چهارشنبه, ۱۴ آذر, ۱۴۰۳ / 4 December, 2024
مجله ویستا
مواظب‌باش! اسمت قلابی است!
▪ پوران درخشنده: وقتی اسم بعضی فیلم‌ها را می‌بینم، تعجب می‌كنم. واقعا نمی‌فهمم چه نكته‌یی را می‌خواهند بگویند.
▪ فریدون فرهودی: تماشاگر با دیدن نام بعضی فیلم‌ها، فكر می‌كند با اثر سطحی و جلفی روبروست. تازگی‌ها هم كپی از روی فیلم‌های خارجی مد شده كه بدتر از همه است.
▪ ابراهیم وحیدزاده: نام فیلم، شناسنامه آن است.
«یك روز با نیكلاس ری بر سر اسم فیلم‌ها بحث می‌كردیم. او می‌گفت نام فیلم مثل قلاب ماهیگیری می‌ماند. همان اول باید تماشاگر را گرفتار كند و من می‌گفتم قصه و بازیگر تماشاگر را جذب می‌كند.
وقتی فیلم اولم را ساختم، ذهنم بشدت درگیر انتخاب اسم بود. فیلم، قصه سرراستی نداشت كه براساس آن انتخاب كنم.یاد قلاب ماهیگیری افتادم و فهمیدم نیك ری چه می‌گفت. باید از همان ابتدا همه را جذب می‌كردم.» اینها حرف‌های جیم جارموش، كارگردان امریكایی است كه در گفت‌وگویی بعد از نمایش فیلم اولش، غریبه‌یی در بهشت، گفته است.
قلابی كه نیكلاس ری و جارموش از آن حرف می‌زنند، در سینمای جهان یك امر بدیهی است. در سینمای ما هم به نظر می‌رسید این طور باشد اما فیلم‌های روی پرده و چند اثر در حال ساخت، خلاف این حرف را ثابت می‌كنند! كافی است به فهرست اسامی فیلم‌ها توجه كنید: سوغات فرنگ، زن بدلی، شام عروسی و شغال و... روی پرده هستند و تا مدتی دیگر باید منتظر سبیل مردونه، مادرزن سلام، خروس، گیس بریده، بچه‌های زبل، تله روباه و... باشید!
انگار همه فراموش كرده‌اند كه نام فیلم قبل از هر چیز دیگری تماشاگر را جذب می‌كند. سینمای جهان پر از نام‌های درست و حسابی است. اصلا چرا راه دور برویم، فیلم‌های سینمای ایران نام‌های فوق‌العاده‌یی داشته‌اند كه هم موضوع را رسانده و هم تماشاگر را جذب كرده‌اند. شوكران، دندان مار، سوته‌دلان، دایره مینا، خط قرمز، مسافران، زیر پوست شهر، و... نمونه‌های عالی این نام‌ها هستند. اما همه چیز در حال تغییر است.
● فلاش‌بك
سنت انتخاب نام مضحك در سینمای ما، به سال‌ها قبل برمی‌گردد. دورانی كه فیلمفارسی‌ها یكه‌تاز میدان بودند و پرفروش‌های هر سال از میان آنها انتخاب می‌شد. مادموزال خاله، برادركشی، حكیم‌باشی، محمد آژدان و... عنوان فیلم‌های ایرانی بودند كه با انتخاب سردستی تهیه‌كنندگان به روی پرده می‌رفتند.
اگرچه همان دوره هم نام‌های مناسب انتخاب می‌شد. اما بعد از انقلاب برای جلوگیری از تكرار سینمای مبتذل و فیلمفارسی، در انتخاب آنها دقت بیشتری انجام می‌گرفت. با این همه هر دوره، شیوه خاص نامگذاری مد شد. ابتدا اسامی افراد بود: نرگس، سارا، پری، بعد نام میوه‌ها و درخت‌ها، طعم گیلاس، درخت گلابی، سیب، بادام‌های تلخ و... گرچه بعضی از این نام‌ها متعلق به فیلم‌های خوب و درجه یك بودند اما این اتفاق در دهه هشتاد به بدترین نقطه رسید.
یك بار دیگر فهرست اسامی را مرور كنید. به نظر شما اسم حیوان و فامیل‌های سببی و نسبی شما را برای تماشای فیلم جذب می‌كند؟
● جذابیت پنهان
سینماگران بهتر از هركسی به این سوالات ما می‌توانند پاسخ بدهند. مینو فرشچی، نویسنده فیلمنامه شوكران و كاغذ بی‌خط می‌گوید: «اسم یك فیلم باید نشان‌دهنده موضوع باشد و اینكه چه چیزی می‌خواهد ارایه بدهد. ضمن اینكه وسوسه‌كننده باشد و مخاطب را كنجكاو كند. مطمئنا اسم‌های بی‌ربط و سطحی، تماشاگر را پس می‌زند.» او می‌گوید خودش برای فیلمنامه‌ها نام انتخاب نمی‌كند: «من همیشه این مسئولیت را به كارگردان و تهیه‌كننده می‌سپارم. اسامی شوكران و كاغذ بی‌خط را هم آقای تقوایی انتخاب كردند كه هر دو هم مورد توجه قرار گرفت.»
پوران درخشنده ، كارگردان شمعی درباد و رویای خیس می‌گوید: «الان وقتی اسم بعضی فیلم‌ها را می‌بینم تعجب می‌كنم. واقعا نمی‌فهمم چه چیزی را می‌خواهد بگوید و اصلا چه نكته‌یی دارد كه بیننده را برای تماشای فیلم كنجكاو كند. این نام‌ها ضد مخاطب و ضد ارتباط برقراركردن هستند. اسم فیلم باید عصاره كل فیلم باشد و در تماشاگر ذهنیت ایجاد كند و او را جذب كند و گرنه از همان ابتدا، بیننده فیلم از دست می‌رود.»
فریدون فرهودی، نویسنده فیلمنامه هم می‌گوید: «برای انتخاب نام فیلم راه‌های زیادی وجود دارد. می‌شود از روی دیالوگ، نام شخصیت اصلی، فضای فیلم و... اسمی انتخاب كرد اما مطمئنا باید تماشاگر آن را بپذیرد و برایش جذاب باشد. الان فیلم‌هایی هستند كه نام قشنگی ندارند. تماشاگر با دیدن عنوان فیلم، فكر می‌كند با یك اؤر سطحی و معمولی و حتی جلف روبروست. به غیر از این، تازگی‌ها از روی نام فیلم‌های مشهور هم كپی می‌كنند بی‌آنكه به اصل آن توجه كنند.»
● كار انگلیسی‌هاست!
با اینكه سینماگران هم از نام‌ها گلایه دارند، اما معلوم نیست انتخاب نام فیلم‌ها را چه كسی انجام می‌دهد!
اگرچه بعضی از كارگردان‌ها و تهیه‌كنندگان برای انتخاب چنین نام‌هایی دلایل خاص خودشان را دارند مدیر روابط عمومی فیلم سبیل مردونه (به كارگردانی جواد اردكانی) می‌گوید: «اسم فیلم از روی موضوع انتخاب شده، قصه ما، درباره گروگذاشتن سبیل و گرفتن پول است. برای همین نام فیلم سبیل مردونه انتخاب شده.»
ابراهیم وحیدزاده هم می‌گوید: «اسم فیلم را از روی مهمترین سكانس فیلم انتخاب كردم. فكر می‌كنم اسم جاذبه خاصی دارد و مثل شناسنامه عمل می‌كند.»
● قصه‌های معمولی
به خاطراتتان رجوع كنید و فیلم‌های ماندگار سینما را به یاد بیاورید. مردی كه لیبرتی والانس را كشت، بعضی‌ها داغشو دوست دارند، قصه‌های عامه‌پسند، بعدازظهر نحس، سگ‌های پوشالی، دارودسته نیویوركی، ماه تلخ، سرگیجه و...
قلاب سینما خوب ذهن‌ها را گرفتار كرده. اگرچه در سینمای ما هنوز این قلاب پیدا نشده است.
كریم نیكو نظر
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست