یکشنبه, ۱۴ بهمن, ۱۴۰۳ / 2 February, 2025
مجله ویستا
ناگفتههایی از بهائیت
شاید هیچ تحلیلی گویاتر از اسناد موجود در بررسی ماهیت فرقۀ بهائیت و اقدامات مخرب و انحرافی پیروان آن وجود نداشته باشد. نوشتار حاضر، به بیان ناگفتههایی از بهائیت براساس بعضی اسناد اختصاص یافته است.
تاریخ معاصر ایران، ناگفتههای بسیاری دارد که از جملۀ آنها، نقش مخرّب فرقۀ بهائیت در تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران است و شرح آن فرصتی بسیار گسترده میطلبد. آنچه در این مجال در پی آنیم، اشاره به ناگفتههایی از فعالیت این فرقه است.
خوشبختانه، بر اساس اسناد بهجامانده از دوران رژیم پهلوی، اطلاعات بسیار ارزشمندی از فعالیتهای خیانتآمیز سران این فرقه در دسترس محققان و پژوهشگران قرار گرفته است،[۱] ضمن اینکه، خاطرات روشنگرانۀ عدهای از مطلعان، نظیر مرحومان فضلالله مهتدی معروف به صبحی، عبدالحسین آیتی (آواره سابق)، حسن نیکو و دیگران، که سالها از نویسندگان و مبلغان زبدۀ بهائیت بوده و سپس تائب شده و به دامان اسلام برگشتهاند، میتواند خلأهای پژوهشی اسناد را جبران نماید.
نفوذ و فعالیت گستردۀ بهائیان در سطوح بالای دستگاه اداری کشورمان در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی بر کسی پوشیده نیست.[۲] ضمن اینکه در عصر پهلوی، پیوندهای مستحکم و آشکاری بین سران این فرقه و رژیم اشغالگر قدس وجود داشت. همزمان با دوران نهضت ملی نفت به بعد، بهویژه سال ۱۳۳۲، فعالیت گسترده و سازماندهیشدهای از طرف بهائیان در کشورمان آغاز شد. متقابلاً در همان سالها واعظ شهیر، مرحوم حجتالاسلام فلسفی، در سال ۱۳۳۴ به اشاره و دستور آیتاللهالعظمی بروجردی سخنرانیهای روشنگر و پرشوری علیه بهائیت انجام داد که (بهرغم مخالفت شدید دستهای از مسئولان عالیرتبۀ رژیم، نظیر اسدالله علم) از رادیو پخش شد و درواقع یکی از عکسالعملهای مهم نیروهای مذهبی در مقابل گسترش فعالیت فرقۀ ضاله بود.[۳]
اسناد موجود، نکات مهمی از برنامههای بلندمدت بهائیان در این مقطع را فاش میسازد. اولین برنامۀ بلندمدت فرقه از سال ۱۳۳۲ شروع شد و در ۱۳۴۲ به پایان رسید. با رحلت مرحوم آیتالله بروجردی، همزمان با اجرای سیاستهای مورد نظر امریکاییها توسط محمدرضا پهلوی در ایران، بهائیان هم فعالیتهای خود را شدت بخشیدند.
در قسمتی از گزارشی که سال ۱۳۴۴ دربارۀ برنامۀ دهسالۀ فرقه تهیه (و به نظر شاه هم رسانده) شده چنین آمده است: «...به طوری که فوقاً به عرض رسید، از مفاد نامهها و بخشنامههای صادره محفل مرکزی چنین استنباط میگردد که هدف نهایی، ازدیاد وابستگان به فرقۀ بهائی و تا حداکثر امکان نفوذ در تمام قسمتها و نقاط کشور به خصوص در میان مردم دهات و ایلات و عشایر است... .» در دستوراتی که محفل بهائیان صادر کرده بود راهکارهای رسیدن به اهداف مورد اشاره، ارائه شده بود که از جملۀ آنها، راهاندازی محافل بهائی در نواحی فاقد محفل، و دایر کردن کلاسهای رفع اشکال و نیز گردآوری «هرگونه کتب خطی یا مطبوع که دارای مطالبی دربارۀ افکار و عقاید، روحیات و خصوصیات مرسوم و عادات یا هرنوع اطلاعات دیگری راجع به عشایر و ایلات» و ارسال آن به مرکز میباشد.[۴]
از موضوعات جالب توجه، همزمانی پایان برنامۀ دهسالۀ اول بهائیان با اوجگیری نهضت اسلامی ملت ایران به رهبری مراجع معظم تقلید و در رأس آنها امام خمینی(ره) است. امام و سایر علما و مراجع، معتقد بودند که سران بهائیت در ایران، عمال اسرائیلاند و لایحۀ انجمنهای ایالتی و ولایتی (مصوّبۀ دولت عَلَم) بیشتر برای هموار ساختن راه نفوذ این فرقه در کشور طراحی شده است: «حساسیت موضوع، زمانی روشن میشود که دانسته شود بهائیان، ایران را بعد از اسرائیل دومین سرزمین بهائیان، و آن را مرکز قیام و تسخیر جهان میدانستند. آنها با چاپ نقشۀ ده سالۀ خود اهمیت ایران را برای بهائیان نشان دادند.»[۵]
در بهار سال ۱۳۴۲ دوهزار نفر زن و مرد بهائی با مساعدت دولت ایران (یعنی همان کابینۀ اسدالله علم، که به دستور امریکا، قیام ملت در ۱۵ خرداد همین سال را به خاک و خون کشید) از طریق فرودگاه مهرآباد به لندن رفتند تا در هشتم اردیبهشت در یک اجتماع پانزدههزار نفری برای معارفۀ گروه نُه نفری رهبری این فرقه شرکت جویند.[۶]
اقدام نادرست و خلاف شرع و عرفی که خروش اعتراضآمیز امام خمینی را به دنبال داشت: «از چیزهایی که سوء نیت دولت حاضر را اثبات میکند، تسهیلاتی است که برای مسافرت دوهزار نفر یا بیشتر از فرق ضاله قائل شده است و به هر یک پانصد دلار ارز دادهاند و قریب ۱۲۰۰ تومان تخفیف در بلیط هواپیما دادهاند، به مقصد آنکه این عده در محفلی که در لندن از آنها تشکیل میشود و صد درصد ضدّ اسلامی است شرکت کنند. در مقابل برای زیارت حجاج بیتالله الحرام چه مشکلات که ایجاد نمیکنند و چه اجحافات و خرجتراشیها که نمیشود»؟![۷]
پنج روز پس از سرکوب خونین قیام پانزده خرداد نیز محفل ملی بهائیان تهران نامۀ تشویقآمیزی به تیمسار سرتیپ پرویز خسروانی (فرماندۀ ژاندارمری ناحیۀ مرکز در زمان کشتار پانزده خرداد، و بعدها آجودان فرح، معاون نخستوزیر و رئیس سازمان تربیت بدنی، و نیز مدیرعامل باشگاه تاج بعد از بازنشستگی) نوشت و طیّ آن، قیام حقطلبانۀ ملت مسلمان به رهبری مراجع معظم تقلید و در رأس آنان امام خمینی را «تجاوز اراذل و اوباش و رجاله» و «سوء عمل جهلای معروف به علم»! نامید و ضمن «تقدیر» از «زحمات و خدمات و سرعت عمل تیمسار» نوشت: «تاریخ امر بهائی آن جناب را در ردیف همان چهرههای درخشان و نگهبان مدنیت عالم انسانی ثبت و ضبط خواهد نمود»![۸]
در چنین شرایطی بود که امام خمینی، در پیامها و اعلامیههای کوبندۀ خویش بهائیان را عمال اسرائیل یاد کرد و با روشنگریهای خود، خواب خوش آنها، و قدرتهای مستبد و جهانخوار حامیشان در داخل و خارج کشور را، برآشفت: «این جانب حسب وظیفۀ شرعیه به ملت ایران و مسلمین جهان اعلام خطر میکنم. قرآن کریم و اسلام در خطر است. استقلال مملکت و اقتصاد در معرض قبضۀ صهیونیستهاست که در ایران به شکل حزب بهائی ظاهر شدند و مدتی نخواهد گذشت که با این سکوت مرگبار مسلمین، تمام اقتصاد این مملکت را با تأیید عمال خود قبضه میکنند و ملت مسلمان را از هستی در تمام شئون ساقط میکنند. تلویزیون ایران پایگاه جاسوسی یهود است.[۹] و دولتها ناظر آن هستند و از آن تأیید میکنند. ملت مسلمان تا رفع این خطرها نشود سکوت نمیکنند و اگر کسی سکوت کند، در پیشگاه خداوند قاهر، مسئول... است.»[۱۰]
به گواه اسناد موجود، محفل بهائیت، برای رسیدن به اهداف مهمتر خویش، برنامۀ دیگری تهیه کرد که اجرای آن از اواخر سال ۱۳۴۳، یعنی پس از تبعید امام (به جرم مخالفت با کاپیتولاسیون) آغاز گردید. برنامۀ دوم بهائیت، که نُه ساله بود، تا سال ۱۳۵۴ ادامه یافت و میتوان گفت که در طول این برنامه، با حمایت شاه، امریکا و اسرائیل، تمامی ارکان رسمی کشور در اختیار بهائیان قرار گرفت. در ۱۳۵۱ طبق اسناد ساواک، ۱۱۲ تن از امرای ارتش، شهربانی و ژاندارمری از بهائیان بودند. «بهائیان در مدت کوتاهی چنان رشد کردند و مشاغل حساس را به اشغال خود درآوردند که در کابینۀ هویدا نُه وزیر بهائی» حضور داشتند.[۱۱]
از اسناد و گزارشهای موجود در مرکز اسناد انقلاب اسلامی چنین روشن میشود که هر چه دوران شروع انقلاب اسلامی نزدیکتر میشد نفوذ روزافزون و همهجانبۀ این فرقۀ استعماری در تمامی ارکان حکومت افزونتر میگشت. به علاوه جسارت و جرئت بهائیان در سطح جامعه و مجامع دانشگاهی افزایش مییافت، تا جایی که به وابستگی خود به بیگانگان افتخار میکردند و از بیان علنی این امر ابایی نداشتند. در گزارش زیر از سال ۱۳۵۶ آمده است: «طبق اطلاع، اخیراً شخصی به نام شهرام عیسیخانی، دانشجوی سال اول ریاضی دانشکده علوم دانشگاه آذرآبادگان، در کلاس درس، سایر دانشجویان را به قبول مسلک بهائیت تشویق و چنین اظهار میدارد که دولت شوروی و انگلیس مخفیانه به بهائیان پول میدهند که تا کمیتۀ بهائیان را تقویت کنند. ما نیز افراد بهائی، بهویژه اشخاصی را که به این مسلک بپیوندند از نظر تأمین مسکن و کمکهزینۀ زندگی حمایت و کمک میکنیم.»[۱۲]
در همین زمینه، گزارش بسیار جالبی از جلسۀ بهائیان شیراز وجود دارد که مراحل پیشرفت و اهداف واقعی فعالیت بهائیان در ایران و خواستۀ اصلی ایشان را بهخوبی نشان میدهد. قسمتی از گزارش ساواک از سخنان فردی بهائی به نام ولیالله لقمانی چنین است: «اکنون از امریکا و لندن صریحاً دستور داریم در این مملکت مد لباس و یا ساختمانها و بیحجابی را رونق دهیم که مسلما[نا]ن نقاب از صورت خود بردارند. به طوری که من مطالبی در منزل آقای معتمد قرائت کردم و تمام دختران و پسران بهائی خوشحال شدند.»
راهکارهایی که فرد بهائی فوق ارائه داده جالب است: «در ایران و کشورهای مسلمان دیگر هرچه بتوانید با پیروی از مد و تبلیغات، ملت اسلام را رنج دهید تا آنها نگویند امام حسین[ع] فاتح دنیا بوده و علی[ع] غالب دنیا. البته بهائیان هم تصدیق دارند، ولی نه برای قرن اتم؛ اتمی که به دست بهائیان درست میشود، اسلحه و مهمات به دست نوجوانان ما در اسرائیل ساخته میشود. این مسلمانان آخر به دست بهائیان از بین میروند و دنیای حضرت بهاءالله رونق میگیرد»![۱۳]
در ادامه، چند سند تاریخی در خصوص برنامۀ اول و دوم بهائیت در کشورمان در دهههای ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ شمسی آورده شده است:
▪ سند شمارۀ ۱:
نسخۀ شمارۀ چهار و چهار یک
به ۲۰ هـ ۴[۱۴]
از ۳۲۱
شماره: ۱۲۴۲/۳۲۱
تاریخ: ۵/۴/۴۸
گیرندگان: ۳۰۲ــ۳۱۰
ـ موضوع: فعالیت بهائیان
به قرار اطلاع، در جلسۀ هفتگی مورخ ۲۵/۴/۴۸ بهائیان که در خیابان سبلان کوچه کرمی پلاک ۲۷ تشکیل گردیده بود، شخصی به نام واحدیان ضمن صحبت دربارۀ امور مذهبی اظهار داشته است: «کارهایی که اکنون به دست اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر صورت میگیرد هیچ کدامش روی اصول دین اسلام نیست، زیرا خود شاه به تمام دستورات بهائی آشنایی دارد و حتی ایشان با اشرف پهلوی در دوران کودکی در مدرسۀ بهائیان در خیابان امیریه که در آن زمان از مدارس عالی تهران بود درس خواندهاند و دلیلش آن است که عکس آن زمان شاه و اشرف هماکنون موجود است که ایشان ایستادهاند و قبل از اینکه به کلاس درس بروند دعا میخوانند. حالا مردم احمق میگویند شاه بهائی است؛ چکار میتوانند بکنند. فلسفی بالای منبر میگوید شاها مواظب باش ببین دکتر شما چه شخصی است، کارها را به دست بهائیان ندهید. ولی این گفتار اثری ندارد ــ هماکنون تیمسار صنیعی، وزیر جنگ، و تیمسار شیرینسخن بهائی هستند و هرچه نزدیکتر شوید میبینید که چه کارهای مهمی به دست بهائیان است. چرا؟ برای اینکه آنها بیشتر میفهمند.»
تحقیق پیرامون موارد زیر مورد نیاز است:
۱) تعیین صحت و سقم موضوع؛ ۲ــ واحدیان شناسایی و مشخصات بیشتری از وی اعلام دارند؛ ۳ــ گردانندگان جلسات مزبور چه کسانی هستند و هدف از تشکیل این جلسات آیا جنبۀ مذهبی دارد یا فعالیتهای دیگری در پوشش مذهب [است؟]؛ ۴ــ در جریان جلسات مورد بحث قرار گرفته و نتیجه را به موقع اعلام دارند.[۱۵]
▪ سند شمارۀ ۲:
طبقهبندی حفاظتی: خیلی محرمانه
گزارش خبر
صفحۀ یک از یک
صفحۀ شمارۀ یک از چهار
۱ــ به: ۳۲۱
۲ــ از: ۷ هـ[۱۶]
۳ــ شمارۀ گزارش: ۷۵۹۶/ هـ
۴ــ تاریخ گزارش: ۱۸/۲/۵۰
منبع: ۱۶۹۹
تاریخ وقوع: ۱۱/۲/۵۰
تاریخ رسیدن خبر به منبع: ۱۱/۲/۵۰
تاریخ رسیدن خبر به رهبر عملیات محل: ۱۲/۲/۵۰
ـ موضوع: بهائیان
جلسهای با شرکت نُه نفر از بهائیان ناحیه ۱۵ شیراز در منزل آقای فرهنگ آزادگان و زیر نظر آقای لقمانی تشکیل گردید. بعد از قرائتنامه، آقای ولیالله لقمانی در مورد ادیان جهان و آمار آنها و شهدای بهائیت سخن گفت. وی اضافه کرد آقایان بهائیان بهتر است بیشتر مطالعه نمایند و از روی حقیقت قضاوت کنند تا بفهمند معنی بهائیت که امروز آزادی بیشتری دارند یعنی چه؟
در زمان قدیم، احبّاء نمیتوانستند بگویند ما بهائی هستیم و نمیتوانستند تبلیغ کنند. اگر هم مبارزهای مینمودند، فوراً آنها را میکشتند، لیکن اکنون آن تعصبها کنار گذاشته شده است. اکنون از امریکا و لندن صریحاً دستور داریم در این مملکت مد لباس و یا ساختمانها و بیحجابی را رونق دهیم که مسلما[نا]ن نقاب از صورت خود بردارند. به طوری که من مطالبی در منزل آقای معتمد قرائت کردم و تمام دختران و پسران بهائی خوشحال شدند. در ایران و کشورهای مسلمان دیگر هر چه بتوانید با پیروی از مد و تبلیغات، ملت اسلام را رنج دهید تا آنها نگویند امام حسین[ع] فاتح دنیا بوده و علی[ع] غالب دنیا. البته بهائیان هم تصدیق دارند ولی نه برای قرن اتم؛ اتمی که به دست بهائیان درست میشود، اسلحه و مهمات به دست نوجوانان ما در اسرائیل ساخته میشود. این مسلمانان آخر به دست بهائیان از بین میروند و دنیای حضرت بهاءالله رونق میگیرد.
نظریۀ یکشنبه:[۱۷] اظهارات شنبه مورد تأیید است. دریانی.
نظریۀ چهارشنبه: صحت اظهارات شنبه مورد تأیید است.
نظریۀ ۷/ هـ ــ نظریه چهارشنبه مورد تأیید است. م
بایگانی شود... .[۱۸]
رحیم نیکبخت
پینوشتها
* کارشناس مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
[۱]ــ رک: آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پروندۀ بهائیت.
[۲]ــ محمدحسن رجبی، زندگینامۀ سیاسی امامخمینی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۷، ص۲۳۱
[۳]ــ برای شرح ماجرا رک: خاطرات و مبارزات حجتالاسلام فلسفی، ویرایش علی دوانی، محمد رجبی و محمدحسن رجبی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۶، ص۱۹۰ به بعد.
[۴]ــ آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده بهائیت در آذربایجان.
[۵]ــ روحالله حسینیان، سه سال مرجعیت شیعه در ایران (۱۳۴۳ــ۱۳۴۱)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۴، ص۱۷۹؛ عنوان نقشۀ دهساله چنین نوشته شده است: «وقت قیام و خروج و هجوم و جوش و خروش و کفاح و تسخیر مدن و فتح اقطار و غلبه بر جهان و جهانیان است (شوقی افندی)، وظایف ۱۹گانۀ محفل روحانی ملی ایران در اجرای نقشۀ دهساله.» (رک: سند شماره ۳)
[۶]ــ محمدحسن رجبی، همان، صص۲۷۸ــ۲۷۷
[۷]ــ امامخمینی، صحیفه نور، مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، ۱۳۶۱، ج۱، ص۴۴
[۸]ــ رک: سیدحمید روحانی، نهضت امامخمینی، ج۱، تهران، عروج، چاپ ۱۵، ۱۳۸۱، ص ۱۵۱۶، سند شماره ۲۶۶
[۹]ــ میدانیم که تلویزیون ایران، در عصر پهلوی، پیش از آنکه در اختیار دولت قرار گیرد، در تملک حبیب ثابت، بهائی سرمایهدار و صهیونیستمآب مشهور، قرار داشت.
[۱۰]ــ امامخمینی، همان، ج۱، ص۳۴
[۱۱]ــ روحالله حسینیان، همان، صص۱۸۶ــ۱۸۵
[۱۲]ــ آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده بهائیت آذربایجان، سند شماره ۱۰۳۰ ــ ۲۱ ــ ۵۵ به تاریخ ۷/۳/۱۳۵۶
[۱۳]ــ روحالله حسینیان، همان، ص۱۸۳، سند شماره ۱۳
[۱۴]ــ «۲۰ هـ»، ادارۀ ساواک تهران؛ ۳۱۰، دفتر ادارۀ یکم عملیات و بررسی (وابسته به ادارۀ کل سوم: «امنیت داخلی» سازمان ساواک؛ و ۳۲۱ نیز ادارۀ دوم عملیات و بررسی آن سازمان، بخش دانشگاه تهران است.
[۱۵]ــ آرشیو اسناد مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
[۱۶]ــ مقصود از ۷ هـ ساواک استان فارس است.
[۱۷]ــ شنبه، منبع نفوذی ساواک؛ و چهارشنبه، رئیس سازمان اطلاعات و امنیت منطقه و رئیس ادارۀ کل ساواک است. مقصود از ۷ هـ نیز ساواک استان فارس است.
[۱۸]ــ آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پروندۀ بهائیت تهران.
پینوشتها
* کارشناس مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
[۱]ــ رک: آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پروندۀ بهائیت.
[۲]ــ محمدحسن رجبی، زندگینامۀ سیاسی امامخمینی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۷، ص۲۳۱
[۳]ــ برای شرح ماجرا رک: خاطرات و مبارزات حجتالاسلام فلسفی، ویرایش علی دوانی، محمد رجبی و محمدحسن رجبی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۶، ص۱۹۰ به بعد.
[۴]ــ آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده بهائیت در آذربایجان.
[۵]ــ روحالله حسینیان، سه سال مرجعیت شیعه در ایران (۱۳۴۳ــ۱۳۴۱)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۴، ص۱۷۹؛ عنوان نقشۀ دهساله چنین نوشته شده است: «وقت قیام و خروج و هجوم و جوش و خروش و کفاح و تسخیر مدن و فتح اقطار و غلبه بر جهان و جهانیان است (شوقی افندی)، وظایف ۱۹گانۀ محفل روحانی ملی ایران در اجرای نقشۀ دهساله.» (رک: سند شماره ۳)
[۶]ــ محمدحسن رجبی، همان، صص۲۷۸ــ۲۷۷
[۷]ــ امامخمینی، صحیفه نور، مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، ۱۳۶۱، ج۱، ص۴۴
[۸]ــ رک: سیدحمید روحانی، نهضت امامخمینی، ج۱، تهران، عروج، چاپ ۱۵، ۱۳۸۱، ص ۱۵۱۶، سند شماره ۲۶۶
[۹]ــ میدانیم که تلویزیون ایران، در عصر پهلوی، پیش از آنکه در اختیار دولت قرار گیرد، در تملک حبیب ثابت، بهائی سرمایهدار و صهیونیستمآب مشهور، قرار داشت.
[۱۰]ــ امامخمینی، همان، ج۱، ص۳۴
[۱۱]ــ روحالله حسینیان، همان، صص۱۸۶ــ۱۸۵
[۱۲]ــ آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده بهائیت آذربایجان، سند شماره ۱۰۳۰ ــ ۲۱ ــ ۵۵ به تاریخ ۷/۳/۱۳۵۶
[۱۳]ــ روحالله حسینیان، همان، ص۱۸۳، سند شماره ۱۳
[۱۴]ــ «۲۰ هـ»، ادارۀ ساواک تهران؛ ۳۱۰، دفتر ادارۀ یکم عملیات و بررسی (وابسته به ادارۀ کل سوم: «امنیت داخلی» سازمان ساواک؛ و ۳۲۱ نیز ادارۀ دوم عملیات و بررسی آن سازمان، بخش دانشگاه تهران است.
[۱۵]ــ آرشیو اسناد مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
[۱۶]ــ مقصود از ۷ هـ ساواک استان فارس است.
[۱۷]ــ شنبه، منبع نفوذی ساواک؛ و چهارشنبه، رئیس سازمان اطلاعات و امنیت منطقه و رئیس ادارۀ کل ساواک است. مقصود از ۷ هـ نیز ساواک استان فارس است.
[۱۸]ــ آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پروندۀ بهائیت تهران.
منبع : ماهنامه زمانه
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست