آمل ، استان مازندران

شهر آمل از شهرهای بسیار قدیمی ایران در استان مازندران است. بعضی از مورخان و جغرافی‌نویسان سابقه‌ آن را به دوره پیشدادیان و كیانیان نسبت داده‌اند. شهر آمل با توجه به اشیاء و سكه‌هایی كه از آن به دست آمده و در دوره ساسانی پایتخت یا مركز آن منطقه بوده است. احتمالاً مردم آمل در زمان حكومت مهدی خلیفه عباسی، به دین اسلام گرویدند و بعد از آن بناهای اسلامی در آن جا ساخته شد. در زمان سلطان جلال‌الدین محمد خوارزمشاه، به نام او در این شهر خطبه خواندند، تا این كه شهر دچار فتنه و غارت مغولان شد. در این زمان ساری پایتخت آل‌باوند بود. اوایل قرن هفتم حسام‌الدین اردشیر مركزیت را از ساری به آمل آورد و قصر خود را در آن جا بر پا داشت. در سال 795 هجری قمری امیرتیمور گوركانی آمل و ساری را غارت كرد و فرمان قتل عام ساكنین آن‌ها را صادر كرد و سه قلعه مهم از جمله «ماهانه‌سر» را با خاك یكسان كرد. از آن پس آمل رو به ویرانی نهاد. با آنكه سادات مرعشی پس از بازگشت از تبعید، آمل را تجدید بنا كردند،‌ این شهر دیگر نقش اساسی خود را تا مدت‌ها باز نیافت. عده زیادی از مورخان و علمای بزرگ كه به طبری شهرت یافته‌اند از جمله محمدبن جریر طبری اولین مؤلف بزرگ تاریخ و اولین مؤلف تفسیر قرآن مجید، از آمل برخاسته است. آمل چند بار بر اثر وقوع زلزله و جریان سیل ویران شد. آمل جدید در جوار شمال آمل قدیم بنا شده است و امروزه یكی از شهرهای آباد و زیبای شمال ایران به شمار می‌رود.