۱۵ نوامبر ۱۹۷۷ ــ در ادامه تظاهرات ضد شاه در واشنگتن

گاز اشک آور در محوطه چمن کاخ سفید واشنگتن پراکنده شده و به چشم شاه آسیب رسانده که با دستمال آن را پاک می کند . فرح در کنار شاه است

تظاهرات گسترده و بی سابقه ضد شاه در واشنگتن که ۲۹ سال پیش در روزی چون دیروز آغاز شده بود ۱۵ نوامبر ۱۹۷۷ در حالی که وی و زنش فرح در مدخل کاخ سفید مورد استقبال کارتر قرار می گرفتند و طبق برنامه، سران دوکشور قرار بود در محوطه باز سخنانی بیان می داشتند شدت یافت به گونه ای که پلیس از گاز اشک آور استفاده کرد. این وضعیت از شبکه های تلویزیونی آمریکا به طور کامل پخش شد و بینندگان آنها حملات فیزیکی تظاهر کنندگان را که عموما دانشجویان ایرانی مدارس عالی امریکا بودند مشاهده کردند. گاز اشک آور تا محل تریبون سران دوکشور پراکنده شده بود، بگونه ای که کارتر و شاه با دستمال صورتشان را پاک می کردند. به گزارش آن روز بعضی از رسانه های امریکا، مقامات مربوط ایران که چنین واقعه ای را پیش بینی کرده بودند قبلا عده ای را با هواپیما به واشنگتن فرستاده بودند که به هواداری از شاه شعار بدهند و با مخالفان شاه درگیر شوند که این برنامه هم به دلیل انبوه مخالفان شکست خورد. گزارش مصور این وضعیت چند روز بعد از تلویزیون تهران هم پخش شد. بعضی ازهواداران شاه بعدا کارتر را به حمایت ضمنی از تظاهرات واشنگتن متهم کردند و دلایلی را هم ارائه دادند. این تظاهرات شاه را در انظار جهانیان تحقیر و باعث تضعیف او در ایران و تشدید ضدیت با وی شده بود.
در نوامبر سال ۲۰۰۲ «کریستوفر رودی» محقق و روزنامه نگار به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد تظاهرات ضد شاه مقابل کاخ سفید واشنگتن که آغاز پایان کار او خوانده شده است، در مقاله ای نوشته بود که شاه از همان لحظه شکست جرالد فورد در انتخابات سال ۱۹۷۶ می دانست که کارتر برای کاستن از اختیارات داخلی او کارهایی خواهد کرد، زیرا که شاه بیش از حد متعارف یک رئیس کشور خارجی، به جمهوریخواهان آمریکا نزدیک شده و حتی به تبلیغات انتخاباتی آنان کمک مالی غیر مستفیم کرده بود. «رودی» نوشته است: کارتر اواخر سال ۱۹۷۸ (۱۳۵۷ هجری ) از طریق ماموران خود با ۱۵۰ تن از افسران ارشد ایران تماس گرفته بود و به آنان اشاره کرده بود که از شاه حمایت بی چون و چرا نکنند و آنان این اشاره را برای خود این گونه تفسیر کرده بودند که شاه، دیگر مورد حمایت آمریکا نیست و رفتن او مانعی نخواهد داشت.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز