دوشنبه, ۳۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 May, 2024
مجله ویستا
رویکرد اندیشمندانه به مضامین مذهبی
به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران متون نمایشی كه به عنوان نمایشنامه مذهبی در حوزه دین و متاثر از وقایع تاریخ مذهبی نگارش یافته اند عموما از سه رویكرد عمده نسبت به تاریخ مذهب برخوردارند. رویكرد اول «نگاه مستند» و بی واسطه به تاریخ است.
در این رویكرد نویسنده همانند یك مورخ - درام نویس عمل نموده و وقایع تاریخ مذهب را عین به عین روایت كرده است. هرچند به هرحال در مسیر تبدیل روایت تاریخی به بیان نمایشی برحسب ضرورت های دراماتیك تغییراتی در قصه ها و روایات صورت گرفته اما آن چه در این نوع رویكرد مهم تلقی گردیده وفاداری به تاریخ و روایات مذهبی بوده است.
در رویكرد دوم نویسنده ضمن توجه و تاكید بر روایت تاریخی از آن عبور كرده و در اثر خود داستان و روایت متفاوتی را از تاریخ مذهب خلق و ایجاد كرده است. در این رویكرد البته سنگ بنای اثر بر روایت یا واقعه ای مشخص از تاریخ گذاشته شده و حتی گاه تمامی و یا بخشی از وقایع و رویدادها در همان زمان و یا مكان تاریخی روی می دهد. این امر در ارتباط با اشخاص نمایش نیز اتفاق افتاده است.
در رویكرد دوم به تاریخ مذهب كه می توان آن را «نگاه متفاوت» و دیگرگون به وقایع مذهبی نامید اشخاص نمایش نامه ها گاه تماما دارای شناسنامه تاریخی اند و گاه تركیبی از افراد شناسنامه دار و اشخاصی كه به ضرورت نمایشی وارد قصه شده اند را شامل می شوند.
اما در رویكرد سوم ما با داستان و حتی مضمونی كاملا متفاوت با روایت تاریخی مواجه هستیم. نویسنده در این رویكرد تنها با گوشه چشمی به واقعه تاریخی موقعیت داستان و شخصیت های تازه ای را خلق كرده و منظری كاملا متفاوت را بر وقایع تاریخ مذهبی می گشاید. در چنین رویكردی به وقایع تاریخی عموما قصه آدم ها و موقعیت ها چه به لحاظ مكانی و یا زمانی روایتگر زمان حال و شرایط اكنون اند. به نظر می رسد نویسنده در این رویكرد به تاریخ تلاش می كند تفسیری نو و متناسب با شرایط امروز جامعه ارائه دهد.
به طور مثال در موضوع مورد بحث ما عاشورا گاه اشخاص موثر در آن واقعه با صورتی امروزی و در چهره آدم هایی آشنا با مخاطب امروز ظاهر می شوند و گاه رویدادی از خیل وقایع عاشورا در قالب اتفاقی روزمره بروز می كند. حتی گاه نویسنده تنها تفسیر و تاویل خود از واقعه عاشورا و یا رویداد و اتفاقی خاص در تاریخ را با كمال ظرافت به شكلی ارائه می دهد كه هیچ ارتباط مستقیمی میان اثر و واقعه تاریخی دیده نمی شود.
در این رویكرد كه می توان آن را «نگاه اندیشمندانه» به تاریخ مذهب نامید نویسنده نه تنها از روایت مستند وقایع تاریخی فراتر رفته و از نگاه صرفا متفاوت و دیگرگون می گذرد بلكه با ارائه نگاهی نو، تفكر و اندیشه مخاطب امروز را با خود همراه می سازد.
چه بسا در یك نمایش عاشورایی حتی در تمام طول اثر حتی نامی از نام های آشنا و اثری از نشانه ها و نمادهای معروف عاشورا دیده نشود اما در نهایت مفهوم و یا تفكری عاشورایی به مخاطب منتقل گردد.
ناگفته پیداست كه متون نمایشی امروز ما بیش از هرچیز به چنین رویكردی نسبت به تاریخ وقایع و روایات مذهبی نیازمند است. چرا كه مخاطب امروز حتی اگر علاقه مند و اهل مطالعه در تاریخ مذهب باشد اطلاعات تاریخی را پیشتر شنیده و خوانده است پس صرفا برای كسب اطلاعات به دیدن نمایش نمی آید.
آنچه او در تئاتر مذهبی می جوید و درعین حال نیاز امروز او به حساب می آید بازتاب مسائل و دغدغه های كنونی جامعه در آئینه اعتقادات روایات و وقایع تاریخ مذهبی است. مخاطب امروز اگر به دیدن نمایش مذهبی می آید یا نیازمند معرفی تازه در حوزه دین است و یا در جست وجوی یافتن پاسخی از مذهب برای گشایش آلام بشر كنونی و یافتن درمانی برای دردهای لاعلاج دنیای مدرن.
سید حسین فدایی حسین
منبع : روزنامه جوان
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سیدابراهیم رئیسی سید ابراهیم رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ایران بالگرد رئیسی رئیس جمهور ابراهیم رئیسی سقوط بالگرد دولت سیزدهم مجلس شورای اسلامی دولت
هلال احمر تهران پلیس سیل هواشناسی سلامت مشهد سیل مشهد بارش باران آموزش و پرورش سازمان هواشناسی خراسان رضوی
هوش مصنوعی دلار قیمت دلار خودرو یارانه بورس حقوق بازنشستگان قیمت خودرو ایران خودرو قیمت طلا بازار خودرو مالیات
سینمای ایران سینما تلویزیون لیلا حاتمی زری خوشکام نمایشگاه کتاب علی حاتمی کتاب فیلم
قرآن ایلان ماسک مریخ
روسیه جمهوری اسلامی ایران اتحادیه اروپا رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس چین اوکراین
فوتبال پرسپولیس لیگ برتر انگلیس استقلال منچسترسیتی فدراسیون فوتبال لیگ برتر بازی تراکتور بارسلونا باشگاه پرسپولیس اشکان دژاگه
گوگل هواپیما آیفون اپل تبلیغات اینترنت نمایشگاه ایران هلث
سازمان غذا و دارو سیگار سرطان استرس کاهش وزن سلامت روان دیابت ویتامین