سابقهٔ کاربرد چوب در دوران باستان ( پیش از اسلام )

ما از شهرهای مانایی و استحكامات نیرومندشان و خانه های آنها كه هنرمندانه ساخته شده و كاخهایی با ستونهای بلندی كه از چوب معطر ساخته شده اند تصوری داریم كه با كاخ شاهانه اكباتان چنان كه پولیپ توصیف كرده به خوبی مطابقت دارد .
در حسنلو تالار ستوندار در هر دو سوی خود با طاقهای انباری در میان گرفته شده است این تالار ممكن است الگوی تالارهای ستوندار جدیدتر دورهٔ هخامنشی باشند تنها ته ستونها برجای مانده اند . پی ستونی گرد اصلی ستون چوبی را در خود حفظ می كند . قطعات سوخته ستونها نشان می دهند كه آنها از چوب درخت سپیدار بوده اند .
تالارهای ستوندار هر سه ساختمان با تیر قطعاتی از الوار و ورقه های كوچك چوبی ( توفان ) پوشش گلی و احتمالاً نی سقف شده بوده اند . داریوش شاه در سنگ نوشتهٔ شوش می گوید :
بند ۹ ـ الوار كاج . این كوهی لبنان نام از آن آورده شده . قوم آشوری او آن را تا بابل آورد . از بابل كاریها و یونانیها تا شوش آوردند چوب یاكا از گدار و كرمان آورده شد .
بند ۱۱ ـ نقره و چوب سنگ مانند ( یعنی آبنوس ) از مصر آورده شد . زیورهائی كه به آن دیوار مزین گردید آن از یونان آورده شد … بند ۱۳ ـ مردان زرگری كه طلاكاری می كردند آنها مادیان و مصریان ( بودند ) مردانی كه نجاری می كردند آنها ساردی و مصریان بودند . در مجاری های تخت جمشید نقش درخت سرو به دفعات تكرار شده است .
این نشانه ها كه نگرش ویژه ایرانیان آریایی را به درخت سرو روشن می كنند نیز نشان دهندهٔ آن هستند كه درختان بی شمار سرو در دوران هخامنشی در این سرزمین پرورش داده می شـده اسـت .
البلخی نیـز از وجـود جنگلهایی در بخشهـای مختـلف ایـران سخن می گوید . آسمانه اتاق های بزرگ در شوش و تخت جمشید از سیستم تیرهای چوبی برخوردار بوده است . این تیرها به اندازه های ۲۵ × ۱۸ سانتیمتر روی ستونهای سنگی و یا چوبی قرار داشته است . در زمان هخامنشیان چوب سدر در ساختمان قصرهای شوش و تخت جمشید و در سایر كاخها بعنوان ستون و تیر به كار رفته است . سطح اندود شدهٔ یك ستون چوبی با طرحهایی از پیچ و نوری به رنگهای قرمز ، آبی و سفید پوشیده شده بود .
به نظر می آید كه این طرحها در یك مسیر معین با خطوط اریب در حركت هستند و بنابراین اساساً از طرحهای متداول ایران باستان كه به طور محوری قرینه بوده اند و لذا ساكن بنظر می رسند متفاوت هستند .
حتی در مورد پیچها یا خطوط امواج متقاطع تك پیچها به طوری با دایره وفق داده شده اند كه با طرح خود نأثیر ساكنی را القاء كرده اند . چوب به طور كلی در سراسر آسیای غربی كمیاب بود و از دور دست می آوردند و در نتیجه گران بود و حتی المقدور به كار برده نمی شد .
استرابون كه در سده اول می زیست می نویسد كه مردم بین النهرین طاق ضربی می زنند تا چوب مصرف نكرده باشند .
استرابون نوشته است كه اطاقها در خانه های مضرب پارت بیشتر طاق ضربی داشتند گو اینكه در بعضی ساختمانها بهره گیری از چوب امری عادی بشمار می رفت .
در دورهٔ ساسانیان قوسها و سقفهای قوسی شكل دارای مهارهای چوبی از چوب سدر بوده كه برای خنثی كردن نیروی رانشی سقفهای قوسی بكار برده می شده است . در ساختمانهای دورهٔ ساسانی از تیرهای چوبی برای كلاف كشی در ساختمانها نیز سود می برده اند .

منبع : پایگاه تجاری و اطلاع‌رسانی صنایع دستی