گنبد علویان ، همدان

یكی از مهم‌ترین بناهای تاریخی همدان بنایی چهار ضلعی به نام گنبد علویان است كه محل آرامگاه دو نفر از اعضای خاندان علویان است و در دوران مغول تزئین و مرمت شده است. این بنا به اواخر دوران سلجوقی مربوط است. از نظر منظره بیرونی شباهت زیادی به گنبد سرخ مراغه دارد، ولی ابعاد آن بزرگ‌تر است. داخل گنبد دارای گچبری‌های زیبا و فراوان است. قبرها زیر گنبد سردابی قرار گرفته كه با كاشی‌های فیروزه‌ای رنگ در ابعاد خشتی پوشیده شده است.
طول و عرض محوطه داخل بنا 8×8 متر است. گنبد آن طی قرون گذشته فرو ریخته است و فعلاً بدون گنبد است.
جبهه بیرونی بنا دارای طاق‌نماهایی در طرفین است كه به اشكال منظم به صورت لوزی‌های بزرگ و كوچك و با آجر، برجسته‌كاری شده‌اند. بقایای كتیبه آجری زیبایی به خط كوفی برجسته، مشتمل بر چند آیه از قرآن كریم بر بالای دیواره‌های خارجی و ستون‌های جانبی جلوخان، به چشم می‌خورد.