شنبه, ۲۴ آذر, ۱۴۰۳ / 14 December, 2024
مجله ویستا


کویت


کویت
کویت با نزدیك به ۱۰۰ میلیارد بشکه ذخیره نفت خام، بیش از ۸ درصد از ذخایر نفت خام جهان را در اختیار دارد. در منطقه بی طرف میان عربستان وکویت نیز نزدیك به ۵ میلیارد بشکه ذخیره نفت وجود دارد که نیمی از آن متعلق به کویت است. بخش عمده ذخایر نفت این کشور در حوزه عظیم بورغان قرار دارد. این حوزه که میدان های بورغان مگوا و احمدی را در بر می گیرد، حدود ۷۰ میلیارد بشکه نفت خام را در خود جای داده است.
● موقعیت جغرافیایی
کویت کشوری کوچک در خاورمیانه است و با ۸/۱۷ هزار کیلومتر مربع مساحت در شمال غربی خلیج فارس قرارگرفته و از شمال غربی و جنوب با عربستان سعودی هم مرز است. کویت از ۹ جزیره کوچک در خلیج فارس تشكیل شده است که بزرگ ترین آن جزیره بوبیان و پرجمعیت ترین آن، جزیره فایلاکا است. بخش وسیعی از این کشور بیابان و دارای آب و هوای گرم و شرجی است. جمعیت این کشور ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر اعلام شده است که بیش از نیمی از این جمعیت، مهاجر و غیر بومی هستند.
● پیشینه تاریخی
کویت بخشی از مستعمره های امپراتوری عثمانی به شمار می آمد که از قرن شانزدهم به تصرف این امپراتوری درآمد. در اواسط قرن هیجدهم گروهی از اعراب از قبیله انیزه شبه جزیره عربستان در آن ساکن شدند. بخشی از قبیله انیزه از عربستان امروزی بودند. خاندان صباح در آخرین سال های تسلط امپراتوری عثمانی، حاکمیت آن را به دست گرفتند. در همان هنگام نیز به حکومتی نیمه مستقل دست یافتند. از سال ۱۷۵۶ تاکنون ۳۰ پادشاه از خاندان صباح در کویت فرمانروایی کرده اند. در سال۱۸۹۹ کویت با امضای پیمانی، مستعمره انگلستان شد و با پایان جنگ جهانی اول، تسلط امپراتوری عثمانی برکویت پایان یافت. در ۱۹ ژوئن ۱۹۶۱ این كشور با موافقت انگلستان استقلال رسمی یافت و در جولای همان سال به اتحادیه عرب پیوست. كویت در سال ۱۹۶۳ به عضویت سازمان ملل درآمد و همان سال نیز نخستین انتخابات قانون گذاری در این کشور انجام شد. شیخ عبدالله، امیر کویت نخستین مجلس ملی را در ۲۹ فوریه ۱۹۶۳ برپا کرد.
کویت یکی از موسسان شورای همکاری خلیج(GCC) شامل كشورهای عربستان سعودی، کویت، بحرین، قطر و امارات متحد عربی است. انتخابات مجلس این کشور در سال ۱۹۹۹ برگزار شد که به قدرت های قانون گذار محدود می شود. در می ۱۹۹۹ امیر کویت مجلس ملی را به دلیل مشاجره میان دولت و مجلس منحل کرد. امروز کویت با تکیه برمنابع غنی نفت، وسعت و جمعیت کم،کشور چهل ساله ای است که دل به آرزوهای بزرگ بسته است.
● چشم انداز عمومی
کویت یکی از تولید کنندگان بزرگ نفت است که اقتصاد آن وابستگی شدیدی به درآمدهای نفتی دارد. افزایش سریع قیمت نفت در اواخر سال ۱۹۹۹ رونق اقتصادی را برای این کشور به همراه آورد، اما در سال ۱۹۹۹ این شاخص حدود ۱/۲ رشد داشت.
پایین بودن قیمت نفت در سال ۱۹۹۸ و اوایل سال ۱۹۹۹ دولت کویت را واداشت تا از میزان یارانه های دولتی بکاهد. به طور سنتی ۹۳ درصد از شهروندان کویت در ادارات و شرکت های دولتی مشغول به کار هستند، از این رو در جریان خصوصی سازی توجه به وضع شغلی این افراد ضروری می نماید. دولت تلاش می کند که از دخالت خود در اقتصاد بکاهد و با کاهش یارانه ها و افزایش درآمد،کسری بودجه را از بین ببرد.
براساس قانون اساسی کویت، مالکیت خارجی ها برمنابع معدنی این کشور ممنوع است؛ با وجود این، دولت درصدد است که با تغییر نوع قراردادها، شرایطی فراهم آورد تا سرمایه گذاری خارجی در بخش بالادستی نفت مجاز شود. دولت پیشنهاد کرده است که به جای به کارگیری قراردادهای مرسوم به مشارکت در تولید، شرایطی اعمال شود که سهم شرکت های خارجی از محل فروش نفت تولیدی پرداخت شود. این پیشنهاد بحث و جدل های زیادی را در پی داشت و سرانجام نمایندگان مخالف -که تعداد آنها اندک نیست، این پیشنهاد را به حال تعلیق درآورند.
پس از تجاوز عراق به کویت، مسائل امنیتی منطقه ای در دستور کار وزارت خارجه و وزارت دفاع این کشور قرار گرفت و از سال ۱۹۹۱ تاکنون، همکاری های نظامی زیادی با کشورهای غربی تدارک دیده شده است. در اکتبر ۱۹۹۴ هنگامی که عراق ۷۰ هزار نیروی نظامی و تجهیزات زرهی خود را در مرز کویت مستقر کرد، نیروهای نظامی آمریکا، انگلیس و برخی دیگر از کشورهای غربی وارد کویت شدند. در نوامبر همان سال، عراق تمامیت ارضی و استقلال کویت و مرزهای تعیین شده از سوی سازمان ملل را به رسمیت شناخت. کویت از این اقدام عراق استقبال کرد، اما همچنان خواستار آزادی اسیران جنگی و تمدید تحریم های بین المللی عراق است.
● پیشینه صنعت نفت
در آغاز دهه ۱۹۳۰، شیخ احمد، امیر کویت که کشورش با بحران اقتصادی روبه رو بود، از فعالیت های اکتشافی نفت درکشورهای همسایه به شوق آمد و درصدد کشف نفت در کشور خود برآمد.
بحران اقتصادی اوایل دهه ۱۹۳۰ از یک سو و ابداع روش تولید مصنوعی مروارید از سوی دیگر، خسارت های سنگینی به اقتصاد کویت واردآورده بود. امیرکویت از رقابت شرکت های نفتی «گلف» و «انگلیس و ایران» برای کسب امتیاز اکتشاف نفت در کویت استفاده کرد و شرایط اعطای امتیاز را دشوارتر کرد. سرانجام در مارس ۱۹۳۴ قراردادی میان دولت و «شرکت نفت کویت» منعقد شد که براساس آن، انگلیسی ها مامور توسعه منابع نفت کویت شدند.
«بورغان»، نخستین میدان نفتی کویت (جنوب شرقی کویت) بود که در ۲۳ فوریه ۱۹۳۸ مقادیر عظیم نفت در آن کشف شد.
آغاز جنگ جهانی دوم، ارتقا و توسعه کامل ذخایر نفت را در کویت به تعویق انداخت و سرانجام پس از پایان جنگ، در سال ۱۹۴۶ اولین محموله نفت کویت صادرشد. بهره برداری از این میدان با تولید ۴۰ هزار بشکه در روز آغاز شد.
پس از آن میدان های «مگوا» در سال ۱۹۵۱ و «احمدی» در سال ۱۹۵۲ کشف شد، سپس اکتشاف و توسعه در میدان های «روضتین» (۱۹۵۵)، «صبریه» (۱۹۵۶ )، «مینا جیش» (۱۹۵۹ ) و «ام قدیر» (۱۹۶۳) صورت گرفت.
در سال ۱۹۲۲، منطقه مرزی بی طرف میان کویت و عربستان به گونه ای تعیین شد که در صورت کشف مقادیر تجاری نفت یا گاز، سهم هر دو کشور معادل ۵۰ درصد از منافع آن باشد. در سال های ۱۹۴۹-۱۹۴۸ امتیاز بهره برداری از مناطق خشکی نیز واگذار شد و در سال ۱۹۵۳ عملیات اکتشاف میدان «وفرا» صورت گرفت که به دنبال آن در سال ۱۹۶۲، میدان «فووایریس جنوبی» و در سال ۱۹۶۶، میدان «ام قدیرجنوبی» کشف شدند. در سال ۱۹۵۸ امتیاز دریایی منطقه بی طرف واگذار شد که در پی آن در سال ۱۹۶۰ میدان «خفجی» در امتداد میدان دریایی «صفانیه» عربستان و در سال ۱۹۶۹ میدان «حوت» شناسایی شد.
در اوایل دهه ۱۹۷۰، ظرفیت تولید کویت به حداکثر ۵/۳ میلیون بشکه در روز رسید، اما به دنبال ملی شدن صنعت نفت و کاهش تقاضای جهانی آن، ظرفیت تولید این کشور،کاهش یافت. با وجود این، پیش از تهاجم عراق به کویت، این کشور ظرفیت تولیدی نزدیك به ۳/۲ میلیون بشکه در روز داشت و از ۸۹۸ حلقه چاه، به استثنای منطقه بی طرف، حدود۹/۱ میلیون بشکه در روز نفت تولید می شد.
پس از تجاوز عراق به کویت در سال ۱۹۹۱ ظرفیت تولید این کشور به شدت کاهش یافت و هنگامی كه نیروهای عراقی مجبور به عقب نشینی شدند، ۷۴۲ حلقه چاه را منفجر و حدود ۴۰ حلقه چاه را در حال فوران رها کردند. با این همه در سال های ۹۳- ۱۹۹۲ بسیار سریع تر از انتظار، ظرفیت تولید این کشور احیا شد.
تا پیش از سال ۱۹۷۵، تولید نفت در کویت از طریق قراردادهای امتیازی نفت صورت می گرفت، اما در این سال دولت کویت کلیه دارایی های نفتی را که در سرمایه گذاری مشترک سال ۱۹۴۳ میان شرکت های «بی پی» انگلیس و «گلف اویل» آمریکا در اختیار «شرکت نفت کویت» بود، ملی اعلام کرد. در سال ۱۹۷۵، دولت ۴۰ درصد از سهمی را که پیش تر در اختیار «شرکت ملی نفت کویت» KNPC) ) بود، خریداری کرد. این شرکت در سال ۱۹۶۰ تاسیس شد. این شرکت در سال ۱۹۷۷، شرکت «امین اویل» را که مجموعه ای از چند شرکت نفتی مستقل آمریکایی بود، خرید و نام آن را به شرکت «رفرا اویل» تغییر داد که در سال ۱۹۷۸ با «شرکت نفت کویت» و «شرکت ملی نفت کویت» ادغام شد. اما قراردادهای واگذاری امتیازها در منطقه بی طرف به قوت خود باقی ماند، شرکت «تگزاکو» عربستان در خشکی و شرکت «نفت عرب»، شرکتی وابسته به شرکت تجارت نفت ژاپن، در دریا به عملیات می پردازند. کویت و عربستان هرکدام ۱۰ درصد سهم در شرکت «نفت عرب» دارند. شورای عالی نفت که بدنه اصلی تنظیم کننده سیاست هاتی نفتی کویت را به عهده دارد، در سال ۱۹۷۴ به دستور امیر کویت پایه ریزی شد.
● ذخایر نفت
کویت با نزدیك به ۵/۹۶ میلیارد بشکه ذخیره نفت خام، بیش از ۸ درصد از ذخایر نفت خام جهان را در اختیار دارد. در منطقه بی طرف میان عربستان وکویت نیز نزدیك به ۵ میلیارد بشکه ذخیره نفت وجود دارد که نیمی از آن متعلق به کویت است. بخش عمده ذخایر نفت این کشور در حوزه عظیم بورغان قرار دارد. این حوزه که میدان های بورغان مگوا و احمدی را در بر می گیرد، حدود ۷۰ میلیارد بشکه نفت خام را در خود جای داده است . به این ترتیب، میدان بورغان پس ازحوزه عظیم قوار، بزرگ ترین حوزه نفتی جهان به شمار می آید. میدان های روضتین صبریه و مینا جیش نیز از میدان های بزرگ این کشور هستند که ذخایر اثبات شده آنها به ترتیب ۶، ۸/۳ و ۲ میلیارد بشکه برآورده می شود و نفت آن از نوع سبک با درجه گرانرویAPI ۴۰-۳۵ است.
عراق و کویت برسر مالكیت حوزه نفتی «رتقه» كشمكش دارند. عراق مدعی است که این میدان بخشی از حوزه عظیم «رمیله» و متعلق به عراق است. در آگوست۱۹۹۰ که کویت در تصرف عراق بود، عراقی ها مدعی بودند که کویت میلیاردها دلار از نفت این حوزه را به سرقت برده و پیشنهاد مذاکره درباره چگونگی و مشارکت در بهره برداری از میدان های رتقه و رومیله را رد کرده است.
پس از جنگ،گروهی به نمایندگی از سازمان ملل مرز میان عراق و کویت را به گونه ای نشانه گذاری کرد که تمام ۱۱ چاه موجود در حوزه رتقه در قلمرو کویت قرار گرفت. همچنین «شرکت نفت کویت» در جزیره بومیان، در همسایگی عراق، عملیات لرزه نگاری را آغاز کرده است.
● تولید و صادرات نفت
بخش اعظم تولید نفت کویت از حوزه خشکی بورقان صورت می گیرد و در مجموع روزانه نزدیك به ۶/۱ میلیون بشکه نفت از این حوزه برداشت می شود. تولید نفت از حوزه های روضتین، صبریه، مینا جیش و ام قدیر به ترتیب ۶۰،۱۶۰، ۲۵۰ و ۶۰ هزار بشکه در روز است.
ساخت مراکز جدید جمع آوری نفت، یکی از مهم ترین دغدغه های کویت برای افزایش ظرفیت بخش بالادستی است.
تا پیش از حمله عراق به کویت ۲۶ مرکز جمع آوری نفت با ظرفیت روزانه ۴ میلیون بشکه در این کشور وجود داشت که در جریان جنگ تمام این مراکز یا به کلی نابود شد و یا به شدت آسیب دید.
۱۸ مرکز تا سال ۱۹۹۳ تعمیر و راه اندازی شد و در ژانویه ۱۹۹۶ شرکت نفت کویت برای ساخت مراکز جدید جمع آوری نفت، قراردادی به ارزش ۳۹۰ میلیون دلار با شرکت نفتی مهندسی چین (CPECC) به امضا رساند.این اقدام گامی بزرگ برای افزایش ظرفیت تولید نفت به شمار می رفت. این شرکت به ساخت مراکزی در حوزه مینا جیش و ام قدیر مبادرت ورزید و می بایست این عملیات تا سال ۱۹۹۸ پایان یابد که تکمیل آن تا سال ۲۰۰۱ به تعویق افتاد.
در جولای ۲۰۰۰ کویت اعلام کرد که با هدف افزایش ظرفیت صادراتی خود، تا مرز روزانه ۳ میلیون بشکه،تا آخر سال جاری مناقصه ای برگزار شد و در این مناقصه طرح هایی برای ساخت دو اسکله بارگیری در مینا الاحمدی، مخازن ذخیره سازی و ایستگاه های فشار ارایه خواهد کرد.
بخش عمده ای از نفت کویت به آسیا به ویژه ژاپن و بقیه آن به آمریکا و اروپا صادر می شود. نفت صادراتی متوسط کویت از نوع شور با درجه گرانروی ۳۱ درجه API و بیش از ۲/۵ درصد ترکیبات سولفور است. تعمیرات مربوط به پایانه بندرالاحمدی، بزرگ ترین بندر صادراتی نفت کویت، به پایان رسیده است. همچنین پایانه صادراتی دیگری در بندرعبدالله شعیبیه و بندرسعود فعال هستند.
در آخرین سهمیه بندی تولید نفت، سهم کویت ۱۶۷/۲ میلیون بشکه در روز تعیین شده است این کشور می كوشد ظرفیت تولید خود را به ۵/۳ میلیون بشکه در روز افزایش دهد. کویت برای آسان سازی افزایش ظرفیت تولید، درصدد کسب مجوز سرمایه گذاری خارجی در بخش بالادستی است که این تلاش برخلاف اصول تصریح شده در قانون اساسی و روند سیاست دو دهه اخیر این کشور است.
براساس قانون خارجی که از سال ۱۹۷۵ به تصویب رسیده است، مشارکت شرکت های نفتی خارجی به ارایه خدمات فنی، تعمیرات و فعالیت های ساختمانی محدود می شود که در قبال آن هزینه ای ثابت دریافت می كنند.
در واقع قانون اساسی کویت اعطای امتیاز منابع معدنی به شرکت های خارجی را ممنوع کرده است. با وجود این، دولت همواره درصدد یافتن راهی است که از مشارکت شرکت های خارجی برای افزایش تولید بهره مند شوند و در همین حال قانون اساسی را نقض نکرده باشد. شورای عالی نفت در سال ۱۹۹۷ اصول همکاری با شرکت های خارجی در بخش نفت را به تصویب رساند، اما عده زیادی از اعضای مجلس کویت با نظر دولت مخالفت می کنند.
دولت شیوه ای با عنوان «قرارداهای خدماتی عملیاتی» پیشنهاد کرده است. در این روش برخلاف قراردادهای مشارکت در تولید، مالکیت منابع نفت به دولت تعلق دارد و طرف خارجی، سرمایه و حق الزحمه خود را از محل درآمد ناشی از فروش نفت دریافت می کند.دولت کویت قصد دارد که افزایش ظرفیت حوزه های فعال شمال و غرب کشور از جمله روضتین، صبریه،رتقه، بحرا، بندر جیش و ام قدیر را به سرمایه گذاران خارجی بسپارد. بزرگ ترین حوزه نفتی کویت یعنی بورغان هنوز مجوز سرمایه گذاری به شیوه جدید را دریافت نکرده است.
در نوامبر ۱۹۹۹ یک گردهمایی رسمی برای بحث و گفت وگو درباره مسائل مربوط به گشایش بخش بالادستی نفت به روی سرمایه گذاران خارجی برگزار شد، اما پیشنهاد ها با مخالفت شدید گروه های قدرتمند سیاسی روبه رو شد و به حالت تعلیق درآمد.
در فوریه ۲۰۰۰ مجلس کویت لایحه ای را به تصویب رساند که دولت را موظف می کرد تا زمان تصویب قانون جدید در زمینه بخش نفت از پیشبرد طرح های مربوط به این موضوع خودداری کند. در حال حاضر لایحه جدید مربوط به برنامه های سرمایه گذاری خارجی در مجلس کویت به بحث گذاشته شده است.
● منطقه بی طرف
براساس توافق سال ۱۹۹۲ منطقه بی طرف به مساحت ۲/۶ هزار مایل مربع به طور مساوی میان عربستان سعودی و کویت تقسیم شده است. حدود ۵ میلیارد بشکه ذخایر نفت و یک تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی در این منطقه قرار دارد. تولید روزانه نفت در این منطقه افزون بر ۵۰۰ هزار بشکه است که از طریق پایانه های منطقه صادر می شود. دو گروه فعالیت های تولیدی این منطقه را برعهده دارند: گروه اول کنسرسیومی است متشکل از شرکت های آمریکایی تگزاکو و شرکت نفت کویت که در حوزه های خشکی وفرا، ناواریس جنوبی و ام قدیر جنوبی فعالیت دارند و گروه دوم شرکتی است ژاپنی به نام «نفت عرب» که در حوزه های دریایی خفجه و حوت فعال است و هر دو میدان با حوزه عظیم صفانیه عربستان مشترک است. ۴۰ درصد از منافع فروش نفت این میدان ها به شرکت نفت عرب و ۶۰ درصد باقی مانده به شرکت نفت کویت تعلق دارد. در فوریه ۲۰۰۰ مدت اعتبار مربوط به بخش عربستان پایان یافت. اعتبار امتیاز این شرکت در بخش کویت در سال ۲۰۰۳ به پایان می رسد و هنوز مشخص نیست که کویت برای تمدید این اعتبار چه تصمیمی خواهد گرفت؟
● فعالیت های شرکت نفت کویت
در حال حاضر، شرکت بین المللی اکتشاف نفت کویت(UFPEC) که در سال ۱۹۸۱ تاسیس شد، در بخش بالادستی چند کشور خارجی فعالیت هایی دارد. پس از تجاوز عراق به کویت این فعالیت ها کاهش یافته است، با وجود این، فعالیت این شرکت در کشورهای الجزایر، استرالیا، چین، کنگو، مصر، اندونزی، پاکستان، تایلند، تانزانیا و یمن همچنان ادامه دارد. البته میزان فعالیت این شرکت در کشورهای خارجی چندان عمده توجه نیست، زیرا یا در میدان های بسیار کوچک، فعال است و یا سهم کمی از عملیات در حوزه های بزرگ را دارد.
در واقع درآمد این شرکت سهم کمی از درآمد شرکت های دولتی کویت را به خود اختصاص می دهد. در سال گذشته این شرکت تنها ۲۰۰ میلیون دلار درآمد کسب کرد.
● فعالیت های خارجی در بخش پایین دستی
شرکت نفت کویت،در حال گسترش فعالیت های پایین دستی خود در خارج از کشور است و پیش بینی می كند که در چند سال آینده ظرفیت پالایشی خود را در اروپا و آسیا تا ۷۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد . به تازگی این شرکت از انجام یک طرح ۲ میلیارد دلاری برای ساخت پالایشگاهی در استان «اورسیا»ی هند طفره رفت، اما به نظر می رسد که سهم خود را از پالایشگاه بنگالور هند را دریافت کند.
صنایع پتروشیمی کویت و تایلند در نظر دارند که پالایشگاهی به ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز در ایونگ تایلند بسازند. در حال حاضر شرکت نفت کویت در اروپا ۲۵۰ هزار بشکه در روز ظرفیت پالایشی دارد که ۱۵۰ هزار بشکه آن مربوط به پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه ای «میلاز» و با شرکت «آجیپ» مشترك است. همچنین این کشور یک واحد پالایش به ظرفیت روزانه ۷۵ هزار بشکه در روتردام دارد.
شرکت نفت کویت در دسامبر ۱۹۹۸ اعلام کرد که ۱۵۷ جایگاه فروش فرآورده را در بلژیک به خود اختصاص داده است. شرکت بین المللی نفت کویت بیش از ۵۰۰۰ جایگاه فروش فرآورده در ۱۰ کشور اروپای غربی و ۲۰۰ جایگاه را در تایلند اداره می کند.
● پالایش
کویت ۳ پالایشگاه بزرگ دارد که شرکت ملی نفت کویت آن را اداره می كند. پالایشگاه بندر الاحمدی با ظرفیت روزانه ۴۲۷ هزار بشکه بزرگ ترین پالایشگاه این کشور است و پس از آن پالایشگاه های بندر عبد الله با ظرفیت ۲۴۷ و شعیبیه با ظرفیت ۱۹۰ هزار بشکه در روز قرار دارند. یک پالایشگاه کوچک نیز در منطقه بی طرف وجود دارد که شرکت «گتی» یکی از شرکت های فرعی تگزاکو آن را اداره می كند و در حال حاضر فعال نیست .
در جریان جنگ میان عراق و کویت تمام پالایشگاه های کویت آسیب دیده بودندکه به سرعت بازسازی شدند و تا سال ۱۹۹۴ موفق شدند که این پالایشگاه ها را به ظرفیت اولیه برسانند.
در حال حاضر سیستم پالایش داخلی کویت برای تصفیه نفت خام ترش، کیفیت بالایی دارد؛ به گونه ای که یکی از پیشرفته ترین امکانات تصفیه در خاورمیانه به شمار می رود. در ۲۵ ژوئن ۲۰۰۰ پالایشگاه آتش گرفت و فعالیت آن متوقف شد. دولت کویت خسارت وارد شده را ۳۳۰ میلیون دلار برآورد کرد و مدعی شد که با انجام تعمیرات لازم، این پالایشگاه دوباره به گردونه تولید بازخواهد گشت.
● پتروشیمی
صنعت پتروشیمی در کویت گستردگی چندانی ندارد، ولی به تازگی مقامات این کشور به توسعه این صنعت توجه کرده اند. گسترش صنایع پتروشیمی در کویت با چند هدف دنبال می شود: اول این که ارزش افزوده ذخایر نفتی به میزان عمده ای افزایش یابد و دوم این که درآمد پتروشیمی بتواند کاهش درآمد نفت به دلیل سقوط یکباره قیمت آن و همین طور کاهش احتمالی سهمیه تولید این کشور در چارچوب توافق های اوپک را جبران کند. شرکت صنایع پتروشیمی کویت به طور سنتی محصولات ارزان قیمتی از قبیل اوره،آمونیاک و انواع کودها را تولید و صادر می کند،ولی به تازگی تولید محصولات گران قیمت را نیز در دستور کار خود قرارداده است.
براساس اعلام خبرگزاری کویت در صورت ادامه روند فزاینده قیمت پلی اتیلن، شرکت صنایع پتروشیمی این کشور تولید این محصول را با ۲۰ درصد افزایش به سالانه ۱۲۰ هزار تن خواهد رساند . مشتریان محصولات پتروشیمی کویت،کشورهای اردن، سوریه، امارات متحده عربی، مراکش، چین، هنگ کنگ، هند و پاکستان و برخی از کشورهای شرق آفریقا هستند.
بزرگ ترین مجتمع پتروشیمی کویت،EQUATE را شرکت صنایع پتروشیمی کویت به همراه شرکت «یونیون کارباید» اداره می كنند. گفته می شود هزینه این طرح ۲ میلیارد بوده است. این مجتمع در شعیبیه از یک واحد تولید اتیلن با ظرفیت سالانه ۶۵۰ هزار تن،دو واحد پلی اتیلن با ظرفیت ۴۵۰ هزار تن و یک کارخانه اتیلن گلیکول با ظرفیت سالانه ۳۵۰ هزار تن تشکیل شده است که در حال حاضر تمام این واحدها فعال هستند.محصولات این مجتمع به طور عمده به بازارهای اروپا و آسیا فرستاده می شود.شرکت های «یونیون کارباید» و شرکت «صنایع پتروشیمی کویت» هرکدام ۴۵ درصد از سهام این مجتمع را در اختیار دارند و ۱۰ درصد باقی مانده به شرکت پتروشیمی بوبیان تعلق دارد.
● گاز طبیعی
کویت نزدیک به ۵/۱ میلیارد متر مکعب ذخیره گازطبیعی در اختیار دارد و سالانه نزدیک به ۹ میلیرد متر مکعب گازطبیهی تولی می کند که بیشتر برای تزریق به چاه های نفت استفاده می شود. کویت امیدوار است مصرف گاز طبیعی خود را برای استفاده در نیروگاه ها، صنعت پتروشیمی و تصفیه آب به میزان عمده ای افزایش دهد.با افزایش مصرف گاز طبیعی، این کشور می تواند میزان بیشتری نفت صادر کند. علاوه بر این، می خواهد از سوزانده شدن گاز جلوگیری کند وبا انجام حفاری های جدید،تولید گاز طبیعی خود را افزایش دهد.
در جولای ۲۰۰۰، کویت و قطر برای صدور گاز طبیعی از حوزه شمالی قطر به کویت، یک یادداشت تفاهم به امضا رساندند. مطالعه امکان سنجی این طرح را شرکت اکسان موبیل انجام می دهد که عملیات تولید گاز طبیعی از حوزه شمالی قطر را برعهده دارد. در این یادداشت تفاهم به میزان گاز صادراتی اشاره ای نشده، ولی راه اندازی این طرح تا سال ۲۰۰۶ پیش بینی شده است. در همان ماه کویت یادداشت تفاهم دیگری برای وارد کردن گاز طبیعی ازحوزه عظیم گازی پارس جنوبی ایران به امضا رساند که در حال حاضر نمی توان گفت هر دوطرح اجرا خواهدشدیا تنها یکی از آنها انتخاب می شود.
در حال حاضر حفاری های اکتشافی حوزه نفتی روضتین به ساختارهای زمین شناسی پایین تر از نفت، محلی که معتقدندگاز طبیعی در آن وجود دارد، رسیده است.
مالکیت و استفاده از منابع میدان گازی «دوره» بحث وجدل هایی را میان كشورهای ایران، کویت و عربستان سعودی به وجود آورده است. در جولای ۲۰۰۰ عربستان و کویت در زمینه بهره برداری از حوزه گاز دوره به تفاهم رسید. برای خود سهم مساوی قایل شده اند و مذاکرات با ایران همچنان ادامه دارد.
● برق
کویت پنج نیروگاه تولید برق دارد (دوحه غربی، دوحه شرقی، الصبیه و الزوئر جنوبی) این کشورسالانه ظرفیت تولید ۹/۳ گیگاوات برق را دارد.میزان مصرف برق هر کویتی یکی از بالاترین ارقام مصرف سرانه برق در جهان است. دستگاه های تهویه هوا، استفاده ازآب شیرین کن ها ویارانه بالای برق در این کشور، از عوامل افزایش مصرف برق است. در سال های گذشته تقاضای برق به طور متوسط سالانه ۷ تا ۹ درصد افزایش داشته است. برای پاسخ گویی به رشد پایدار تقاضای برق، ساخت نیروگاه های برق و افزایش ظرفیت تولید برق ضروری است. در آغاز سال ۲۰۰۰ ساخت یک نیروگاه حرارتی با ظرفیت ۲۴۰۰ مگاوات در شعیبیه به پایان رسید. این نیروگاه نیاز کوتاه مدت کویت را برطرف می کند. کویت پس از ده سال به یک سرمایه گذاری ۴ میلیارد دلاری در بخش نیروگاه های برق خود برای افزایش ظرفیت تولید ۳هزارو۴۰۰مگاوات برق بیشتر نیاز دارد.کویت ساخت دو نیروگاه برق یکی درالزوئرشمالی با ظرفیت تولید ۲۴۰۰ مگاوات و دیگری با ظرفیت تولید۱۰۰۰مگاوات در الزوئر جنوبی را در برنامه های خود داردکه تاکنون ساخت نیروگاه «الزوئر شمالی» به ظرفیت ۲۴۰۰ مگاوات به دلیل مشکلات مالی به تعویق افتاده است.کویتی ها کم ترین هزینه را در جهان برای مصرف برق در این کشور می پردازند.
▪ رئیس حکومت: شیخ جابر الاحمد الصباح
▪ استقلال:۱۹ ژوئن ۱۹۶۱
▪ جمعیت:۲ /۲ میلیون نفر (۳/۱ میلیون نفر غیرکویتی)
▪ موقعیت جغرافیایی: خاورمیانه، شمال غربی خلیج فارس میان دو کشور عراق و عربستان سعودی
▪ وسعت: ۶ هزار و۹۰۰ کیلومتر مربع
▪ شهرهای مهم:کویت(پایتخت)،سالمیه و حوالی
▪ زبان رایج: عربی
▪ گروه های قومی: کویتی (۴۵درصد)، اعراب دیگر کشورها(۳۵ درصد)، جنوب آسیا(۹ درصد)، ایرانی (۴ درصد) و دیگر کشورها (۷ درصد)
▪ مذهب: مسلمان سنی(۴۵درصد)،مسلمان شیعه (۴۰ درصد)، مسیحی، هندو و دیگر مذاهب (۱۵ درصد)
●وضعیت اقتصادی
▪ واحد پول: دینارکویت
▪ تولید ناخالص داخلی :۸/۳۹ میلیارد دلار
▪ شرکای عمده تجاری: آمریكا، اروپا، ژاپن وسنگاپور
▪ صادرات عمده: نفت (بیش از ۹۵ درصد از صادرات این کشور)
▪ واردات عمده: کالاهای صنعتی، کالاهای مصرفی، ماشین آلات، تجهیزات حمل ونقل و مواد خوراکی
● وضعیت انرژی
▪ ذخایر اثبات شده نفت: ۵/۹۶ میلیارد بشکه
▪ سهمیه تولید در سازمان اوپک: دو میلیون ۱۴۶ هزار بشکه در روز
▪ ظرفیت تولید نفت: ۲ میلیون و۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه در روز
▪ مصرف نفت:۲۹۳ هزار بشکه در روز
▪ ظرفیت پالایش نفت:۲۰۰/۸۸۹ هزار بشکه
▪ مشتریان عمده نفت خام:آسیا، آمریكا واروپا
▪ ذخایر گاز طبیعی:۵/۵۵ تریلیون فوت مکعب
▪ تولید گاز طبیعی:۲۹۳ میلیارد فوت مکعب
▪ظرفیت تولید برق:۵/۸ گیگا وات
▪ تولید برق:۵/۳۱میلیارد کیلووات ساعت
● صنایع نفت و گاز
سازمان های متصدی نفت درکویت: شورای عالی نفت در کویت بر صنایع ملی نفت در این کشور حاکمیت دارد که این شورا شرکت نفت کویت( (KPCرا هدایت می کند.
شرکت های زیر مجموعه:
ـ «کویت اویل کمپانی»که اکتشاف و تولید نفت و گاز را در کویت برعهده دارد.
ـ «کویتنشنال پترولیوم کمپانی» که پالایش و کشتیرانی نفت این کشور را برعهده دارد.
ـ «کویت پترولیوم اینترنشنال» که پالایش و بازاریابی محصول را برعهده دارد.
ـ «پتروکمیکال اینداسترایز کمپانی» یا شرکت صنایع پتروشیمی کویت PIC که تولید و بازاریابی محصولات پتروشیمی این کشور را برعهده دارد.
ـ «کویت فارین پترولیوم اکسپلوریشن کمپانی» KUFPEC که اکتشاف های خارج از کشور کویت را برعهده می گیرد.
ـ «کویت اویل تانکر کورپوریشن»(KOTC) که عملیات حمل و نقل نفت این کشور را عهده دار است.
▪ پالایشگاه های اصلی:
بندر الاحمدی با ۴۴۲ هزار و۷۷۲ بشکه در روز،بندر عبدالله با ۲۶۵ هزار ۵۰۰ بشکه در روز و شعیبیه با ۱۹۰ هزار بشکه در روز.
▪ میدان های نفتی عمده در کویت:
بورغان بزرگ تر- بورغان، مگاوه، الاحمدی، روضتین، صابریه، مینا جیش( بندر جیش)، ابدالی، روجی و بحرا و درمنطقه بی طرف: الحوت و خفجی، وفرا، وفرای جنوبی و ام قدیر.
▪ خطوط اصلی لوله های نفت:
روضتین به الاحمدی، مینا(بندر)جیش به الاحمدی، ام قدیر به شعیبیه،وفرا به بندر عبدالله،بورغان به الاحمدی
▪ پایانه های اصلی نفت:
بندر الاحمدی،بندر عبدالله، شعیبیه و بندر سعود.
منبع : شبکه اطلاع رسانی شانا