فناوری اطلاعات راه‌حل مشکل ترافیک خاورمیانه

مسئله دیگری که ذهن مدیران و مسؤولان ترافیک را مشغول کرده شناسایی گره‌های ترافیکی و برطرف ‌کردن آن‌هاست. مسؤولان محلی شهر دبی در این زمینه بسیار فعال بوده‌اند. اداره حمل‌ونقل و جاده‌های دبی (RTA) هم‌اکنون به‌دنبال استفاده از سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند (ITS) است تا بلکه مشکل مذکور را حل کند.
طی یک دهه اخیر و هم‌زمان با پیشرفت و گسترش شبکه‌های نوین ارتباطی و استفاده از فناوری‌های جدید برای برقراری ارتباط صوتی و تصویری با اقصی نقاط جهان، شهروندان و صاحبان مشاغل در بسیاری از نقاط جهان تا حد زیادی از دردسر رفت‌وآمد در خیابان‌های شلوغ و پرسروصدا و انجام سفرهای طولانی مدت به دیگر شهرها و کشورها خلاص شده‌اند. با این حال و علی‌رغم خلق مفاهیمی مانند دفاتر و اداره‌های مجازی، مردم هنوز هم هر از چندگاهی مجبور به رانندگی یا انجام سفرهای هوایی و زمینی هستند. البته آنچه که در این‌جا مدنظر ماست سفرهای زمینی درون‌شهری است. به‌طور قطع چنین جابه‌جایی‌هایی در اکثر شهرهای خاورمیانه کار چندان لذت‌بخشی نیست. زیرا طراحی خیابان‌ها و معابر بر مبنای نیازهای چند دهه قبل انجام شده و سیستم حمل‌ونقل شهری نیز معمولا چندان تعریفی ندارد و نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای روزافزون مردم باشد.
در این میان مشکل ترافیک در کشوری مانند امارات متحده عربی که پذیرای خیل صاحبان مشاغل، سرمایه‌گذاران و جهانگردان است به یک معضل تبدیل شده است. نتایج بررسی‌های موسسه تحقیقاتی ACNiel sen نشان می‌دهد که امارات بیشترین میزان مالکیت اتومبیل را داراست و ۹۳ درصد از خانوارهای این کشور حاشیه خلیج‌فارس حداقل یک وسیله نقلیه شخصی دارند. البته داشتن حتی دو یا چند وسیله نقلیه شخصی نیز در برخی مناطق امارات امری عادی است. چنین وضعیتی موجب شده است که گیرکردن در ترافیک روزانه در شهری مانند دبی بلای جان میلیون‌ها شهروند آن شود. تداوم مشکلات یادشده باعث شده است که شرکت‌های IT حاضر در خاورمیانه با هدف ارایه راه‌حل‌هایی مبتنی بر فناوری‌های نوین به کمک مقامات محلی بشتابند. Traffic Tech شرکتی است که مقر آن در اردن بوده و در زمینه فناوری مدیریت ترافیک جاده‌ای از تخصص بالایی برخوردار است.
سیستم‌های مدیریت ترافیک این شرکت تاکنون در امان پایتخت اردن و دوحه پایتخت قطر نصب شده است. این سیستم قادر به کشف حجم و میزان ترافیک با استفاده از حلقه‌های القایی است که در زیر سطح خیابان نصب می‌شوند. این حلقه‌ها که از سیم تشکیل شده‌اند، هرگونه تغییر در میدان مغناطیسی محل را شناسایی کرده تا از این طریق از زمان عبور تک‌تک وسایل نقلیه از فراز خود مطلع شوند. با استفاده از این حلقه‌ها محاسبه میزان ترافیک در هر تقاطع ممکن است. از این طریق حتی می‌توان سرعت وسایل نقلیه در حین عبور از هر تقاطع را اندازه‌گیری کرد.
«حسام ماشارباش» مدیر شرکت Traffic Tech در این مورد می‌گوید: «ما هم‌اکنون درحال آزمایش همین ‌کار با استفاده از دوربین‌های ویدیویی هستیم. ما می‌توانیم یک حلقه مجازی را با استفاده از یک دوربین ویدیویی ایجاد کنیم و نتیجه این کار مشابه با نتیجه حاصل از استفاده از حلقه القایی است. ولی برای این ‌کار لازم نیست چیزی زیر سطح آسفالت نصب شود و در عوض تنها یک دوربین را بر روی یک پایه بلند و در محلی مناسب نصب می‌کنیم. دوربین یاد شده تقاطع را زیرنظر می‌گیرد، ما هم حلقه‌های مجازی را با استفاده از رایانه ترسیم می‌کنیم و هر زمان که اتومبیلی از محل مورد‌نظر ما عبور کرد اطلاعات مورد‌نظر را استخراج و تجزیه و تحلیل می‌کنیم و سپس از سیگنال‌های ترافیکی به‌دست آمده برای برنامه‌ریزی در جهت کاهش ترافیک و راه‌بندان استفاده می‌کنیم».
شرکت Traffic Tech از ۳ سال پیش سیستم مدیریت ترافیک خود را در ۱۳ تقاطع مهم و پر رفت‌وآمد شهر دوحه نصب کرده و قصد دارد تا ماه نوامبر بیش از ۵۰ تقاطع این شهر را تحت پوشش قرار دهد. سیستم یاد شده هم‌اکنون ۳۲ تقاطع کلیدی امان پایتخت اردن را هم پوشش داده و قرار است این شرکت ظرف شش ماه آینده یک سیستم مرکزی مدیریت ترافیک را در این شهر نصب و راه‌اندازی کند. شعبه این شرکت در قطر تجهیزات لازم برای ارسال سیگنال را در بحرین نصب کرده و برخی دیگر از محصولات Traffic Tech مانند سیستم‌های ارسال پیام خورشیدی هم در امارات مورد استفاده قرار گرفته است.
"حسام ماشارباش" مدیر این شرکت بر این باور است که نصب سیستم‌های مدیریت ترافیک سفرهای درون‌شهری را ساده‌تر و قابل تحمل‌تر کرده است. وی‌ می‌گوید: «بررسی‌های ماقبل و بعد از نصب این سیستم‌ها نشان داد که مدت زمان گرفتارشدن رانندگان در ترافیک و تعداد توقف‌های آن‌‌ها در شهر کاهش یافته است. همچنین مدت زمانی‌که رانندگان صرف رسیدن از جایی به جای دیگر می‌کنند و حتی تعداد اتومبیل‌های درحال رفت‌وآمد در هر منطقه کاهش یافته و می‌توان نتیجه گرفت که این تجربه موفقیت‌آمیز بوده است.»
مسئله دیگری که ذهن مدیران و مسؤولان ترافیک را مشغول کرده شناسایی گره‌های ترافیکی و برطرف ‌کردن آن‌هاست. مسؤولان محلی شهر دبی در این زمینه بسیار فعال بوده‌اند. اداره حمل‌ونقل و جاده‌های دبی (RTA) هم‌اکنون به‌دنبال استفاده از سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند (ITS) است تا بلکه مشکل مذکور را حل کند. این اداره در ماه مارس از راه‌اندازی سیستمی موسوم به "دلیلی" (به معنای راهنمای من) خبر داد. این سیستم یک سیستم دینامیک و جامع ناوبری است که به‌صورت آنی و لحظه ‌به‌‌لحظه اطلاعات ترافیکی مربوط به خیابان یا خیابان‌های موردنظر را در اختیار رانندگان می‌گذارد.
دسترسی به امکانات سیستم مذکور با نصب یک دستگاه ساده و کوچک در هر اتومبیل ممکن خواهد بود. این دستگاه دارای یک صفحه نمایشگر کوچک است که پس از بارگذاری و نصب یک نرم‌افزار بر روی آن قابلیت نمایشی جدیدترین اطلاعات ترافیکی شهر را در هر زمان و مکان دارا خواهد بود.
طراحی و نصب این سیستم توسط یک شرکت مستقر در دبی با نام Scientechnic صورت گرفته که پیش از این هم تعداد زیادی سیستم کنترل ترافیک را در دبی و شمال امارات نصب کرده بود. نرم‌افزارهای کاربردی این سیستم ساخت شرکت آمریکایی Entergraph و تجهیزات سخت‌افزاری آن تولید شرکت زیمنس است. اطلاعات نقشه‌ای این سیستم هم توسط آژانس مرکزی دنیای اروپا یا CEDA جمع‌آوری و ارایه می‌شود.
Scientechnic حدود ۵۰۰ حسگر را به‌همین منظور در سراسر دبی نصب کرده و تاکنون ۷۰ درصد این شهر را تحت پوشش قرار داده است. ارسال اطلاعات ترافیکی با استفاده از فرکانس رادیویی و موقعیت‌یابی و ارسال داده‌های مربوط به نقشه شهر با استفاده از سیستم GPS صورت می‌گیرد. اطلاعات مربوط به نقشه شهر دبی سالی دوبار به‌روز می‌شود تا آخرین تحولات شبکه جاده‌ای این شهر در آن گنجانده شود. همچنین قرار است تعداد حسگرهای موجود ظرف چند ماه به دو هزار عدد برسد. این حسگرها اطلاعاتی مانند میزان تاخیر حاصل از گرفتار شدن در ترافیک و طول صف اتومبیل‌های گرفتار در راه‌بندان را جمع‌آوری می‌کنند. این اطلاعات با استفاده از خطوط Leased Line و خطوط فیبر نوری شرکت اتصالات برای مرکز اطلاعات ترافیک ارسال می‌شوند و سپس به سرور اصلی منتقل شده و آن را به‌روز می‌کنند.
استفاده از "دلیلی" برای رانندگان منافع زیادی به‌دنبال دارد و از جمله به آن‌ها کمک می‌کند بر مبنای اطلاعات ترافیکی که هر لحظه دریافت می‌کنند خلوت‌ترین مسیر را انتخاب کنند یا برای انجام یک‌ سفر درون‌شهری به بهترین نحو برنامه‌ریزی کنند. این سیستم با سیستم‌های ناوبری ایستا که در آن‌ها اطلاعات تنها پس از ایجاد تغییر در شرایط ترافیکی به‌روز می‌شود، تفاوت زیادی دارد و به‌عنوان مثال در صورتی که می‌خواهید از نقطه الف به نقطه ب سفر کنید، تنها کافی است این دو نقطه را به سیستم بدهید تا سریع‌ترین مسیر بسته به شرایط ترافیکی برای شما انتخاب شود.
اما جدیدترین تحول در این حوزه توسط شرکتی موسوم به WSA در دبی صورت می‌گیرد. این شرکت در حال ایجاد سیستم مدیریت ترافیک جدیدی در دبی است که به اختصار FALCON نامیده می‌شود. این سیستم که قرار است ظرف چند هفته آینده آغاز به‌کار کند، دسترسی به اطلاعات ترافیکی را با استفاده از اینترنت، گوشی‌های تلفن‌همراه سازگار با فناوری WAP، SMS و کیوسک‌های نصب شده در مکان‌های پررفت ‌وآمد امکان‌پذیر می‌کند، سیستم مذکور با "دلیلی" هم سازگاری دارد. در این سیستم از امواج راداری موج کوتاه و نیز از تصاویر ویدیویی برای کشف وضعیت ترافیکی استفاده می‌شود.
همچنین دوربین‌های مداربسته هم هرگونه تحول در وضعیت ترافیکی را زیرنظر دارند و رانندگان با استفاده از سیستم مذکور می‌توانند از راه‌بندان و شلوغی فرار کنند. استفاده از چنین تجهیزاتی در آمریکا زمان هر سفر درون‌شهری را بین ۵ تا ۱۰ دقیقه کاهش داده و در اروپا موجب کاهش ۳۰ درصدی میزان تصادفات گشته است. به‌طور قطع به‌کارگیری چنین سیستم‌هایی در کشورهای خاورمیانه هم نتایج مثبتی را به‌دنبال خواهد آورد.

مترجم: میثم لطفی

منبع : اخبار فن‌آوری اطلاعات ایتنا