پزشکان کاغذی

شخصیت پزشکان برای نویسنده‌ها، شخصیت جذابی است. نقش مهم و تأثیرگذار پزشکان در جامعه موجب شده است که حتی نویسندگان مشهوری مانند بوریس پاسترناک، آگاتا کریستی و رابرت لوئیس استیونسن هم، هر جا که نیاز به یک شخصیت ممتاز و باهوش داشته‌اند، یک شخصیت پزشک را در داستان‌هایشان وارد کنند. برخی از این کتاب‌های پزشک‌محور جزء پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ ادبیات جهان بوده‌اند و شهرت و جوایز زیادی را برای نویسندگانشان به همراه داشته‌اند. حتی برخی از فیلم‌هایی که بر اساس این کتاب‌ها ساخته شده‌اند، جزء برجسته‌ترین آثار تاریخ سینما محسوب می‌شوند. ۹ کتابی که در این‌جا می‌بینید، تنها مشتی نمونه خروار است.
● دکتر ژیواگو
شاید انتشار کمتر کتابی به اندازه دکتر ژیواگو پرحاشیه بوده باشد. این کتاب در سال ۱۹۵۷ توسط بوریس پاسترناک نوشته شد ولی دولت شوروی از چاپ آن جلوگیری کرد. یک سال بعد، یک ناشر ایتالیایی به نام فلترینلی موفق شد تا آن را به طور قاچاق از شوروی خارج کند و به زبان روسی در میلان به چاپ برساند. این کتاب به شدت مورد توجه قرار گرفت و سال بعد به زبان‌های ایتالیایی و انگلیسی هم ترجمه شد.
موفقیت دکتر ژیواگو به حدی رسید که بوریس پاسترناک در سال ۱۹۵۸ جایزه نوبل ادبیات را بُرد. او البته تحت فشار دولت شوروی مجبور شد از دریافت نوبل ادبیات اجتناب کند. ماجرای کتاب به سرگذشت پزشکی به نام دکتر یوری ژیواگو، در گیرودار انقلاب ۱۹۱۷ روسیه و جنگ جهانی اول می‌پردازد. دکتر ژیواگو که زندگی مرفهی داشته، تحت آثار جنگ و عواقب انقلاب روسیه مجبور به ترک خانه و سفر به نواحی دوردست روسیه می‌شود. او که شخصیتی درون‌گرا دارد، همیشه از این‌که جنگ موجب می‌شود انسان‌هایی که یک زمانی خوب و منطقی بوده‌اند همدیگر را نابود کنند، ابراز انزجار می‌کند. کتاب دکتر ژیواگو در سال ۱۹۶۵ توسط دیوید لینچ به فیلم برگردانده شد و در آن، ستارگان مشهوری نظیر عمر شریف و جولی کریستی بازی کردند. این فیلم هم به شهرتی جهانی رسید و برنده چندین جایزه اسکار شد.
سینوهه، پزشک فرعون
سینوهه احتمالاً قدیمی‌ترین پزشکی است که درباره‌اش کتابی نوشته شده. داستان زندگی او که به احتمال زیاد بر اساس یک‌سری رخدادهای واقعی به نگارش درآمده، به تجربیات پزشکی برمی‌گردد که در ۲۰ قرن قبل از میلاد مسیح در مصر و کشورهای اطراف آن، وظیفه خطیر طبابت را به عهده داشته. شرح زندگی سینوهه که در سال ۱۹۴۵ توسط میکا والتاری به صورت کتاب درآمده، آن‌قدر در میان مردم طرفدار پیدا کرد که موفقیتش موجب شد در سال ۱۹۵۴ فیلمی هم بر اساس آن ساخته شود.
● شرلوک هلمز و دکتر واتسون
مجموعه داستان‌های شرلوک ‌هلمز که شامل ۴ کتاب و ۵۶ داستان کوتاه هستند، توسط یک چشم‌پزشک انگلیسی به نام سرآرتور کانن‌دویل نوشته شده‌. این مجموعه داستان‌ها که اولین‌بار در سال ۱۸۸۷ به چاپ رسیده، به ماجراهای یک کارآگاه انگلیسی موسوم به شرلوک هلمز در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ اشاره می‌کند. شرلوک هلمز به عقیده کارشناسان ادبی، معروف‌ترین شخصیت کارآگاهی جهان است اما شخصیت برجسته دیگری که در داستان‌های شرلوک هلمز وجود داشته و به عنوان دوست ابدی وی شناخته می‌شود، یک پزشک است: دکتر جان واتسون.
دکتر واتسون که پزشک ارتش انگلستان در کشور افغانستان بوده، به ‌دنبال جراحت در جنگ، از خدمت در ارتش مرخص شده است. او که صمیمی‌ترین دوست شرلوک‌ هلمز است، در حل ماجراهای پیچیده به وی کمک می‌کند. کانن دویل با قرار دادن شخصیت دکتر واتسون در کنار شرلوک هلمز، یک زوج ادبی بسیار باهوش و مکمل خلق کرده است؛ به ‌طوری ‌که تحت‌ هیچ شرایطی نمی‌توان آن دو را جدا از هم تصور کرد.
● دکتر جکیل و آقای هاید
این کتاب که در سال ۱۸۸۶ به چاپ رسیده، جزء یکی از برجسته‌ترین آثار نویسنده شهیر اسکاتلندی، رابرت لوئیس استیونسن (نویسنده جزیره گنج)، است. پزشک نابغه‌ای به نام دکتر جکیل عقیده دارد هر انسانی دارای دو وجه شخصیتی خیر و شر است که مدام در حال جنگ با یکدیگر هستند. وی با در نظر گرفتن این ایده سعی می‌کند پس از تجزیه و تحلیل این دو وجه، آن‌ها را از هم جدا کند و با خالص‌سازی وجه «خیر»، یک انسان پاک به وجود بیاورد. دکتر جکیل تصمیم می‌گیرد ابتدا این آزمایش را روی خودش انجام بدهد. اما بروز اختلالاتی در انجام این کار موجب می‌شود وجه شیطانی شخصیت دکتر جکیل (موسوم به آقای هاید) آزاد شود و جنایات‌ متعددی را مرتکب شود.
کتاب دکتر جکیل و آقای هاید به عنوان یکی از پرفروش‌ترین آثار استیونسن شناخته می‌شود و بر اساس آن تاکنون فیلم‌های متعددی با هنرمندی بسیاری از ستارگان معروف سینما از جمله جولیا رابرتز و جان مالکوویچ ساخته شده است.
● جزیره دکتر مورو
هربرت جرج ولز که با نگارش آثاری چون مرد نامرئی و ماشین زمان، به عنوان یکی از برجسته‌ترین نویسندگان داستان‌های علمی- تخیلی شهرتی جهانی به دست ‌آورده بود، در سال ۱۸۹۶ یکی دیگر از معروف‌ترین آثارش به نام جزیره دکتر مورو را نوشت. در این زمان، جامعه علمی انگلستان به شدت درگیر بحث‌های داغی درباره تشریح حیوانات بودند و حتی گروه‌هایی هم برای مبارزه با آن سازماندهی شده بودند. ولز کتابش را در گرماگرم این بحث‌ها منتشر کرد.
کتاب جزیره دکتر مورو به شرح زندگی دانشمندی به نام دکتر مورو می‌پردازد که به دلیل انجام آزمایش‌های عجیب و غریبش روی حیوانات از جامعه علمی انگلستان طرد شده و به جزیره‌ای متروک رفته است. او طی آزمایش‌هایش برخی موجودات را به مخلوقاتی انسان‌نما تبدیل کرده که اگرچه ظاهری مثل انسان دارند، اما هنوز کاملاً انسان نیستند. به منظور اجتناب از حمله این موجودات به انسان‌ها، دکتر مورو قوانینی را برای آن‌ها وضع می‌کند اما آن‌ها طی حادثه‌ای قوانین را زیر پا گذاشته و با دکتر مورو و همکارانش درگیر می‌شوند. کتاب جزیره دکتر مورو چندین بار به‌ صورت فیلم درآمده است که در نسخه سال ۱۹۷۷ برت لنکستر و در نسخه سال ۱۹۹۶ مارلون براندو و وال کیلمر به ایفای نقش پرداخته‌اند.
● ماجرای قتل راجر آکروید
(ماجرای یک قتل)
آگاتا کریستی، به باور بسیاری از منتقدان، کسب اعتبارش به عنوان مشهورترین نویسنده داستان‌های جنایی را با نوشتن این کتاب آغاز کرده. این کتاب که در سال ۱۹۲۶ به‌ چاپ رسیده، به ‌عنوان یکی از بهترین و معروف‌ترین آثار آگاتا کریستی شناخته می‌شود.
شخصیت اصلی داستان، پزشکی است با نام دکتر جیمز شپارد که درگیر ماجرای قتل یک خانم بیوه ثروتمند می‌شود. اما زمانی‌ که راجر آکروید (که قرار بوده با این خانم ازدواج کند) نیز به ‌قتل می‌رسد، موضوع جنبه جدی‌تری به ‌خود می‌گیرد و در ادامه، دکتر شپارد با کمک هرکول پوارو موفق به کشف قاتل می‌شوند. ویژگی اصلی این کتاب، پیچیدگی زیاد اما بسیار جالب آن در فصل پایانی است که موجب شده ماجرای قتل راجر آکروید به عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار ژانر خودش مورد توجه قرار گیرد و هنرمندی آگاتا کریستی را به عنوان یک نویسنده نوظهور به رخ همگان بکشد.
● و آنگاه دیگر هیچ
آگاتا کریستی، ۱۳ سال پس از به دست آوردن شهرت اولیه‌اش با نوشتن ماجرای قتل راجر آکروید که در آن زمان از شخصیت یک پزشک کمک گرفته بود، در سال ۱۹۳۹ داستانی منتشر کرد با این عنوان: و آنگاه دیگر هیچ. این کتاب که تحت عناوین دیگری همچون ده سیاه‌پوست کوچولو یا ده سرخ‌پوست کوچولو به ‌چا‌پ رسیده، به ‌عنوان برجسته‌ترین اثر آگاتا کریستی شناخته می‌شود و با فروش بیش از ۱۰۰ میلیون نسخه، یکی از ۱۰ کتاب پرفروش تاریخ ادبیات جهان است. آگاتا کریستی در این‌جا هم از شخصیت یک پزشک استفاده کرده است.
در داستان «و آنگاه دیگر هیچ»، ده شخصیت مختلف که هر کدام دارای یک راز مخفی و خطرناکند، به جزیره‌ای دعوت می‌شوند و در آن‌جا تک‌تک بر اساس یک شعر قدیمی به نام «ده سرخ‌پوست کوچولو» به ‌قتل می‌رسند. آگاتا کریستی که نیاز به یک شخصیت باهوش و برجسته در داستانش داشته، یکی از این ده شخصیت را پزشک جراحی به نام دکتر ادوارد جرج آرمسترانگ قرار داده که نقشی اساسی تا اواخر کتاب به عهده دارد. دکتر آرمسترانگ به دلیل انجام عمل جراحی در حین مستی، موجب مرگ دختری شده و به دلیل ارتکاب به این گناه به جزیره دعوت شده است. این کتاب هم بارها به فیلم تبدیل شده است.
● سکوت بره‌ها
این کتاب معروف و پرفروش در سال ۱۹۸۸ توسط توماس هریس نوشته شد. در سکوت بره‌ها، یک دانشجوی جوان اف‌بی‌آی به نام کلاری استارلینگ مجبور می‌شود برای به دست آوردن سرنخ‌هایی از قاتلی خطرناک که دختران جوان را می‌دزدد و پوست آن‌ها را از بدن جدا می‌کند، از راهنمایی‌های دکتر هانیبال لکنر که یک روان‌پزشک نابغه است، استفاده کند. دکتر لکنر که معروف به آدمخواری است، اکنون در مرکزی تحت مراقبت‌های شدید نگهداری می‌شود. در ادامه کلاریس با استفاده از راهنمایی‌های دکتر لکنر و کشف انگیزه‌های قاتل به هویت احتمالی وی پی می‌برد. موفقیت سکوت بره‌ها موجب شد تا صنعت سینما به سرعت فیلمی از روی آن بسازد. این فیلم بسیار مورد توجه قرار گرفت و چندین‌ جایزه اسکار را از جمله برای بهترین فیلم، کارگردان و بازیگر زن و مرد به ارمغان آورد. از طرف دیگر، نویسنده کتاب یعنی توماس هریس هم با محور قرار دادن شخصیت دکتر لکنر، دو دنباله بر سکوت بره‌ها به نام هانیبال و خیزش هانیبال نوشت که هر دوی آن‌ها نیز به فیلم تبدیل شدند.
● پارک ژوراسیک
کتاب پارک ژوراسیک توسط پزشکی به نام مایکل کرایتون نوشته شده است. آقای کرایتون که در سال ۱۹۶۹ از دانشگاه پزشکی هاروارد فارغ‌التحصیل شده بود، پارک ژوراسیک را در سال ۱۹۹۰ منتشر کرد. در داستان پارک ژوراسیک، یک متخصص ژنتیک به نام دکتر هنری وو موفق می‌شود با استفاده از DNAهای باقی‌مانده از دایناسورها به شبیه‌سازی (کلونینگ) آ‌ن‌ها بپردازد و پارک مضبوطی را برای آن‌ها به وجود آورد. در ادامه دایناسورها طی حوادثی موفق به شکست حفاظ‌هایشان می‌شوند و مخاطراتی را برای انسان‌ها ایجاد می‌کنند. جذابیت داستان و سوژه پارک ژوراسیک به حدی بود که کمپانی فیلم‌سازی یونیورسال قبل از انتشار این کتاب، حقوق آن را در سال ۱۹۹۰ از دکتر کرایتون به مبلغ ۲ میلیون دلار خریداری کرد و بر اساس آن، سه سال بعد (یعنی در سال ۱۹۹۳) فیلمی به نام پارک ژوراسیک به کارگردانی استیون اسپیلبرگ ساخته شد.
فیلم پارک ژوراسیک به یک فروش جهانی بالا دست یافت و موفقیت آن موجب شد تا دنباله‌های دیگری برای آن ساخته شود. البته قسمت دوم پارک ژوراسیک به نام «دنیای گمشده» هم بر اساس کتابی به همین نام به قلم دکتر کرایتون ساخته شده است.

منبع : مجله نظام پزشکی