معبد کلات

در دامنه كوه مند در فاصله 30 كیلومتری خورموج در جنوب روستای حیدری و در ارتفاعات سنگی مشرف به بستر قدیمی رودخانه سیلابی، آثار حجاری‌هایی در دل صخره‌ای بلند وجود دارد كه راه باریكی از سطح بستر رودخانه به سمت اولین مدخل آن در ارتفاع 60 متری كشیده شده است. نمای خارجی فعلی معبد كلات عبارت است از یك سوی اصلی با سقفی قوسی شكل و دو مدخل دیگر و ده حفره به شكل روزنه‌هایی در طرفین سكوی اصلی كه به منزله‌ نورگیرها یا پنجره رواق‌های اصلی معبد عمل می‌كنند. به نظر می‌رسد قسمت میانی، مكان جلوس كاهنان یا مقربان و انجام مراسم مخصوص مذهبی بوده است. قربانی یا گنهكار و یا كسی كه باید عمل مراسم مذهبی در مورد او انجام می‌شد، روی سكویی میانی قرار می‌گرفت.
در بستر خشك رودخانه آثار بندها و آبگردان‌هایی در اراضی پای كوه وجود دارد كه حاكی از وجود میدانی بزرگ در جلوی معبد بوده است. سطح این میدان را با خاك و سنگ به طور مصنوعی بالا آورده‌اند. میدان جلوی بنا ظاهراً محل تجمع گروه كثیری از مردم بوده كه اكنون از بین رفته است. نكته قابل توجه در معبد كلات وجود چاه‌های متعدد در اتاق‌های پایینی است كه به نظر می‌رسد جهت دفن اموات یا نگهداری استخوان آنها حفر شده است.