بررسی تنوع ژنتیکی ارقام مختلف گلرنگ با استفاده از روش RAPD-PCR

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام گلرنگ تعداد ۲۸ ژنوتیپ آن مورد آزمایش قرار گرفت. در انجام PARD از ۱۰۰ آغازگر ده نوکلئوتیدی استفاده شد. ۱۱ آغازگر نوارهای مشخصی تولید کردند که در محاسبات وارد شد و در نهایت ۲۸۳ نوار به عنوان نشانگر معرفی شدند که محدوده ای بین ۳۰۰ تا ۲۴۰۰ جفت باز را شامل می شد. دندروگرام ها بر اساس ضریب تشابه جاکارد و فاصله اقلیدسی و به روش UPGMA رسم شدند. در روش ضریب تشابه جاکارد ژنوتیپ ها به پنج گروه تقسیم شدند که شامل ارقام خارجی، توده های ایرانی، توده های وحشی، توده های پاییزه و توده های سربند بود.
برای تایید فنوگرام موجود، کلاستر بندی بر اساس فاصله اقلیدسی انجام گرفت ولی ساختار کلی فنوگرام تغییری نکرد. در هر دو روش عدم تطابق بین تنوع ژنتیکی و جغرافیایی مشاهده شد. این امر ناشی از آن است که جدایی جغرافیایی تنها عامل به وجود آورنده تنوع ژنتیکی نمی باشد. توده های وحشی همان طور که پیش بینی می شد گروهی مجزا از توده ها و ارقام زراعی تشکیل و تنوع بالایی را نیز نشان دادند. توده های اصلاح شده نیز گروه مجزایی در میان کلاستر بین توده های ایرانی و ارقام خارجی تشکیل دادند. روش تجزیه کلاستر با استفاده از صفات مورفولوژیکی و بر اساس فاصله اقلیدسی و به روش UPGMA انجام گرفت و تطابق نسبتا خوبی بین کلاستر بندی بر اساس صفات کیفی (نشانگر مولکولی) و صفات کمی (نشانگر مورفولوژیکی) دیده شد. در این نوع کلاستربندی همان طور که در کلاستر بندی قبلی نیز دیده شد بعضی ژنوتیپ های ایرانی همیشه در گروه ارقام خارجی قرار گرفتند.
این امر قرابت و خویشاوندی آنها را با ارقام خارجی نشان می دهد. همچنین در این نوع تجزیه کلاستر، ژنوتیپ های با آب و هوای مناطق مختلف در یک گروه قرار گرفتند که نظریه بالا مبنی بر عدم وجود تطابق بین تنوع ژنتیکی و جغرافیایی را تایید می کند و سرانجام اینکه نشانگر RAPD ابزار مناسبی برای مطالعه تنوع ژنتیکی در گلرنگ می باشد.

رضا معالی امیری
بهمن یزدی صمدی
محمدرضا قنادها
سیروس عبدمیشانی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی