مغناطیسی درمانی

درمان مغناطیسی در درمان بیماری‌های مختلف موثر است. علم بررسی اثرات مغناطیس بر حیات، دانشی پر اهمیت و شایان توجه است و در آینده در درمان و پیشگیری از بیماری‌ها و حفظ جان انسان‌ها و به طورکلی در حرفه پزشکی جایگاه ویژه‌ای پیدا خواهد کرد.
اولین بار در نوشته‌های یونانی ۸۰ سال قبل میلاد مسیح به آهن‌ربای طبیعی اشاره شده است. منطقه‌ای در ایالات یونان به نام گلنزیا است که در این منطقه معادن آهن‌رباهای طبیعی وجود دارد و تصور می‌شد علت نام‌گذاری به این دلیل باشد.
بنا بر نظر دیگری اولین بار توسط یک چوپان یونانی به نام ماگنس کشف شده است. ماگنس روزی هنگام عبور از روی تخته سنگی با شگفتی دریافت که عصای دستی‌اش جذب آن می‌گردد. به این ترتیب سنگ مذکور مغناطیس نام گرفت. بنا بر نظر دیگر آغاز این روش توسط بیانکو پزشکی چینی، حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح و ارایه اولین رساله در این زمینه حدود ۳۰۰ سال بعد در کشور چین بوده است. کاربرد مغناطیس تنها محدود به چینی‌ها نبوده است. به عنوان نمونه جالینوس در قرن سوم میلادی از این روش در درمان اختلالات فعالیت روده بزرگ استفاده می‌کرده و یا ابوعلی‌سینا در قرن یازدهم از این روش در درمان مالیخولیا استفاده می‌کرده است. مطالعات و تحقیقات طی قرون متمادی در کشور چین جریان داشته به طوری که این سرزمین را مهد این روش درمانی می‌دانند.
مطالعات در اروپا از قرن ۱۸ میلادی: در این زمان نوبل،‌ ضمن انجام مطالعات دقیقی در این زمینه، کار خود را به انجمن سلطنتی طب فرانسه ارسال می‌کند. متعاقب آن از طرف انجمن، جمعی مامور بررسی راجع به خواص درمانی مغناطیس می‌شوند. انجام یک سری از مطالعات توسط محققان ژاپنی صورت گرفت و نتیجه کار خود را چنین بیان کردند: کاربرد میدان مغانطیسی بسیاری از علایم دردناک بیماران را برطرف می‌کند.
نیروی مغناطیس زمین: زمین به تنهایی یک مغناطیس عظیم کروی با دو قطب شمال و جنوب در جریان است و انرژی این میدان مغناطیسی بین قطب شمال و جنوب در جریان است. بنا بر یک تئوری، منشاء نیروی مغناطیسی زمین بار الکتریکی احاطه‌کننده زمین است. با توجه به این تئوری‌ها، زمین یک آهن‌ربای معلق با قطبین شمال و جنوب و خطوط و نیروی مغناطیسی که دارد به موجودات زنده روی زمین اثر مستقیم دارد. نه تنها زمین، بلکه بدن انسان به علت ماهیتی که دارد و حتی کوچک‌ترین اتم‌ها خاصیت مغناطیسی دارد. به همین علت، حیات و زندگی موجودات در رابطه تنگاتنگ با خاک و زمین است. مثلاً راه رفتن روی چمن با پای برهنه باعث غم‌زدایی و رفع خستگی می‌شود. خوابیدن به سمت میدان مغناطیسی و اثربخشی گل‌بازی در کنار دریا که باعث آرامش می‌شود؛ از اثر نیروی مغناطیس زمین است.
● نیروی مغناطیسی خورشید
خاصیت مغناطیسی خورشید، حدود صد برابر بزرگ‌تر از زمین است. تغییر و تحول در میدان مغناطیسی خورشید منجر به طوفان‌های مغناطیسی می‌شود که منجر به تغییراتی در میدان مغناطیسی زمین می‌شود. به عنوان مثال لکه‌های خورشیدی منجر به آشفتگی‌ روی موجودات می‌شود.
● نیروی مغناطیسی ماه
در هنگام بدر ماه مایعات بدن با سهولت بیشتری جریان پیدا می‌کنند. یا روز اول و وسط ماه علاوه بر توصیه مذهبی از نظر علمی، موجب حفظ تعادل مایعات بدن می‌شود. برگزاری مراسم و دعا خواندن در هنگام رویت ماه نیز سفارش شده است. همچنین ستارگان بی‌شمار کهکشان، مغناطیس بزرگی هستند که بر زندگی، ذهن و بدن ما اثر می‌گذارند.
● اثر مغناطیس بر اندام‌های بدن
ثابت شده سلول‌های عصبی مغز که ارگان کنترل‌کننده اعمال فیزیکی و روانی است در افراد بزرگ‌سال به طور متوسط ۳۰ وات انرژی الکتریکی تولید می‌کند. قلب، معده، اندام‌ها و عضلات نیز برای پیشبرد اعمال خود، الکتریسیته تولید می‌کنند. وجود الکترولیت‌های مختلف در بدن ازجمله کربن، نیتروژن، فسفر و سایر مواد شیمیایی که از راه غذا، بازسازی می‌شوند، مسئول تولید الکتریسیته هستند. اگر تولید الکتریسیته به علت بیماری، گرسنگی و یا عدم تعادل ذهنی نقصان پیدا کند، احساس خستگی می‌کنیم. باید توجه داشت که قطبین جغرافیایی و مغناطیسی با هم منطبق نیستند. قطب مغناطیسی شمال زمین، نزدیک قطب جغرافیایی جنوب زمین و قطب مغناطیسی جنوب زمین در نزدیکی قطب جغرافیایی شمال است.
● فارماکولوژی مغناطیسی
ـ افزایش فعالیت پمپ سدیم‌ـ‌پتاسیم در سطح سلولی
ـ‌ خنثی کردن تحریک دردناک از طریق بالابردن آستانه درد
ـ افزایش جریان خون بر موضع و متعاقب آن افزایش درجه حرارت موضعی
ـ کاهش نفوذ‌پذیری عروق و خروج مایع از رگ‌ها به داخل فضای میان‌بافتی و در نتیجه تخفیف تورم موضع
ـ تعدیل عملکرد سیستم عصبی خودکار و تقویت آن
ـ افزایش ترشحات مفید بدن
ـ پاک شدن خون از لخته‌ها و از بین بردن انسداد وریدها
ـ‌بازسازی سلول‌‌های پیر و خسته و افزایش رشد آن‌ها● اصول و وسایل درمان الکتریکی
یک ابزار ساده آهنی که با عبور جریان الکتریسیته مغناطیسی می‌شود. این دستگاه کوچک شامل هسته آهنی که داخل یک سیم‌پیچ استوانه‌ای از جنس سیم روکش‌دار قرار گرفته است. با اتصال این سیم‌پیچ به جریان الکتریسیته، هسته آهنی مغناطیسی شده و مانند یک آهن‌ربا عمل می‌کند و با قطع و وصل جریان خاصیت آهن‌ربایی خاموش و روشن می‌شود. و توسط یک تنظیم‌کننده قدرت آهن‌ربایی کم و زیاد می‌شود.
نقایص آن وابسته بودن به جریان الکتریسیته، داشتن قدرت زیاد و عدم امکان استفاده از آن به روی اندام‌های نرم و حساس است. امواج مغناطیسی حاصل از آهن‌رباهای الکتریکی متفاوت با امواج اشعه ایکس است. این امواج به استخوان‌ها و عضلات و مغز و اعصاب نفوذ می‌کند و ایجاد ناخوشایندی می‌کند. ولی در درمان التهاب مزمن مفاصل، درد، تورم و بیماری‌های استخوان موثر است.
● آهن‌رباهای مورد استفاده در درمان و سایر ابزار مغناطیس‌درمانی
بر اساس تجربه از نوعی آهن‌ربای گرد و مسطح که حاوی دو قطب آهن‌ربایی در دو انتهای خود هستند استفاده می‌شود و آن در غلافی از یک پوشش خاص به نام پلاستیک که مقاوم به خراش است قرار می‌دهند. (اصطلاحاً چنین آهن‌ربایی پریمر نامیده می‌شود) آهن‌رباهای الکتریکی در نزدیکی آهن‌ربای پریمر و پایین دو آهن‌ربای پریمر و یا در دو طرف، مقابل آهن‌ربای پریمر، روی قسمت آسیب‌دیده قرار می‌گیرد.
از دیگر ابزار مغناطیس‌درمانی، آهن‌ربای سرامیکی قوسی ‌شکلی است که قدرت کمی دارد و در محل‌هایی از بدن که انحنا دارد، مثل چشم، گوش، گلو، بینی و در درمان خردسالان زیر سه سال به کار می‌رود. آهن‌رباهای پرقدرت آلیاژی برای بزرگ‌سالان به کار می‌رود. آهن‌رباهای متوسط آلیاژی برای جوانان زیر ۱۶ سال و همچنین برای بیماران ضعیف به کار می‌رود. این آهن‌رباها در حفاظی از چوب قرار داده می‌شود.
چگونه از آهن‌رباهای الکتریکی استفاده کنیم
درمان مغناطیسی در درمان بیماری‌های مختلف موثر است. به عنوان مثال در سردرد قطب شمال یک آهنربای سرامیکی روی شقیقه راست و قطب جنوب آهنربای مشابه روی شقیقه چپ قرار داده می‌شود و در این حالت آهنربای الکتریکی پنج دقیقه روی هر‌گونه قرار می‌گیرد. و یا برای درد سیاتیکی قطب شمال آهنربای پریمر در قسمت فوقانی اندام گرفتار جائی که دردشروع می‌شود قرار داده می‌شود و آهنربای الکتریکی در کنار ان قرار داده می‌شود. سپس قطب جنوب آهنربای پریمر دیگری کف‌پای همان طرف و آهنربای الکتریکی روی پا همان طرف قرار داده می‌شود.
● انواع بندهای مغناطیسی
سربند مغناطیسی: این سربند روی پیشانی بسته می‌شود و برای مشکلات پیشانی، شقیقه و کل‌سر مفید است و در درمان میگرن، بی‌خوابی، ضعف قوای مغزی و کم‌حافظه بودن به کار می‌رود.
گلوبند مغناطیسی: دور گلو بسته می‌شود و برای شکایاتی نظیر سرفه، التهاب، تحریک‌گلو،اوریون، گلو‌درد و التهاب لوزتین و غیره مفید است.
مچ‌بند تنظیم جریان خون: این مچ‌بند برای تنظیم فشارخون به‌کار می‌رود.
شکم‌بند مغناطیسی: برای رفع بیماری‌های شکم و پشت مفید است. همچنین برای اختلالات گوارشی، دردشکم، پشت و کمردرد،‌دردهای عضلانی، درد مربوط به سنگ کلیه و دیسک به کار برده می‌شود.
زانوبند مغناطیسی: برای رفع مشکلات مختلف زانو نظیر التهاب مفصل، دردهای عضلانی، روماتیسم، خشکی و تورم مفصل مناسب است.
گردنبندهای مغناطیسی: در درمان بیماری‌های قفسه سینه، بیماری‌های ریوی مثل آسم، برونشیت، التهاب، درد قفسه و تجمع مایع در فضای جنب مفید است.
طی سال‌های گذشته از مغناطیس به عنوان وسیله‌ای در جهت کاهش درد و درمان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات استفاده می‌شده است. در مطالعه‌ای که توسط استیفن پارت از نوع تمام کور (هم محقق و هم افراد مورد مطالعه از روش مطالعه اطلاعی ندارند) در دانشکده پزشکی پایلور شهر هوستون انجام شد؛ اثرات مغناطیس حقیقی و کاذب را در دو گروه با هم مقایسه کردند. ۵۰ بیمار مبتلا به زانو درد را به مدت ۴۵ دقیقه تحت دو روش درمانی پلاسبو و مغناطیس‌درمانی قرار دادند. نتایج نشان داد ۲۹ بیماری که در معرض مغناطیس‌درمانی قرار داشتند درد کمتری را نسبت به بیماری که در معرض روش‌های پلاسبو بودند، احساس می‌کردند.

منابع:
ـ مغناطیس‌درمانی برای بیماری‌های شایع، اچ. ال. بانسال. آر. اس. بانسال. ترجمه مهرشاد عباسی، تهران الباب ۱۳۸۱
ـ مغناطیس کانگ، ضمیمه شماره ۲۰۶ هفته‌نامه پزشکی امروز
- Livingston JD. Magnet thearapy: plausible atraction. Skeptical inquirer ۲۵-۳۰, ۵۸,۱۹۹۸.-
- Ramey DW. Magnetic and Electramagnetic therapy. Scientific Review of Alternative Medicine۲(۱):
۱۳-۱۹, ۱۹۹۸
- Vallbona C, Hazelwood CF, Jurida G.Response of pain to static magntic filds in postpolio paitierts: A
double- blind pilot study.
Archives of physical and Rehabilitative medicine ۷۸: ۱۲۰۰- ۱۲۰۳, ۱۹۹۷
سمانه‌السادات صفویه
دانشجوی سال دوم پرستاری