اقیانوس شیشه‌ای

انسان موجود عجیبی است. دوست دارد سر از کار همه چیز در بیاورد. دنیای فراتر از جو زمین و دنیای زیر آب هم که با تمام جذابیت‌ها و زیبایی‌های خود برای کنجکاوی بسیار وسوسه‌انگیزند.این شد که انسان تصمیم گرفت دنیای زیر آب را به خانه‌اش بیاورد و آکواریوم و ماهی‌های تزئینی وارد خانه‌ها شدند. حالا آکواریوم‌داری رشته‌ای تخصصی شده که درباره آن انواع کتاب‌ها نگارش شده است.
علاقمندان و صاحبان آکواریوم علاقه زیادی به شناسایی گونه‌های مختلف آبزیان زینتی و نحوه تکثیر و پرورش آن‌ها دارند، ولی متأسفانه منابع اطلاعاتی کمی در این زمینه وجود دارد. ماهی‌های زینتی از دیرباز مورد توجه علاقمندان به طبیعت به‌خصوص در شهرهای صنعتی بوده است. زندگی ساکت آبزیان برای انسانی که از زندگی مدرن و ماشینی مملو از سروصدا فرار می‌کند، آرامش‌بخش است.
● اولین دریا
آكواریوم نمونه‌ای کوچک‌شده از دنیای زیر آب است. در انتخاب اندازه آکواریوم و ماهی‌ها باید دقت کنید. آکواریوم‌ها در اشكال و اندازه‌های گوناگونی ساخته می‌شوند. استوانه‌ای، مکعب مربع، مکعب مستطیل، حتی چند ضلعی و کتابی از انواع آكواریوم‌ها هستند، اما مناسب‌ترین شکل آکواریوم، نوع مستطیلی است.برای انتخاب مخزن آکواریوم، دقت کنید طول و عرض و عمق متناسبی داشته باشد و فضایی را که در خانه می‌خواهید به آن اختصاص دهید در نظر داشته باشید. برای نمونه آکواریوم ۸۰سانتی‌متری باید عمقی در حدود ۳۵سانتی‌متر داشته باشد. مزیت عمیق‌تر بودن آکواریوم این است که ماهی‌ها زیبا‌تر به نظر می‌رسند. گاهی اوقات تازه‌کار‌ها آکواریوم بزرگ می‌خرند و موقع بیماری ماهی‌ها و یا عوض‌کردن آب آکواریوم دچار مشکل می‌شوند. البته به تازگی بعضی افراد خوش‌ذوق گوشه پایین آکواریوم‌ها را با مته مخصوص شیشه سوراخ کرده و شیرفلکه‌ای دو حالته نصب می‌کنند که کار عوض‌کردن آب آکواریوم را بسیار ساده‌تر می‌کند.
وقتی تصمیم می‌گیرید آکواریوم داشته باشید یا باید شكل ظاهری آكواریوم و تزئینات داخلی را اصل قراردهید و یا نوع ماهی‌ها را. به این موضوع هم توجه كنید كه ماهی‌های انتخابی شما باید با هم سازگاری داشته باشند. سعی نكنید ماهی‌های گوشتخوار را در كنار دیگر ماهی‌ها نگهدارید؛ در غیر این صورت باید شاهد تعقیب و گریز مرگ و زندگی در آكواریومتان باشید. برای خرید آكواریوم بدانید كه باید مبلغی در حدود ۳۰ تا ۲۵۰هزار تومان بپردازید.
● وسایل زندگی
شن، پمپ هوا، دستگاه تصفیه، بخاری مخصوص، سنگ اكسیژن، انواع فیلتر و تزئینات اضافی اصلی‌ترین وسایل هستند. هركدام از وسایل مذکور یكی از عوامل بقاء زندگی در آكواریوم است. در هنگام خرید وسایل، خیلی به فكر صرفه‌جویی نباشید. بعد از خرید وسایل مورد نیاز باید آكواریوم را در محل مناسبی قرار دهید. مسایلی چون نور، حرارت و آرامش از عوامل اصلی در نگهداری آكواریوم و ماهی‌هاست.
یکی از ضروری‌ترین وسایل مورد نیاز آکواریوم پمپ هواست، پمپ‌ها از طریق لرزش، هوا را به داخل آکواریوم می‌فرستند، البته نوعی از پمپ‌ها نیز وجود دارند که داخلشان موتور مخصوصی برای هوادهی وجود دارد. در موقع تهیه پمپ حتما باید ابعاد آکواریوم را در نظر بگیرید، پمپ درآکواریوم اساسی‌ترین کار را برای تهویه و تصفیه آب انجام می‌دهد.خاستگاه بیشتر ماهیان زینتی مناطق گرم و استوایی است، بنابراین در محیط آکواریوم دما باید در حدود ۲۳ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد باشد.بخاری‌ها از جنس شیشه‌ای پیرکس (نشکن) و به‌ صورت لوله‌ای هستند، داخل‌ آن‌ها یک لوله چینی تعبیه شده است و روی آن سیم پیچ بخاری قرار دارد. در قسمت بالایی بخاری ترموستات نصب شده که می‌توان با آن درجه حرارت آب آکواریوم را تنظیم کرد.
آب آکواریوم به‌علت وجود موجودات زنده گیاهی و جانوری درآن کم‌کم تیره و کدر می‌شود و شفافیت خود را از دست می‌دهد. از آن‌جا که تعویض دائمی آب آکواریوم کاری دشوار است و هر بار تعویض آب موجب استرس در ماهیان می‌شود، لازم است با به‌کاربردن فیلتر مواد زائد و معلق داخل آب آکواریوم گرفته شود. البته فیلتر هر چند وقت یکبار باید تمیز شود.
آكواریوم را باید در جایی قرار دهید كه محل تردد نباشد. همچنین دقت كنید كه آكواریوم را در محلی كه نور مستقیم خورشید می‌تابد قرار ندهید. نور مستقیم خورشید باعث رشد جلبك‌ها و آزردگی ماهی‌ها می‌شود. بعد از مهیا کردن مواردی كه گفته شد اولین اقدام شما خرید ماهی خواهد بود.
● اون پایین چه خبره؟
زندگی در زیر دریا را بارها در تصاویر مختلف دیده‌اید و می‌دانید كه چقدرمتنوع است. به طور حتم شما نمی‌توانید یك وال سفید یا اختاپوس در آكواریوم‌تان داشته باشید. ماهی‌هایی قابل نگهداری در آكواریوم هستند، بسیار متنوعند. در اینجا می‌توانید با تعدادی از انواع آن‌ها آشنا شوید.
ماهی‌هایی مثل آنجل، گلد فیش، گوپی، مولی، پلاتی، گورامی، اسكار و نایف از معروف‌ترین آن‌ها هستند که بیشتر تازه‌كارها سراغ همین ماهی‌ها می‌روند. در اولین تجربه، نگهداری ماهی‌های آب شیرین و گیاهخوار لذت‌بخش است، بعدها كه حرفه‌ای تر شدید و توانستید میزان ph آب را اندازه‌گیری و تنظیم كنید، می‌توانید از ماهی‌های آب شور و بزرگ‌تر را هم نگهداری کنید.
● كم بخورید
حالا در نظر می‌گیریم كه شما آكواریومی را راه اندازی كرده‌اید و ماهی‌های رنگارنگ هم داخل آن مشغول شنا كردن هستند، این آخر كار نیست. یكی از مواردی كه موجب مرگ ماهی‌ها می‌شود، ریختن غذای بیش از اندازه در داخل آكواریوم و آلودگی آب آن است؛ آن‌قدر غذا بریزید كه پس از چند دقیقه هیچ غذای اضافی در كف آكواریوم نماند. تنوع غذای ماهی‌ها را هم درنظر بگیرید. اگر در آكواریوم كت‌فیش یا همان لجن‌خوار معروف را داشته باشید باید هر هفته مقداری نیز دل چرخ‌شده گوساله، گوسفند یا مرغ را به رژیم غذایی آن‌ها اضافه كنید.
باید بدانید ماهی‌ها هم بیمار می‌شوند. اگر آكواریوم را در محل مناسب و آرامی نگه‌داشتید، می‌توانید امیدوار باشید كه ماهی‌ها كمتر بیمار شوند. یکی از عوامل بیماری‌زا برای ماهی‌ها تعویض زود هنگام آب آكواریوم است، اگر درآكواریوم خود وسایل پاك‌سازی محیط مثل فیلتر زیرشنی یا فیلترهای داخل آبی داشته باشید نیازی نیست كه هر هفته آب آن را عوض كنید. كت‌فیش‌ها هم با خوردن غذاهای اضافی موجود در آكواریوم به تمیزی آن كمك می‌كنند.
● سنگریزه آخر
موارد گفته شده برای آغاز آکواریوم‌داری لازم است، اما نگهداری حرفه‌ای از گوشه‌ای از اقیانوس در محیط شهری نکات بیشتری دارد خیلی زود با آن‌ها آشنا می‌شوید.

منبع : روزنامه تهران امروز