سفرهای خانوادگی، تفریح یا مرافعه؟

در مسافرت‌های خانوادگی همیشه این احتمال وجود دارد كه فضای گرم و آرام تبدیل به فضایی پر از درگیری و عصبانیت شود. چگونه می‌توان برای یك روز، آن هم با این اطمینان كه به همه خوش بگذرد، برنامه‌ریزی كرد؟
● بهترین نقطه آغاز
وقتی تصمیم می‌گیرید دسته جمعی به مسافرت بروید، اولین نكته مهم،‌ روشن كردن تمامی مسایل تا حد ممكن است. بودجه‌ای كه برای مسافرت كنار گذاشته‌اید، مكانی كه قصد دارید به آنجا بروید، فعالیت‌های پیش‌بینی شده، عده افراد، قوانین مربوط به زندگی و مسافرت و... هر چه بیشتر درباره جزییات و توقعات افراد همسفر خود بدانید، تعداد برخوردها و تنش‌ها در مدت سفر كمتر می‌شود.
● روابط پیچیده در سفر
وقتی برای چند روز، تمامی اعضای خانواده كنار هم قرار می‌گیرند، به طور معمول مشكلات همیشگی پررنگ‌تر می‌شود. از جمله رایج‌ترین مشكلات در طول سفر، رابطه متضاد و ناهماهنگ خواهر و برادرهاست. حسادت‌ها (جای او بیشتر از من است) و اعتراض‌ها (تو بلد نیستی بچه تربیت كنی) در مدت سفر تكرار می‌شوند. از سوی دیگر،‌ پدر بزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها نیز در مدت سفر چون بیشتر با نوه‌ها در ارتباطند، در اغلب موارد در تربیت آنها دخالت می‌كنند و همین امر زندگی زوج‌ها را به هم می‌ریزد. مساله‌ای كه كاملا واضح است، این است كه هر شخص در مدت سفر نباید نقش خود را فراموش كند و پا را فراتر بگذارد.
● سفرهای خانوادگی چه مزایایی دارند؟
تعداد فعالیت‌های گروهی در طول سفر بیشتر است و خاطرات خوبی به جا می‌ماند.
سفرهای خانوادگی برای كودكان، بهترین فرصت برای یادگیری زندگی اجتماعی و كشف تفاوت‌های افراد گوناگون است. از سوی دیگر، هر شخص، جایگاه و نقش خود را در خانواده پیدا می‌كند. برای والدین نیز كه یك سال تمام در جامعه فردگرای مدرن امروز،‌ غرق كارهای اجتماعی خود بوده‌اند، تعصیلات و مسافرت باخانواده، فرصت خوبی برای حس كردن لذت زندگی با اعضای خانواده است.
● دعوا و ناراحتی و تربیت كودكان
در سفر، به خصوص وقتی عده كودكان زیاد باشد، انرژی آنها برای امتحان كردن محدودیت‌های خود و فرار از زیر سلطه والدین بیشتر می‌شود. والدین به اشتباه گمان می‌كنند شاید روش انتخابی آنها برای تربیت كودكان‌شان اشتباه بوده است. پس هر یك در مقابل دیگری جبهه می‌گیرد. در صورتی كه كودك به طور دقیق قوانینی را كه والدین برای او انتخاب كرده‌اند،‌ می‌داند اما در مسافرت و در خانه دیگران از آنها تبعیت نمی‌كند، با این هدف كه شاید این قانون در خانه خودشان نیز برچیده شود.
● خانواده، نوجوان و سفر
بیشتر نوجوانان در ۱۳ تا ۱۸ سالگی دوست دارند تنها و بدون پدر و مادر مسافرت كنند اما نوجوانی، سن مناسبی برای تنها سفر كردن نیست. اردو راه حل خوبی است. از یك سو نوجوان با دوستانش است و از سوی دیگر، مربیان از او محافظت می‌كنند. درواقع بیشتر نوجوانان در پی ورزش‌ها و فعالیت‌هایی هستند كه بتوانند محدودیت‌ها و قدرت اراده خود را امتحان كنند. فعالیت‌هایی كه ما به آنها خطر می‌گوییم، درواقع دریچه‌‌ای است كه به نوجوان اجازه می‌دهد بیشتر در دنیای شخصی خود وارد شود. در طول سفر نباید برای نوجوان قوانین سخت و دست و پاگیر وضع كرد، در عین حال باید هوشمندانه تصمیم بگیرید.
● با ناراحتی چه كنیم؟
باید مساله را در مدت حداكثر شش ساعت پس از بروز بحران رفع كنید تا ناراحتی در ذهن كسی باقی نماند و احساس انتقام‌جویی از بین برود اما توجه داشته باشید كه گاهی دخالت‌های بی‌جا سبب به وجود آمدن سوءتفاهم و حتی شدت یافتن دعوا می‌شود. در صورت بروز چنین حادثه‌ای، باید تلاش كنید به طرفین بفهمانید كه مسبب ناراحتی پیش آمده هر دو طرف بوده‌اند و منشا آن تنها سوءتفاهم بوده است. این كار سبب فروكش كردن بحث‌ها و تنش‌ها و رو آوردن طرفین به گفتگو می‌شود. توصیه می‌شود كه در سفر از پیش كشیدن بحث‌هایی مثل بحث‌های سیاسی، مذهبی، پولی و هر چیزی كه در خانواده تبدیل به تابو شده است و صحبت درباره آنها در نهایت به دعوا ختم می‌شود، خودداری كنید.
● چه كنیم تا چنین نشود؟
اولین چیزی كه باید بدانید، این است كه خارج از قوانین اساسی زندگی، والدین باید قدرت حكم فرمایی خود را به كودكان نشان دهند. در صورتی كه دیگران در تربیت فرزندان شما دخالت كنند،‌ به طور یقین با مشكل مواجه خواهید شد. وقتی تربیت والدین از نظر دیگران اشتباه است، آنها باید اگر به نوع تربیت خود اطمینان دارند، با قدرت از آن دفاع كنند یا حداقل اجازه ندهند دیگران بر نكات مهم مثل ادب، رفتار و نوع غذا خوردن، دست گذاشته و دخالت كنند. نداشتن تفاهم در تربیت، سبب بروز تنش می‌شود. والدین می‌توانند مودبانه اعلام كنند: <من این گونه فكر نمی‌كنم> به جای آنكه بگویند: <آنچه شما فكر می‌كنید اشتباه است.>
به‌طور خلاصه، والدین باید موقعیت خود را بدون حمله‌ور شدن به دیگران حفظ كنند. از سوی دیگر، به والدین توصیه می‌شود كه روی جزییات خیلی سخت‌گیر نباشند. به طور مثال، اگر به خانه عمو سفر كرده‌اید و دختر عمو عادت دارد ساعت ۱۰ شب بخوابد و قانون خواب كودك شما ۳۰/۹ شب است، خیلی سخت‌گیر نباشید.

منبع : روزنامه سلامت