۷ آبان ـ ۲۹ اکتبر ـ کارهای پولیتزر به مناسبت سالگرد درگذشت او - و نگاهی کوتاه به مطبوعات وطن

۲۹ اكتبر (روزی چون امروز) سالروز در گذشت «جوزف پولیتزر» روزنامه نگار معروف است كه در ۶۴ سالگی بسال ۱۹۱۱ فوت شد. او بنیاد پولیتزر را به منظور ارتقاء ادبیات، روزنامه نگاری و موسیقی از طریق انتخاب سالانه بهترین ها و دادن جایزه تاسیس كرده است. مهمتر از ایجاد بنیاد پولیتزر، وی مبتكر «مردمی نویسی» در نشریات است كه تا آن زمان عمدتا به گزارش فعالیت های دولت می پرداختند. «تاریخ» ایجاد رقابت میان روزنامه ها در كسب اخبار اختصاصی را هم به نام پولیتزر ثبت كرده است. اصرار پولیتزر به مردمی نگاری و تلاش برای یافتن اخبار و مطالب اختصاصی چهره رسانه ها را در جهان تغییر داده و به پیشبرد تمدن و رعایت حقوق مدنی كمك بسیار كرده است. پولیتزر كه ناشر چند نشریه بود برای پیشبرد حرفه روزنامه نگاری به تاسیس مدرسه روزنامه نگاری در دانشگاه كلمبیا كمك كرد. پدر پولیتزر از یهودیان مجارستان، مادرش كاتولیك و زنش یك پروتستان بود و به همین لحاظ خود را عنصری بی طرف می پنداشت. خانواده پولیتزر هنگامی كه او جوانی بیش نبود به آمریكا مهاجرت كرده بودند و او كه زبانهای آلمانی و فرانسه را نیز می دانست بكار روزنامه نگاری پرداخت و در این حرفه پیروز شد. او کار روزنامه نگاری را از ترجمه مقالات نشریات اروپایی برای چاپ در روزنامه های آمریکا آغاز کرده بود.
● مروری حرفه ای بر روزنامه های تهران نشان می دهد كه در دهه ۱۳۷۰ خورشیدی و تا ۱۳۸۳ (زمان نگارش این مطلب) و به ویژه از زمان تاسیس خبرگزاری های متعدد، رسانه های چاپی ایران بازگشت سریع و وسیع به دولتی نگاری را در پیش گرفته اند و تقریبا عاری از خبر اختصاصی هستند. بیشتر مطالب آنها به دلیل منابع مشابه، مطابق یكدیگر و از سازمانهای دولتی گرفته می شود كه وظیفه این سازمانها و دولتمردان تبلیغ برای فعالیت های موجود و برنامه های بعضا به دور از دسترس و غیر عملی آتی است. اوایل قرن ۲۰ اروپاییان كشف كرده بودند كه قسمتی از این دولتی نویسی به سبب استخدام كارمندان دولت در ساعات شب در روزنامه هاست كه بالطبع به سود اداره متبوع خود می نویسند كه در پی این اكتشاف، استفاده از كارمندان دولت در تحریریه روزنامه ها به صورت خبرنگار و دبیر خبر ( نه مقاله و نظر ) ممنوع شد. خبر نویسی باید دو طرفه باشد و نباید تنها به دهان مقام دولتی نگاه كرد و هرچه را كه او بگوید نشر داد. در عرف روزنامه نگاری خبر یك طرفه چیزی جز تبلیع و اعلان نمی تواند باشد. روزنامه های ما باید به تدریج از خبرنویسی یكطرفه و ترجمه خبر از یك منبع ( یك خبرگزاری و یا رادیو ـ تلویزیون و روزنامه ) دست بردارند تا بشود عنوان حرفه ای بر آنها گذارد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز