تجار، مشروطیت و دولت مدرن

تاریخ نشر : ۸۴۱۱۱۵
تیراژ : ۱۵۰۰
تعداد صفحه : ۶۴۲
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۶۰۸۲-۲۲-X
رده دیویی : ۹۵۵.۰۷۵۰۸۳۸
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
قطع : وزیری
جلد : شومیز
محل نشر : تهران
نویسنده : ترابی‌فارسانی - سهیلا

موضوع پژوهش حاضر، تشریح و عملکرد تجار با نگرشی قیاسی در دو مقطع زمانی 'جنبش مشروطیت' و روی کار آمدن دولت پهلوی' است. نویسنده بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که جنبش مشروطیت تا چه درجه خواسته‌ها و نیازهای تجار را برآورده ساخت و تا چه اندازه شرایط سیاسی و به تبع آن شرایط اقتصادی ـ اجتماعی را به سود آنان دگرگون کرد و در نهایت این که چه عواملی در رویکرد تجار به رضاخان موثر بود؟ او معتقد است که مداخله‌ی تجار در جنبش مشروطیت برای تحقق سه مولفه‌ی 'حکومت متمرکز و قانونمند'، 'استقرار نهادهای مدرن' و 'مردم سالاری' بوده است. اما جنبش مشروطیت پس از پیروزی و در پی مشکلات ساختاری و موانع خارجی به موقعیت لازم دست نیافت و خواست‌های سه‌گانه‌ برای تجار محقق نشد. جنگ جهانی اول نیز بر وخامت اوضاع افزود و زمینه‌ی تغییرات سیاسی و اصلاحات نوین را فراهم ساخت. از این رو تجار که طلیعه‌ استقرار نهادهای مدرن و حکومت متمرکز را در شخص رضاخان بازیافتند، از به قدرت رسیدن او حمایت کردند. تجار در این مقطع زمانی بر سر 'مردم سالاری' مصالحه کردند تا به دو هدف دیگر خود دست‌یابند. اهداف فرعی این پژوهش، بررسی عملکرد درون طبقاتی تجار، تشریح لایه‌بندی درونی این طبقه و کوشش در تفکیک این لایه‌ها در رویکرد آن‌ها به رویدادها و در واقع شناسایی تمایزها و تشابه‌های تجار بزرگ، متوسط و خرد در برخورد با مسائل است. در پایان نمایه‌ی اسامی ضمایمی شامل اطلاعات آماری و نمودارهای اقتصادی و تصاویر اسناد و عکس‌هایی از تجار آمده است.