چهل تکه دوزی

این دوخت معمولا به دوخت قطعات ریز و درشت و رنگارنگ پارچه های مختلف به یکدیگر اطلاق می شود. این قطعات معمولا از انواع پارچه های ساده، گلدار، چهارخانه، محرماتی(راه راه) و خالدار تهیه می شود و نام چهل تکه نیز به مناسبت استفاده از تکه های مختلف در تعداد زیاد بر روی این هنر دستی نهاده شده است. تکه های پارچه معمولا به شکل مربع، مثلث، مستطیل های ریز و درشت و لوزی بریده و از پشت با کوک به یکدیگر وصل می شوند و سپس به وسیله دوخت های ریز به هم دوخته و محکم می گردند. جاذبه تکه دوزی یا خاتمی دوزی رنگارنگی آن است که در طرح ها با استفاده از قطعات گوناگون پارچه از رنگ های مختلف حاصل می شود. این دوخت از دوران گذشته در ایران رایج بوده ولی تاریخ مشخصی برای پیدایش این هنر در دسترس نیست.
ولی آثار بازمانده در موزه های ارمیتاژ و لنینگراد و متروپولیتن و موزه ایران باستان حکایت از رواج خاتمی دوزی در دوره سلجوقی دارد. در دیگر دوره ها نیز با ویژگی های خاص، این هنر جلوه گری نموده به طوری که قطعات مختلف پارچه با مهارت هر چه تمام تر و با توجه به هماهنگی کامل رنگ ها بغل همدیگر دوخته می شد که شباهت کامل به شال های کشمیر داشته و گاه روی بخیه ها را نیز با گلدوزی های ابریشم الوان همراه می ساختند که جلوه دیگری به دوخت می بخشید. از این دوخت برای تهیه: رویه لحاف، روی کرسی، پشتی، رومبل، پرده های مختلف، دامن، بقچه، سجاده، حاشیه بعضی از پرده ها و سفره ها، کیف، بعضی از وسایل آشپزخانه، تابلوهای تزئینی و دیوارکوب می توان استفاده کرد. تقریبا از هر نوع پارچه ای در مورد زمینه می توان استفاده کرد ولی بهتر است پارچه ای برای زمینه انتخاب گردد که با طرح مورد نظر و حالتی که قرار است به دست آید تناسب داشته باشد.

منبع : روزنامه خراسان