کلیمانجارو،ذوب خواهد شد

«ارنست همینگوی» نویسنده شهیر آمریكایی مجذوب زیبایی كوه كلیمانجارو در آفریقا شده بود.قله پوشیده از برف این كوه، ۵۸۹۵ متر بالای تانزانیای گرم و حاره ای قرار دارد. «همینگوی» نوشته است: «به گستردگی جهان، بزرگ، مرتفع و سفیدی غیرقابل باوری كه درون خورشید جای دارد.» اما این شگفتی طبیعت به خطر افتاده است. هر سال برف كمتری وجود دارد. دانشمندان می گویند طی ۱۵ سال برف های كلیمانجارو آب خواهد شد. فقط كلیمانجارو نیست كه به خطر افتاده است. یخچال ها و یخ های قطب روز به روز ذوب می شوند. صخره های مرجانی با گرم شدن آب دریا می میرند. دریاچه ها و رودخانه ها در مناطق سردسیر دیرتر یخ می زنند و هرسال زودتر آب می شوند و در نتیجه، چرخه زندگی گیاهان و جانوران بومی را به هم می ریزند. چه عاملی باعث این آشفتگی ها در طبیعت شده است؟در گزارش مركز بین المللی تغییرات آب و هوا كه در سال ۲۰۰۱ منتشر شد، آمده است كه جهان در حال گرم شدن است.
میانگین دما طی قرن گذشته ۱۷- درجه سانتی گراد بوده و دهه ۱۹۹۹ گرم ترین دهه بوده است. پژوهشگران این مركز پیش بینی كرده اند كه تا سال ۲۱۰۰ میانگین دمای زمین بین ۳۸/۱۶- و ۱۲- خواهد بود. یك یا دو درجه ممكن است تغییر اندكی به نظر برسد، اما پیامدهای آن می تواند هولناك باشد. همان طور كه یخچال ها و یخ های قطب آب می شوند، نواحی ساحلی پایین دست مانند لوئیزیانای جنوبی و فلوریدا در آمریكا، ونیز در ایتالیا و بخش هایی از هندوستان و مصر با سیل روبه رو می شوند یا زیر آب می روند. دماهای بالا می تواند باعث خشكی گسترده و توفان های شدید در سراسر دنیا شود.
● گلخانه جهانی
دانشمندان می دانند برخی از تغییرات آب و هوای زمین طبیعی اند. سیاره ما چند عصر یخبندان و نیز چند دوره گرم و خشك را پشت سر گذاشته است. اما بیشتر اقلیم شناسان معتقدند روند كنونی گرم شدن زمین نتیجه برخی فعالیت های بشری است. هر زمان كه بنزین و گازوئیل در خودروها و زغال سنگ برای تولید برق در نیروگاه ها می سوزد، دی اكسید كربن و گازهای دیگری به اتمسفر آزاد می شود. این گازها پتوی مه گونه ای را به دور زمین تشكیل می دهند. مقدار معینی از این گازها بی خطر است زیرا مانع سرد شدن بیش از اندازه زمین می شود- درست مانند گلخانه ای كه اجازه ورود پرتوهای گرمابخش و نورانی خورشید را می دهد و تا اندازه ای مانع خروج گرما می شود. اما اكنون این پتو خیلی ضخیم شده است.گرمای زیادی نزدیك سطح زمین به دام می افتد. این «اثر گلخانه ای» باعث گرم شدن جهان شده است.این مشكل بدتر هم شده است زیرا انسان میلیون ها درخت كه گاز دی اكسید كربن از اتمسفر جذب می كنند را قطع كرده است.
● خارج شدن از یك برنامه بزرگ
آمریكا بزرگ ترین تولیدكننده دی اكسید كربن است. گرچه این كشور كاشانه فقط ۴ درصد جمعیت جهان است، ۲۵ درصد كل گازهای گلخانه ای را تولید می كند. رئیس جمهور فعلی این كشور، جورج بوش، زمانی قول داده بود كه به مبارزه با گرم شدن جهانی كمك كند. اما اكنون تصمیم گرفته است از توافقنامه بین المللی، كه می خواهد این مشكل را مهار كند، حمایت نكند. پیمان نامه كیوتو محدودیت های خاصی برای مقدار گازهای گلخانه ای كه یك كشور ممكن است به اتمسفر آزاد كند، در نظر گرفته است. بیل كلینتون، رئیس جمهور پیشین آمریكا، از این پیمان حمایت كرده بود. اما بوش معتقد است این پیمان نامه برای آمریكا بسیار هزینه بر است. شركت های بزرگ باید این محدودیت ها را بپذیرند. بوش می گوید: «ما هر كاری را كه به اقتصادمان آسیب برساند، انجام نمی دهیم.» گروه های حامی محیط زیست موضع بوش را به شدت محكوم كرده اند. برخی حتی از مردمان سراسر جهان خواسته اند با نخریدن فرآورده های نفتی از شركت های آمریكایی نگرانی خود را نشان دهند. دولت هایی كه پیمان نامه كیوتو را پذیرفته اند، پیمان نامه ای كه پس از ۹ سال گفت وگو و تبادل نظر تهیه شد، می توانند در این زمینه نقش تعیین كننده ای ایفا كنند. برای این كه پیمان نامه اثر خود را برجای گذارد، باید ۵۵ كشور آن را بپذیرند. كشورهای زیادی این پیمان نامه را پذیرفته اند. به تازگی روسیه نیز به جمع آنها پیوسته است. اما دولت آمریكا همچنان از امضا كردن آن سر باز می زند. جهان، داغی روند گرمایش جهانی را حس می كند. آیا آمریكا به توقف این روند كمك خواهد كرد؟
● ما چه كار می توانیم بكنیم
در این جا چند كار ساده پیشنهاد می شود كه شما و خانواده تان با رعایت آنها می توانید این روند را معكوس كنید.تنبلی را كنار بگذارید: تا می توانید پیاده روی و دوچرخه سواری را جایگزین رانندگی كنید.میانگین كاهش سالانه دی اكسید كربن برای هر گالن بنزینی كه مصرف نشود حدود ۱۰ كیلوگرم است.برنامه های بازیافت كاغذ را جدی بگیرید: از مصرف بیهوده كاغذ بپرهیزید و برای همه گیر شدن برنامه های بازیافت كاغذ تلاش كنید. میانگین كاهش سالانه دی اكسید كربن برای هر یك كیلوگرم كاغذ بازیافتی حدود ۴ كیلوگرم است.محل سكونت خود را بهبود بخشید: نزدیك خانه تان درخت بكارید. آنها دی اكسید كربن از هوا جذب می كنند و اكسیژن پس می دهند. میانگین كاهش سالانه حدود ۲۲۵ كیلوگرم خواهد بود.دمای مناسب را حفظ كنید: اتاق ها را بیش از اندازه گرم یا سرد نكنید. درجه تنظیم كننده دما را در زمستان اندكی پایین تر و در تابستان اندكی بالاتر قرار دهید. میانگین كاهش سالانه در حدود ۲۲۵ كیلوگرم برای هر درجه سانتی گراد خواهد بود.به عایق گذاری ساختمان اهمیت بدهید: خانواده شما برای ثابت ماندن دمای درون ساختمان می تواند دیوارها و سقف را عایق گذاری كند. میانگین كاهش سالانه بیش از ۹۰۰ كیلوگرم خواهد بود.با بنزین خداحافظی كنید: اگر خانواده شما می خواهد خودروی جدیدی بخرد، به آنان توصیه كنید خودرویی بخرند كه هر ۵۰ كیلومتر یك گالن سوخت مصرف می كند. میانگین كاهش سالانه حدود ۱۱۳۴ كیلوگرم است اگر خودروی جدید به ازای هر گالن ۱۶ كیلومتر از خودروی قدیمی بیشتر پیش رود.

ریتو آپادهیای
ترجمه: حسن سالاری

منبع : روزنامه شرق