بزنگاه بد آموزی نداشت، ما بد آموزی داریم!

چند ماه پیش که رضا عطاران مهمان برنامه دو قدم مانده به صبح بود و به جیرانی درباره بزنگاه گفت که : قصد دارد با اعتیاد شوخی کند. از همان جا حس کردم که رضا عطاران این بار می خواهد متفاوت کار کند . همین هم شد و این کار سر و صداهای زیادی هم کرد. سر و صداهایی که بیشتر به جای حاشیه و جنجال طعم هراس و ترس به خود گرفته بود . هراس از چه چیزی ؟ در جامعه چه خبر است ؟ چه چیزی موجب آشفتگی ما شده است که با دیدن یکسری تصاویر صدایمان در می آید ؟ خیلی زیاد در باب بد آموزی در سینما و تلوزیون و همه ی هنرها شنیدیم . حتی بد آموزی را به خالقان آثار هنری همچون نقاشی نسبت دادند که چرا پسرک نوجوان را برهنه نشان دادند ؟ و از این قبیل چیزها ...
اما بد آموزی بزنگاه با تمام بد آموزی ها دیگر متفاوت است . این بار بد آموزی به نوجوان بر نمی گردد . اگر تا بیش از این خرده می گرفتیم که چرا نوجوان ما از این تیکه کلامهای برره ای مهران مدیری استفاده می کنند . این بار رضا عطاران تیکه کلامی ندارد . در بین این بد آموزی ها سوالهایی وجود دارد که بزنگاه چه چیزی را نشان می داد ؟ آیا زندگی خیالی را مجسم می کرد ؟ آیا زندگی کشورهای اجنبی را به تصویر می کشید ؟ آیا این نوع زندگی ها در اروپا رواج دارد ؟ طبیعتا پاسخ ها منفی ست . بد آموزی عطاران به رئالیستی یا واقعی بودن آن در همین سرزمین ربط دارد . واقعی بودن ٬ حقیقی بودن ٬ اینها واژه های آشنا اما خیلی غریبه در زندگی ما ها هست .
به این دلیل غریبه هستیم که با نقاب زندگی می کنیم . به این دلیل غریبه هستیم که حقیقت ما حقیقت خوبی نیست . به قول یکی که نمی دانم کی بود و چیکاره بود : ماها عادت داریم حقیقتمان را در چیزهای خوب ببینیم نه در چیزهای دیگر . این دقیقا همین حکایت ما و بزنگاه ست . بزنگاه می خواهد ما را نشان بدهد . هی می خواهد با ما شوخی بکند . اما لج مان می گیرد . می رویم بدش را می گوییم . در عین حال به خودمان ( به بزنگاه ) می خندیم . بهانه های جالبی برای آن می آوریم . فرزندمان را بهانه می کنیم . می گوییم بد است که فرزندانمان ٬ جیگر گوشه های ما از حالا این چیزها را ببینند .
اما خبر نداریم که کودک ٬ نوجوان و حتی جوان ما خیلی وقت است که در معرض خطر بد آموزی قرار گرفته است . ای کاش فرزندمان را با دیگری فاکتور نمی گرفتیم . از دیگری جدا نمی کردیم و هی پشت سر هم ازاین جمله ی تکراری استفاده نمی کردیم : (( من به بچه ام اطمینان دارم )) . خبر نداریم در مدارس دولتی در همه مقاطع چه ها می شود . در مدارس غیر انتفاعی چه ها می کنند . دوست نداریم باخبر شویم . به خاطر همین بزنگاه که ما را از موضوعات دیگری باخبر می کند ٬ ازش بیزار می شویم ‌.
دیدن دعواهای مالی ما با دیدن دوست و آشنا ٬ دیدن پرسیدن ماه و تولد و طالع بینی جنس مخالف ما ٬ دیدن اعتیاد پنهان ما ٬ دیدن دیالوگ هایی که روز به روز در جامعه بیشتر می شود و دیدن خیلی چیزهای دیگر بر ما واجب است . واجب است که بدانیم چه می کنیم . واجب است که یکی ما را مسخره کند٬ شاید حساب کار دستمان بیاید . حساب کار دستمان آمد ؟ نه تنها به خود نیامدیم بلکه طلبکار هم شدیم .آقاجان دوست نداریم ما را نشان بدهی ٬ زوره ؟ دوست نداریم با خانواده هامون بشینیم اخلاق سگم را که به تصویر می کشند را ببینیم . دوست نداریم کثافت کاری هایمان را مرور کنیم . مگر زوره ؟نه زور نیست . همه در ندیدن شریکیم ٬ اما می بینیم ٬ می خندیم ٬ خجالت هم نمی کشیم !!
آنقدر حواسمان به سمت این حاشیه ها پرت شد که یادمان رفت از نوع کارگردانی منحصر به فرد عطاران بنویسیم . آنقدر حواسمان به سمت نکات حاشیه ای و خاله زنگی پرت شد که یادمان رفت سکانس های دیدنی عطاران را مرور کنیم که حتی با مرورش هم لذت ببریم . آن صحنه را به یاد بیاورید . صحنه ای که نادر بینی درسا را می گیرد و از درسا می خواهد خالی کند و دخترک ۵ ساله به نحو احسن کارش را انجام می دهد . ما هم می خندیدم به چنین صحنه ای ٬ به چنین سکانس شاهکاری و در دل هم عطاران را بابت خلق چنین صحنه های طبیعی ( نه نمایشی ) تحسین می کنیم . از این نوع صحنه ها ٬ سکانس ها زیاد بود . حیف که حواسمان جای دیگری بود . حیف....

احسان ولی زاده
منبع:
وبلاگ نوشته هایی با طعم حاشیه