شیر مادر، مسکن طبیعی

تفکر عموم در گذشته بر این بود که نوزادان درد را اصلاً احساس نکرده یا به مقدار بسیار کمی حس می کنند و این تجربه نیز به سرعت یادشان می رود. از این رو از داروهای مسکن به ندرت برای نوزادان استفاده شده است.
منشأ این باور براساس این تئوری بود که به دلیل عدم رشد کامل سیستم احساسی و و وجود تعداد کمتری سلول و عصب دریافت کننده درد در نوزاد، او درد کمتری را احساس می کند.
اما در دهه اخیر مشخص شد نوزادان نیز درد را احساس می کنند و حتی شیوه گریستن آنها هنگام درد با گریه عادی آنها متفاوت بوده و این تجربه نیز در یاد آنها می ماند.
تحقیقات نشان داد که تجربه مداخلات پزشکی دردناک، بدون استفاده از داروی مسکن، باعث تشدید عکس العمل نوزاد نسبت به واکنش هایی با درد بسیار کمتر در آینده خواهد شد که این حالت گاهی ماه ها یا حتی سال ها به طول می انجامد. علاوه بر این می تواند عوارضی مانند افزایش فشار خون و ضربان قلب و کاهش سطح اکسیژن را نیز در نوزاد به همراه داشته باشد.
پس از آن داروهای مسکن مورد استفاده قرار گرفتند اما یکی از مشکلات استفاده از این داروها برای نوزادان، عملکرد نه چندان مناسب آنها به دلیل عدم تکامل سیستم عصبی شان بود که باعث شد پزشکان توجه خاصی به مسکن های طبیعی و مناسب سیستم عصبی نوزاد از خود نشان دهند.
برای مثال، آنها دریافتند طعم موادی مانند شیر و شکر، احساس درد را کاهش می دهد، زیرا این مواد باعث می شوند تا بدن مسکن طبیعی خود یعنی «آندورفین» را ترشح کرده و در نتیجه میزان درد کاهش یابد. پس از آن استفاده از آب قند هنگام خون گیری از نوزادان مورد توجه قرار گرفت. آب قند مصرفی حاوی ۲۰ الی۲۵ درصد قند یا گلوکز بود تا این خاصیت را از خود نشان دهد. در حالی که میزان قند موجود در شیر مادر هفت درصد است. پس از آن در مطالعاتی مشخص شد عمل مکیدن، تماس مستقیم نوزاد با پوست بدن مادر و تماس چشمی با او هنگام خون گیری، باعث کاهش سطح درد در نوزاد می شود.
اخیراً محققان بر تأثیر شیر مادر بر درد هنگام خون گیری از نوزاد پرداخته و دریافته اند اگر نوزادان هنگام خون گیری از شیر مادر تغذیه کنند، میزان گریه آنها ۹۱ درصد و تغییر چهره آنها تا ۸۴ درصد کاهش پیدا می کند. علاوه بر این زمان گریه آنها نیز تا چهاردرصد کل زمان خون گیری تقلیل پیدا می کند، در حالی که این زمان برای سایر نوزادان ۵۰ درصد (نصف کل زمان خون گیری) است. محققان در این بررسی همچنین علائم دیگری مانند ضربان و انقباضات صورت نوزاد را نیز مورد توجه قرار داده و متوجه شدند ضربان قلب در این نوزادان با افزایش روبه رو نشده است.
آنها با این پژوهش به این نتیجه دست یافته اند که شیر مادر نقش مسکن و آرام بخش داشته و حتی تأثیر آن بیش از دارو است.

[زینب سادات محسنی]

منبع : روزنامه ایران