحیت در سرزمین‏های اسلامی و در میان مسلمانان و عدم غفلت از اهداف استعماری آن، با در نظر داشتن احترام دین مسیحیت.
۴۶- تاكید بر احیای حج اصیل اسلامی (حج سازنده عبادی - سیاسی) و تشریح آثار معنوی حج و ابعاد انسانی، اجتماعی و سیاسی آن و نیز فرهنگ سازی در میان مسلمانان در این باره از ابتدای روند آموزشی مدارس.
۴۷- آگاهی از بهره‏گیری گسترده غرب از علوم اسلامی و مسلمانان و تشریح وامدار بودن تمدن غربی به اسلام به منظور احیای خودشناسی و اعتماد به نفس اسلامی.
۴۸- آگاهی از بهره‏گیری گسترده غرب از معادن و منابع طبیعی جهان اسلام.
۴۹- حل مشكل معنویت انسان معاصر
۵۰- تشریح اهداف استعمارگران در ورای ترویج افكار قومی در میان ملت‏های مسلمان.
۵۱- از میان برداشتن طرح‏های ناتمام انقلاب‏های اسلامی از طریق نقد سازنده و جداسازی طرح‌هایی كه به دلایل بنیادی ناتمام ماند از طرح هایی كه به دلایل حاشیه‏ای ناتمام مانده است، به منظور چاره‏جویی در این باره.
۵۲- بازگرداندن خیزش‏های انقلابی به افراد و سازمان‏های انقلابی و غیر انقلابی به منظور پایان دادن به سستی اخیر و هشیاری ملت‏های مسلمان پیرامون این موضوع.
۵۳- انعقاد پیمان‏های نظامی و دفاعی استراتژیك میان دولت‏های جهان اسلام و ایجاد سپاه توحیدی اسلامی.
۵۴- بهره برداری گسترده از ظرفیت‏های موجود در حكومت‏ها و ملت‏های مسلمان به منظور تامین نیازهای تسلیحاتی، نظامی و دفاعی كشورهای اسلامی.
۵۵- در نظر گرفتن جمعیت‏هایی به منظور تحقق اهداف پیش گفته و انتقال آن به نسل‏های آینده در همه سرزمین‏های اسلامی.
۵۶- آموزش اخلاق نظامی گری موجود در اسلام برای همه كسانی كه در میان مسلمانان سلاح حمل می‏كنند و نیز بیان ضرورت رعایت این اخلاق در مورد مسلمان و غیرمسلمان.
۵۷- تشكیل نیروهای حافظ صلح اسلامی (نیروهای اسلامی برای حفظ صلح).
۵۸- بنیان گذاری «سازمان ملل متحد اسلامی».
۵۹- مبارزه با تهاجم فرهنگی در سرزمین‏های اسلامی از طریق گسترش فرهنگی اسلامی و قرآنی.
۶۰- هدف قراردادن تربیت انسان قرآنی.
۶۱- هدف قرار دادن ساخت جامعه قرآنی و تاكید بر لزوم رسیدن به چنین جامعه‏ای كه در آن فقر و هر نوع ظلم معیشتی دیگری وجود ندارد.
۶۲- جهت‏گیری به سوی احیای اقتصاد اسلامی (قسط قرآنی) و فراهم نمودن امكانات عمومی لازم برای تحقق پیروزی بزرگ در برابر تهاجم فرهنگی غرب در سرزمین‏های اسلامی.
۶۳- ترغیب علمای اسلام برای گسترش دیدارها، همكاری‏ها و مبادله دانسته‏ها.
۶۴- آسان سازی مسافرت مسلمانان به همه سرزمین‏های اسلامی تا این كه ورود به كشورهای اسلامی برای مسلمانان آسان گردد.
۶۵- چاره جویی برای اوضاع دینی، اخلاقی، فرهنگی، تربیتی و اقتصادی آن دسته از مسلمانان كه در سرزمین‏های غیر اسلامی زندگی می‏كنند و نیز یاری رساندن به ایشان در مورد هر آن چه به این منظور بدان محتاج اند.
۶۶- ایجاد و گسترش همكاری‏های اقتصادی اسلامی كه از سوی كشورهای اسلامی به منظور مبارزه با فقر و محرومیت مسلمانان تامین مالی می‏گردد و همچنین تامین نیازهای جمله محرومان جهان در سایه تعالیم قرآنی.
۶۷- نوشتن مجموعه‏ای از دانسته‏های فرهنگی برای شناخت اسلام و انتشار آن‏ها به صورت كتاب‏های كوتاه، با چاپ زیبا و جذاب به منظور شناساندن ابعاد گوناگون اسلام در سطوح مختلف فكری جامعه.
۶۸- ایجاد هیاتی برای دفاع از مظلومان جهان و تاسیس بیمارستان دولتی اسلامی به منظور ارائه خدمات درمانی رایگان به مسلمانان و غیر مسلمانان.
۶۹- ایجاد مراكز اطلاع رسانی و ارتباطاتی مجهز به آخرین تجهیزات و امكانات فنی برای ارسال پیام اصیل اسلام به بشریت مظلوم و ناآگاه.
۷۰- بهره‏گیری از آخرین تجهیزات برای ارسال پیام‏های الكترونیكی به جهان و بیان اهداف قرآن كریم به طور واضح و جامعه به منظور بیداری نوع بشر و بزرگداشت فضائل انسانی و نیز هدایت بشریت به حركت در مسیر تكامل همه جانبه.
۷۱- گسترش زبان‏های اسلامی و رسیدن به یك زبان اسلامی واحد و سپس گسترش آن زبان در كشورهای اسلامی.
۷۲- انتشار مجله «وحدت اسلامی» و نشریات مفید دیگر برای شناساندن مفاهیم مرتبط با وحدت اسلامی و تحقق وحدت بین مسلمانان.
و بالاخره، لازم است از ارتباط موضوع «اتحاد اسلامی» با ظهور حضرت مهدی (عج) آگاه باشیم. زیرا مهدی موعود، امام و مصلح این جهان و همه فرقه‏های اسلامی است و حتی وهابیت هم به این امر ایمان دارد و آن را در كتاب‌هایشان از بیان رسول اكرم (ص) نقل كرده ند. و امروزه چه چیزی برای مسلمانان برتر از این كار خواهد بود كه ملت‏های مسلمان متحد شوند؟ تا این كه هسته‏هایی برای آن حركت جهانی قرآنی و عدل جهان گستر باشند كه آن امام بزرگوار (ع) آن حركت را رهبری خواهد كرد.

ترجمه: محسن حیدری‏
منبع: ملحمه الوحده/آراء و احادیث المفكرین الاسلامین حول الواحده الاسلامیه/موتمر القمه الاسلامی/ طهران‏
استاد محمدرضا حكیمی‏
منبع : سایر منابع