پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

سفر یک آهنگ‌ساز جوان - Journey Of A Young Composer


سال تولید : ۱۹۸۵
کشور تولیدکننده : شوروی
محصول : گروزیا فیلم
کارگردان : گئورگی شنگلایا
فیلمنامه‌نویس : ارلم اچولدیانی و شنگلایا، برمبنای رمان باد بدون نام نوشته اوتار چخیدزه.
فیلمبردار : لِوان پاتاشویلی.
آهنگساز(موسیقی متن) : -
هنرپیشگان : گیا پرادزه، لِوان آباشیدزه، سهراب کیپشیدزه، روسودان کولیویدزه، روسلان میکابریدزه و تیموراز دژاپاریدزه.
نوع فیلم : رنگی، ۱۰۵ دقیقه.


سال‌های آخر دهه اول قرن بیستم. شکست انقلاب 1905 - 1907 فضای سیاه و دل مرده‌ای را بر جامعه روسیه حاکم کرده است. در این شرایط، آهنگ‌سازی جوان به نام «نیکوشا» (آباشیدزه) می‌خواهد در گرجستان سیر و سیاحت کند و طی سفری به کارتلی، آهنگ‌های فولکلور را گردآوری کند. در سر راه کارتلی، «نیکوشا» با مردی زخمی به‌نام «لکو تاتاشلی» (پرادزه) آشنا می‌شود که بعدها در زندگی‌اش نقش مهمی بازی می‌کند. به‌زودی پزشک نیکوکاری به‌نام «الیسبار» (کیپشیدزه)، «نیکوشا» را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و به او می‌گوید که بهتر است از تحقیقاتش دست بردارد و به تفلیس باز گردد، چون شرایط ناسبی در منطقه حکم‌فرما نیست. «نیکوشا» و «لکو» به طرف «تفلیس» حرکت می‌کنند. اما «لکو» که می‌پندارد «نیکوشا» یک انقلای است، نقشه‌هائی برای برپائی قیامی تازه در سر می‌پروراند...
* آثار شنگلایا، وفاداری او را به حفظ سنت‌ها و فرهنگ‌ قومی گرجستان نشان می‌دهد. اما برخلاف آنچه به‌نظر می‌آید نگاه او به گذشته‌ها نه از سر غم غربت، بلکه از سر ضرورت است. ضرورت پیوند دادن گذشته با زمان حال و اصلاً ضرورت عبور از هزارتوی سانسوری که فیلم‌هایش در زمان ساخته شدن می‌بایست از آن عبور می‌کردنند. خود شنگلایا ابراز می‌کرد که سفر یک آهنگ‌ساز جوانی فیلمی سیاسی است و اگر مثلاً ظلم و جور سربازان تزاری را محکوم کرده، قصدش قرار گرفتن در رده فیلم‌سازان تبلیغاتی و «رسمی» نبوده، چون منظور او از این سربازان، مأموران حکومت فعلی شوروی هستند. مأمورانی که در صحنه‌ای، به سیاق دوران استالین به اعدام‌های کور دست می‌زنند. در عوض، مطبوعات سینمائی شوروی سابق همیشه کوشش می‌کردند شنگلایا را هنرمندی معرفی کنند که با مشکلات معاصر کاری ندارد و در بند احیا و حفظ مظاهر فرهنگ گرجی است. غافل از اینکه، به‌طور مشخص در همین سفر یک آهنگساز جوان قهرمان فیلم، «نیکوشا» بیش از آنکه هنرمندی در جست‌وجوی آهنگ‌های فولکلور باشد، هنرمندی انقلابی است. ریتم کند فیلم نیز از ریتم آرام زندگی مردم گرجستان تأثیر گرفته که با حضور جابه‌جای روس‌ها به اغتشاش و ناهم‌گونی دچار می‌شود. معمولاً درک فیلم‌هائی که به‌دلیل سانسور به تمثیل پناه برده‌اند، برای تماشاگران غیر بومی سخت است. اما سفر... به خوبی اثبات این مدعای شنگلایاست که اگر فیلمی به تمامی بومی باشد، تماشاگران سراسر دنیا با آن ارتباط برقرار می‌کنند.