سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
مجله ویستا


ویژگی‌های فرهنگی و هنری ، استان لرستان


برخی از پژوهش‌گران، لران را شاخه‌ای از نژاد ایرانی می‌‌دانند كه در نیمه اول هزاره اول پیش از میلاد از مشرق دریای خزر به این منطقه مهاجرت كرده‌‌اند. مردم لرستان كنونی، با بختیاری‌ها و كردها پیوند نژادی دارند.
زبان مردم لرستان، لُری و لَكی است. لك‌ها بیش‌تر در كوهدشت و الشتر و لرها در اطراف خرم‌آباد مستقرند. گویش لری بختیاری كه تفاوت‌هایی با گویش لری خرم‌آبادی دارد،‌ در الیگودرز و روستاهای اطراف و طوایف چهارلنگ بختیاری رایج است. با اسكان اجباری در گذشته و با مهاجرت‌ گروه‌هایی از مردم آذربایجان به لرستان، زبان تركی نیز در شماری از روستاهای الیگودرز و از جمله در شهرك امام (چمن سلطان سابق) رایج شده است.
گویش‌های لری و لكی، گرامر و دستوری ویژه دارند و از واژه‌های بی‌شمار برخوردارند. انبوهی از این واژه‌ها چنان فنی و پرمفهوم‌‌اند كه برای برگرداندن آن‌ها به زبان فارسی،‌ باید آن‌ها را تعریف كرد؛ زیرا معادل این واژه‌ها در فارسی وجود ندارد. از آنجا كه در این گویش،‌ قاعده لری كردن واژه‌ها بسیار رایج است، بیش‌تر كلمات غیر لری در زبان لری دگرگون و سپس كاربردی می‌شوند. این امر نشانه نوعی واكنش مستقل زبان لری در برابر سایر زبانهاست.
مردم لرستان مسلمان و شیعه مذهب‌اند. بیش‌تر مردم لر اعتقادی ویژه به ائمه اطهار و اولاد ایشان دارند. لری‌های كوه‌نشین با عقاید روشن و ساده،‌ ضمن عبور از مناطق ناهموار و سخت‌ كوهستان به زیارت قبور، پیرها و امام‌زاده‌ها می‌روند. در پاره‌ای از مناطق لرستان، از جمله در كوهدشت، هنوز گروهی از درویشان «علی‌الهی» وجود دارند كه به حضرت علی (ع) به طرزی افراط‌گونه مهر می‌ورزند و هر ساله به زیارت معبدی در بالاترین قسمت كوه بلوران (كوهدشت) می‌روند و با قربانی كردن گوسفند و آتش‌افروزی، مراسم مذهبی خود را به انجام می‌رسانند. گذشته از آن، پاره‌ای از ویژگی‌های قومی و نژادی دوران ساسانی و زرتشتیان هم‌چنان در میان گروهی از مردم باقی است. از آن جمله، قسم خوردن به شعله‌ آتش و نور و قرص مهتاب را می‌توان نام برد.