جایگاه مشاوره تحصیلی

با وجود اینکه مدت‌هاست در بسیاری از مدارس از مشاوران به عنوان راهنما و هدایت‌گر دانش‌آموزان استفاده می‌گردد ولی به لحاظ بهای کمی که به آن داده شده کمتر شاهد عملکرد موثری در این بخش بوده‌ایم و چون فرصت ابراز و بستر مناسب برای عرض اندام مشاوران وجود ندارد به همین خاطر انگیزه‌ای برای خلاقیت آنان در فضای آموزشی فعلی وجود نخواهد داشت و در نهایت بهره‌ای از این نیروها حاصل جامعه نخواهد بود. تنبیه و سرزنش کردن دانش‌آموز، عدم درک نیازهای عاطفی و روانی او نشان‌دهنده فقدان مشاروه تحصیلی در مدارس است...
● اعتماد به مشاور
پایه و اساس مشاوره بر مبنای اعتماد است. مشاور به نوعی هم نقش میانجی در اختلافات خانوادگی و هم نقش راهنمایی و مشورتی در مسایل متفاوت فردی دارد. زمانی که مراجع احساس کند مشاور فرد قابل اعتماد و اطمینانی است و او را به عنوان محرم راز خود تلقی نماید به راحتی مشکلات خود را با او در میان گذاشته و در بهبودی او تسریع خواهد داشت.
در اغلب موارد فرزندان به دلایل مختلف قادر به بیان نیازها و خواسته‌های خود از سوی والدین نمی‌باشند. بدیهی است در این هنگام مشاور می‌تواند به مثابه پل ارتباطی میان آنها بوده و نقش موثری در مشکل‌گشایی داشته باشد.
● متولیان آموزشی و توجه به مشاور
همه دست‌اندرکاران باید به نقش مهم و اساسی مشاوره تحصیلی در مدارس جهت پیشبرد اهداف آموزشی از جنبه کمی و کیفی آن، ایجاد هدف و انگیزه در آنان، جلوگیری از کاهش افت تحصیلی، بزهکاری و ترک‌تحصیل، ارتقای سطح آگاهی اجتماعی بیش از پیش اهمیت دهند.
والدین باید باور داشته باشند که مشاور می‌تواند در غیاب آنها (زمان تحصیل فرزندان) حمایت عاطفی خوبی از آنها به عمل آورد. نقش مشاور از آن جهت حایز اهمیت است که شاید یک مشاوره به موقع بتواند سرنوشت یک فرد، خانواده و گاهی اجتماع را دگرگون سازد و نبود آن نیز می‌تواند نابهنجاری خانوادگی، اجتماعی و در پاره‌ای موارد عقب‌ماندگی تحصیلی را به ارمغان آورد.
متاسفانه بسیاری از والدین در برقراری و ایجاد رابطه‌ای دوستانه با فرزندان خود دچار مشکل هستند و هرگز زمینه ارتباط عاطفی را فراهم نمی‌کنند تا آنها به راحتی بتوانند با پدر و مادر خود درد و دل کنند. لازم است که والدین دل به دل فرزندان دهند و تا زمانی که به استقلال کافی نرسیده‌اند آنها را با مهربانی مورد دلجویی قرار دهند.
هرگاه خانواده نتواند نقش مشاور را برای فرزندان خود بازی کند فقدان صمیمیت بین والدین و کودکان سبب بروز عقده‌هایی خواهد شد که از آن به‌عنوان رویاهای سوخته و عقیم‌مانده و جزو خاطرات تلخ دوران کودکی و نوجوانی در بزرگسالی یاد خواهد کرد و بعدها افسوس خواهد خورد که اگر کسی بود تا با او مشورتی می‌کرد، شاید وضعیت بهتر از این می‌شد.
بنابراین ممکن است حال را به خاطر گذشته مورد سرزنش قرار دهد و دچار عدم تعادل در زندگی فعلی گردد.
● نجات نجات دهنده
آموزش و پرورش می‌تواند چنان ارزش، اعتبار و پویایی برای حرفه مشاوره قایل شود تا معلم یا مربی باور کند حتی نظر مشاوره تحصیلی در مورد رفتار نامناسب او با دانش‌آموز به‌طور مثال می‌تواند در نمره ارزشیابی سالانه وی تاثیر منفی بگذارد. از این رو همواره در بررسی رفتار دانش‌آموز و یا رویارویی با هر نوع مساله‌ای ناخودآگاه با کمی تعمق جایگاه اصلی مشاوره تحصیلی (حامی دانش‌آموز) را مدنظر قرار می‌دهد تا قبل از هر تصمیمی، اندکی در مورد موضوع اندیشه کند و از مشاوران موثر تقاضای چاره‌جویی نماید تا اینکه نسخه‌ای تجویز کند که هیچ اطلاعی از عواقب آن نداشته باشد.

بهروز فردی‌پور

منبع : روزنامه سلامت