خوانش پریشی انتخابی

پدر و مادر آلن انگلیسی هستند، ولی خود آلن در ژاپن به دنیا آمده است. به همین علت به هر دو زبان تسلط دارد، ولی آنچه توجه تائكوویول متخصص خواندن زبان ژاپنی و برایان بوترورت را به دست آلن جلب كرد، dyslexia خوانش پریشی شدید آلن است، ولی تنها در یكی از این زبان ها! در مورد زبان دیگر، آلن درست مثل سایر بچه های هم سن و سال خودش است. تحقیقات جدیدی كه توسط دانشمندان چینی و آمریكایی انجام شده نشان می دهد كه چطور یك نفر ممكن است در مورد یك زبان دچار خوانش پریشی باشد و در مورد زبانی دیگر هیچ مشكلی نداشته باشد. به عبارت دیگر، كسانی كه زبان چینی می خوانند در مقایسه با كسانی كه زبان انگلیسی می خوانند از قسمت های متفاوتی از مغزشان استفاده می كنند. تحقیقی كه توسط لی هی تان انجام شده و در مجله Nature به چاپ رسیده، مسایل كلیدی مهمی در مورد نحوه تاثیر گذاری خوانش پریشی بر مغز را در اختیار ما قرار می دهد. عملكرد مغز و در نتیجه ساختمان آن از طریق تجربه شكل می گیرد. یادگیری یك سیستم تلفظی با قاعده مثل ایتالیایی درساختار مغز تغییراتی ایجاد می كند كه یك زبان بی قاعده مثل انگلیسی ایجاد نمی كند. زبان ایتالیایی را می توان با ۲۶ قانون كلی یاد گرفت كه حدود ۶ دقیقه طول می كشد! ولی یادگیری زبان انگلیسی خیلی بیشتر طول می كشد چون بی قاعدگی های زیاد و چند صد قانون مختلف دارد. در زبان چینی یادگیری حدود ۳ هزار و ۵۰۰ حرف برای خواندن نامه های روزانه و یادگیری ۶ هزار حرف برای خواندن یك كتاب لازم است. اختلاف اساسی دوم در این است كه در زبان انگلیسی نقشه هر كدام از صداها یا حروف بی صدا در نهایت یك كلمه خاص را می سازند و مثلا در مورد كلمه bat سه حرف مختلف با سه نقشه مختلف یك كلمه واحد را می سازند، ولی در زبان چینی هر نقشه خاص، یك كلمه واحد است نه یك حرف. درپوتانگوآ زبان ملی چینی ها، یكهزار و ۸۰۰ كلمه مختلف وجود دارد كه هر كدام می تواند چندین معنی داشته باشد. حال این تفاوت ها چگونه در مغز منعكس می شوند؟ یادگیری زبان چینی نواحی مشخصی برای به یاد سپاری طرح های دیداری لازم دارد، ولی كسانی كه انگلیسی می خوانند بیشتر به نواحی آنالیز حروف احتیاج دارند. عدم توانایی در تبدیل یك مشكل واحد به حروف سازنده آن، مشكل كلیدی اشخاص مبتلا به خوانش پریشی است، مثلا اشخاص مبتلا به خوانش پریشی در تقسیم كلمه that به سه صدای مختلف مشكل دارند به همین علت برای چنین كسانی یادگیری انگلیسی سخت تر از چینی است. شیوع خوانش پریشی در زبان انگلیسی ۵ تا ۶ درصد بیشتر از زبان چینی است. در این تحقیق ۸ هزار دانش آموز مدرسه ای در ناحیه بی جین به كمك این و نگنگ از آكادمی علوم چین مورد آزمایش قرار گرفتند و در نهایت ۵/۱ درصد مبتلا به خوانش پریشی كشف شد.
این شاهد نشان می دهد كه یك نقص زیربنایی در قدرت تبدیل كلمات به حروف سازنده، می تواند در هر خواننده ای خوانش پریشی ایجاد كند، ولی وقتی حروف درگیر می شوند، مشكل حادتر و شدیدتر می شود. یك تیم اروپایی كه توسط اوتافریت از UCL سرپرستی می شوند، چند سال پیش مقاله ای در نشریه Science منتشر كردند، مبنی بر اینكه خوانش پریش های انگلیسی، فرانسوی و ایتالیایی همگی فعالیت غیرطبیعی یكسانی در سیستم مغزی خود و البته در آنالیز حروف دارند.در مورد آلن این تئوری كاملا صدق می كند. وی با زبان انگلیسی مشكل داشت، در صورتی كه در مورد زبان ژاپنی كه احتیاجی به آنالیز كلمات به حروف وجود ندارد، مشكلی نداشت. تحقیقات تیم فریت نشان می دهد كه اختلافات كوچك در سازماندهی مغز به دیكته كلمات هم بستگی دارد. در انگلیسی باید تلفظ اكثر كلمات را از قبل بشنوید چون همانطور كه نوشته می شوند، خوانده نمی شوند. اولین نكته جالب در تحقیقات تان این بود كه پیك كلیدی فعالیت مغزی در كسانی كه چینی می خوانند خارج از شبكه معمول فعالیت مغزی انگلیسی زبانهاست و دومین نكته جالب این بود كه فعالیت مغزی در مناطق كلیدی مغز مخصوص خواندن نسبت به افراد عادی بسیار كمتر بود.
نهایتا گروه فریت عقیده دارند: خوانش پریشی یك پایه و اساس یكسان جهانی در مغز داردكه بر آنالیز حروف تاثیر می گذارد، ولی گرو ه تان عقیده دارد كه عوارض بیولوژیك نقص در خواندن با فرهنگ مرتبط است. اگر گروه فریت درست بگویند، زبان انگلیسی و ژاپنی هر دو یك شبكه مشترك در مغز را تحت تاثیر قرار می دهند و اشكال این شبكه تنها بر زبان انگلیسی تاثیر می گذارد و اگر گروه تان درست بگویند، زبان انگلیسی و ژاپنی هر كدام شبكه های خاص خود را در مغز به كار می گیرند وتنها یكی از این شبكه ها اشكال دارند. هنوز معلوم نیست كه كدامیك از این دو تئوری صحیح است. خوانش پریشی اغلب در تمام افراد یك خانواده دیده می شود و تحقیقات زیادی برای كشف ژن عامل این اختلال انجام شده است. اگر خوانش پریشی ناشی از فرهنگ باشد، پس تپیزفرم ژنتیك چینی ها و انگلیسی ها هم متفاوت است!

منبع : خبرگزاری فارس