بررسی کاریولوژیک پنج رقم هیبرید نیشکر (.Saccharum officinarum L)

جنس ساکاروم (Saccharum) دارای سطح پلی پلوییدی بالا و آنیوپلوییدی فراوان است. این مطالعه برای تهیه اطلاعات سیتولوژیکی در مورد ارقام هیبریدی که در ایران کشت می شوند انجام شد. نوک ریشه های هر رقم ابتدا با محلول آلفا- برومونفتالن اشباع به مدت هشت ساعت در دمای ۴ درجه سانتی گراد پیش تیمار شدند، سپس در محلول فیکساتیو ۱:۱ از اسید کرومیک ۱%: فرمالدیید ۱۰% به مدت ۴۸ ساعت قرار داده شدند و جهت هیدرولیز از محلول هیدراکسیدسدیم یک نرمال در ۶۰ درجه سانتی گراد به مدت ۱۵ دقیقه استفاده شد. رنگ آمیزی ریشه ها با محلول هماتوکسیلین در ۳۰ درجه سانتی گراد به مدت یک شب انجام شد. بعد از تیمار آنزیمی، هر نوک ریشه در قطره ای اسید استیک ۴۵% اسکواش گردید. تجزیه کاریوتیپ نشان داد که اندازه کروموزوم از ۰.۵۷۱ تا ۵.۰۷۶ میکرون متغیر است و کروموزوم های نوع m غالبیت کامل دارند، به طوری که بیش از ۵۰ کروموزوم در مجموعه هاپلویید هر رقم از این نوع بودند. آزمون های معنی دار چند متغیره نشان داد که تفاوت این ارقام از نظر مجموعه متغیرهای کاریوتیپی، به استثنای درصد شکل کلی، معنی دار است که به نوبه خود نشان دهنده تفاوت معنی دار در اندازه بازوهای کروموزوم ها است. کاریوتیپ این ارقام بر اساس درصد شکل کلی و موقعیت سانترومری بیش از ۹۰% از جفت کروموزوم ها، مشابه بود. این نتایج نشان می دهند که ظاهرا در تکامل کاریوتیپی گونه S. officinarum عمدتا تعداد کروموزوم و سطح پلوییدی، نسبت به تغییرات کروموزومی و نامتقارنی کاریوتیپ، دخالت داشته اند.

داریوش داوودی
پریچهره احمدیان تهرانی
منصور امیدی
موسی آقایف یوسف
محمدرضا بی همتا

منبع : پایگاه اطلاعات علمی