معنویت در محیط کار و نقش آن در بهبود رفتار شهروندی سازمانی

معنویت در محیط کار، از مفاهیم جدیدی است که در سالیان اخیر در ادبیات مدیریت و کسب و کار در غرب ظهور کرده است و حتی از آن به عنوان یک پارادایم جدید نیز یاد می‌شود. دنیای غرب که در چهارصد سال گذشته سعی در جدایی امور دنیوی و معنوی داشته است، اکنون در جست و جوی یکپارچگی آن‌‌هاست. با توجه به تنوع دیدگاه‌‌ها درباره معنویت، در ادبیات، معنویت در محیط کار با رویکرد‌‌‌های مختلفی بررسی شده است که سه رویکرد اصلی عبارتند از:
▪رویکرد دینی که معنویت را در پیروی از دستورات یک دین خاص مثل مسیحیت می‌بیند؛
▪ رویکرد درون‌گرا که معنویت را امری درونی می‌داند
▪ رویکرد اگزیستانسیالیستی که معنویت را معناجویی در کار و زندگی انسان می‌داند.
در این تحقیق، ابتدا ادبیات این مفهوم مرور شده و سپس با انجام دادن نوعی مفهوم سازی درون‌گرا از آن ، برای نخستین بار این متغیر به عنوان یکی از عوامل ایجاد کننده رفتار شهروندی سازمانی در میان کارکنان دانشکده ‌‌‌های دانشگاه تهران در نظر گرفته شده است. رفتار شهروندی سازمانی، شامل رفتار‌‌‌های اختیاری کارکنان است که جزئی از وظایف رسمی آن‌‌ها نیست و مستقیما از سوی سیستم رسمی پاداش سازمان در نظر گرفته نمی‌شود؛ ولی میزان اثربخشی سازمان را افزایش می‌دهد. این مفهوم جدید نیز به دلیل توانایی پیش‌بینی و اثرگذاری بر اثربخشی سازمانی، در دهه اخیر اهمیت زیادی یافته است. نتایج آزمون فرضیات تحقیق به روش مدل سازی معادلات ساختاری گویای وجود رابطه معنادار بین معنویت در محیط کار و رفتار شهروندی سازمانی می‌باشد.

نویسنده :
علی‌اکبر فرهنگی ـ مهدی فتاحی ـ بهاره واثق

منبع : نشريه الکترونيکی فرهنگ مديريت