آداب مهمان‌داری ، استان زنجان

به‌جای آوردن آداب مهمان‌داری در استان زنجان اهمیت بسیار دارد. هر مهمان‌ آشنا، از هر طبقه و گروهی كه باشد، در میان مردم زنجان دارای مقام و منزلت بس بزرگی است و تمام لوازم زندگانی براساس نحوه پذیرایی از مهمانان ترتیب یافته است؛ گویی همه‌چیز از برای مهمانان است: اتاق خواب، لوازم عالی، فرش‌های زیبا و بالاخره وسایل خواب راحت، همه برای مهمان است.
بدین‌ترتیب پس از ورود مهمان، تمام اعضای خانواده، از كوچك تا بزرگ، در خدمات او قرار می‌گیرند. كسی حق استفاده از خوراكی‌ها و آشامیدنی‌های تدارك شده را كه معمولاً چند برابر میزان لازم است ندارد. در این مرحله، دو رسم وجود دارد: رسم نخست، آن‌كه صاحب‌خانه پس از چیدن سفره رنگین، اتاق مخصوص پذیرایی را ترك می‌كند و مهمان را برای خوردن غذا تنها می‌گذارد. این رفتار بدان جهت است كه آزادی عمل مطلق را به تازه‌وارد ببخشد. رسم دوم، آن‌كه صاحب‌خانه پس از چیدن سفره، به فاصله یك‌متری و دوزانو نزدیك درِ ورودی می‌نشیند و با تعارف‌های پی‌درپی مهمان را به خوردن غذا ترغیب و تشویق می‌كند. پس از برچیدن سفره كه همراه با تعارف‌های بسیار مانند «خیلی ببخشید»، «قابل شما نبود» و ... است، افراد خانواده از بقیه غذا می‌خورند.
به هنگام استراحت، اختیار همه اهل خانه به دست مهمان سپرده می‌شود؛ چنان‌كه پیش از به خواب رفتن او كسی حق استراحت را نخواهد داشت. فردای آن روز، صاحب‌خانه قبل از طلوع آفتاب جهت پذیرایی از مهمان خود را آماده می‌كند. با این ترتیب، مهمان‌نوازی از مشخصات بارز مردم زنجان است و در سفرنامه‌های جهانگردان نیز به تفصیل از آن سخن رفته است. درباره‌ مهمان‌داری ضرب‌المثل‌های بسیاری در میان اهالی رایج است كه چند نمونه از آن‌ها در زیر می‌آید:
- قوناقین روزی سی اوزوندن قاباق گلر (روزیِ مهمان جلوتر از خوش می‌آید).
- قوناق اللّه عزیزیدی (مهمان عزیز خداست)
و ...