بحران در نایروبی،سکوت در آفریقا!

کنیا به کانون آشوب و درگیری تبدیل شده است.اعلام نتایج انتخابات که پیروزی کیباکی را نشان می داد سبب ایجاد بحرانی پایدار در نایروبی شده است.در چنین شرایطی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا نیز سعی در بهره برداری سیاسی از اوضاع این کشور فقیر دارند.....
نایروبی همچنان ناآرام است.هنوز درگیریهای پراکنده ای در این کشور آفریقایی در جریان است.کشته و زخمی شدن صدها تن از انسانهای بیگناه در کنیا اوضاع ناآرام سیاسی این کشور را تشدید نموده است.شدت خشونتهای اخیر کنیا به گونه ایست که کمتر کسی پیش بینی آن را می کرد.اما در این میان چند نکته قابل تامل وجود دارد که باید نسبت به آنها توجه شود.
نخست اینکه نقش اتحادیه آفریقا در حل بحران نایروبی چیست؟چرا تاکنون شاهد این نقش آفرینی نبوده ایم؟البته در این راستا تلاشهایی از سوی اتحادیه آفریقا صورت گرفته است،اما این تلاشها در مقابل آنچه ایالات متحده آمریکا و انگلستان سعی دارند در نایروبی انجام دهند بسیار ناچیز است.واشنگتن ،لندن،پاریس و برلین به عنوان چهار جریان اصلی مداخله گر غربی در معادلات آفریقا سعی کرده اند هدایت اوضاع سیاسی نایروبی پس از درگیریهای اخیر را بر عهده بگیرند.این مسئله می تواند در آینده سیاسی کنبا اثر نامطلوبی بگذارد.
رئیس اتحادیه آفریقا برای گفتگو درباره بحرانی که به دنبال انتخابات ریاست جمهوری کنیا در این کشور به وجود آمده به نایروبی سفر کرد.اما این سفر وی نتیجه خاصی در بر نداشت.
در کنیا شاهد بروز حوادثی تلخ بودیه ایم.به عنوان مثال در حمله به کلیسایی که مردم در آن پناه گرفته بودند، عده زیادی زنده زنده سوزانده شدند و با کشته شدن بیش از ۵۰ نفر در آشوب‌های انتخاباتی شهر الدورت مجموع تلفات آشوب‌های انتخاباتی این کشور آفریقایی به حدود ۳۰۰ نفر رسید.
مساله‌ای که در کنیا مطرح است این است که آیا سیاستمداران کنترل گروه‌های آشوب‌طلب را رها می‌کنند تا کشور به جنگ داخلی کشیده شود.؟
موای کیباکی، رئیس جمهوری کنیا که شتابان خبر پیروزی خود را اعلام کرد، خواهان دیدار با مخالفان سیاسی خود شد، که این نشانه آشکار نرم شدن موضع مردی است که قول داده بود گردن آشوبگران را خرد کند.
اما رایلا اودینگا نامزد مخالف ضمن رد پیشنهاد کیباکی گفته است، فقط در صورتی با او دیدار می‌کند که وی اعلام کند در انتخابات پیروز نشده است.اودینگا حکومت کیبیکی را عامل آشوب در کنیا می داند.البته اظهارات رئیس کمیسیون انتخابات کنیا در این مورد قابل تامل است.
ساموئل کی ویتو در این خصوص می گوید:
“من نمی‌دانم کیباکی در انتخابات پیروز شده باشد. من را تحت فشار گذاشتند تا نتایج را اعلام کنم!”
رئیس کمیته انتخاباتی کنیا فاش کرده است که از سوی حزب حاکم مجبور به اعلام قطعی و فوری نتایج انتخابات ریاست جمهوری شده است و در صورتی که رئیس جمهور به انتقادهای مردم توجه می‌کرد مانع مبدل گشتن کنیا به قتلگاه خونین ناشی از خشونت‌ها و اعتراضات می‌شد.
براساس اظهارات کی ویتو،اعضای هیات ناظر بر انتخابات خواستار تاخیر در اعلام نتایج قطعی انتخابات برای یک هفته شدند تا در این مدت به بررسی انتقادها و شکایت‌های موجود درباره نحوه شمارش آراء و ادعای تقلب در نتایج پرداخته شود، اما حزب وحدت ملی حاکم به ریاست “موای کیباکی”،رئیس جمهور پیروز انتخابات برای دومین بار و نهضت دموکراتیک نارنجی به ریاست “کالونزو موسیکا”،یکی دیگر از کاندیدای شکست خورده انتخابات این دور ریاست جمهوری خواستار اعلام فوری نتایج انتخابات شدند.
کمیسیون انتخاباتی کنیا اعلام کرده است کیباکی ۴ میلیون و ۵۸۴ هزار و ۷۲۱ رای به دست آورده است که ۲۳۰ هزار رای بیش از سهم اودینگا است.
اما مخالفان این نتایج را رد کرده و آن را تقلب و ساختگی می‌دانند، ناظران غربی و به ویژه اروپایی ها هم می‌گویند که نتایج انتخابات در بعضی حوزه‌های رای‌گیری دست‌کاری شده است.
کیباکی بلافاصله بعد از اعلام نتایج انتخابات سوگند ریاست‌جمهوری یاد کرد، طرفداران اودینگا هم قصد داشتند مراسمی مشابه برای او به‌عنوان نامزد پیروز انتخابات در مرکز شهر نایروبی برگزار کنند که با ممانعت پلیس این مراسم برگزار نشد. با وجود انتقاد ناظران اروپایی از شرایط برگزاری انتخابات در کنیا، آمریکا به طور غیر مستقیم از کیباکی،هم‌پیمان خود حمایت می‌کند. یک روز بعد از اعلام نتایج انتخابات، واشنگتن برای کیباکی پیام تبریک فرستاد اما سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در روزهای بعد در پاسخ به خبرنگاران از تکرار این پیام تبریک خودداری کرد. سفیر آمریکا در کنیا نیز گفته بود در بعضی حوزه‌های رای‌گیری مشکلاتی وجود داشته اما آنقدر جدی نبوده که به معنای تقلب در انتخابات باشد و بتوان آن را کاملا رد کرد!
کیباکی ۷۶ ساله با پیروزی در انتخابات ۲۰۰۲ به حکومت ۲۴ ساله دانیل آراب مویی خاتمه داد. اودینگا ۶۲ ساله قهرمان مردم بی‌بضاعت کنیا به شمار می‌رود و در ۱۵ سال گذشته نماینده پارلمان بوده است. در هر صورت اظهارات رئیس کمیسیون انتخابات کنیا نشاندهنده احتمال تقلب در انتخابات این کشور است.نتخاباتی که می توان آن را یکی از جنجال برانگیز ترین انتخابات آفریقا در طول تاریخ قارهع سیاه نامید.
همانگونه که اشاره شد در فقدان حضور نیروهای ناظر سیاسی قوی و میانجیگران کارآمد در درون آفریقا،کشورهای غربی به خود جرات می دهند تا به صورت گستاخانه عنان و مهار برخی دولتهای آفریقایی را در درست گیرند.در جریان بحران سودان نیز شاهد مانور بی حد و حصر ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی هستیم.آنچه مسلم است اینکه واشنگتن و کشورهای اروپایی به هیچ عنوان خواهان ایجاد ثبات سیاسی در کنیا و دیگر کشورهای آفریقایی نیستند،زیرا این ثبات سیاسی مانع از تحقق اهداف توسعه طلبانه مظاهر استعمار فرانو خواهد شد.
تحلیل روزنامه اشتاندارد ،چاپ اتریش از شرایط فعلی کنیا بسیار جالب توجه است.نویسنده این تحلیل می گوید:
“اموای کیباکی که قبلا نیز در اولین انتخاباتش در سال ۲۰۰۲ به عنوان مبارز در خط مقدم برای روی کار آوردن دموکراسی وارد عرصه‌ی انتخابات شد، با پیروز شدن در انتخابات جدید کنیا نشان داد که وی به گروه موسوم به “مافیای کوهستان کنیا” صداقت و وفاداری بیشتری نشان داده است تا به شهروندان کنیا. “ همه پرسی‌های قبل از انتخابات حاکی از نتایج دیگری برای انتخابات بوده است. انتقاد‌های آشکار در مورد کیباکی نیز نشان از خودآگاهی جدیدی در کشوری با رشد اقتصادی پنج درصدی و دارنده‌ی مطبوعات آزاد است.
چیزی که اکنون وجهه‌ی کیباکی را بیشتر خدشه‌دار کرده، آن است که وی اکنون اجازه‌ی توقف و تعطیلی رسانه‌ها را صادر کرده و می‌کند و حتی عملا به پلیس اجازه‌ی شلیک به مخالفان نتایج انتخابات را داده است. مسلما این اقدام کیباکی به هیچ عنوان قابل توجیه نیست.
در نهایت اینکه هنوز اصلی ترین سوال در خصوص انتخابات کنیا بدون پاسخ باقی مانده است:اینکه چه کسی باید بحران کنیا را حل کند؟مسلما پاسخ این سوال ایالات متحده آمریکا یا اتحادیه اروپا نخواهد بود.آنچه مسلم است اینکه ایجاد تحولی بنیادین در اتحادیه آفریقا کاملا ضروری است.هرچند ایالات متحده و اروپا در راه ایجاد آفریقای مستقل تلاشهای ریادی خواهند نمود،اما در صورت تقویت مولفه های اقتدار و کارآمدی در اتحادیه آفریقا این تلاشهای مذموم نتیجه ای برای غرب به همراه نخواهد داشت.بحران کنیا باردیکر اثبات نموده است که برحانهای سیاسی و اجتماعی درون آفریقا باید توسط خود آفریقاییها حل شود.قاعده ای که هنوز در آفریقا شکل اجرایی پیدا ننموده است.

حجت الاسلام والمسلمین احمد امید

منبع : روزنامه رسالت