سعدی در غزل

نویسنده : حمیدیان - سعید
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۳/۰۹/۰۴
رده دیویی : ۸fa۱.۳۱
قطع : وزیری
جلد : گالینگر
تعداد صفحه : ۴۰۴
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : PIR۵۲۱۰/ح۳س۷
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۱۱۰۰
شابک : ۹۶۴-۳۴۱-۳۳۸-۱

نویسنده این کتاب را در پنج بخش درباره غزلیات سعدی, غزلسرایان پیش از سعدی و نوع غزل‌های سعدی نوشته است. به تصریح نویسنده: 'بخش نخست, 'از پیشینه‌ها و پیشینیان', بحث درباره شخص و شعر سه شاعر در حدود سده ششم (سنایی, انوری و خاقانی) است که به زعم نگارنده بیشترین تاثیر را در فرایند استقلال قالب غزل و تکامل آن داشته و این قالب را چونان ظرفی آماده در اختیار غزلسرایان سده هفتم, از جمله سعدی, نهاده‌اند.... بخش دوم یا 'گونه‌های غزل سعدی' گامی و کوششی تازه است و در جهت تقسیم‌بندی غزل‌ها بر مبنای آماری و بر اساس نشانه‌ها و نمودهایی که این نگارنده آن‌ها را چونان علایم عارفانگی شعر و متمایز کننده غزل عارفانه از غیر آن می‌داند.... در بخش سوم, 'تنه, شاخه‌ها, شکوفه‌ها', نخست به بررسی امری بنیادین و محوری یعنی اندیشه, جهان‌نگری و تجارب سعدی از عالم حیات (تنه) و بیان بازتاب آن‌ها در کل آثار او پرداخته و کوشیده‌ام تا ارتباط تمامی آثار مهم وی (شاخه‌ها) را با همان تنه یا پیکره اصلی بیان کنم, و در آخر, مضامین اصلی غزل شاعر (شکوفه‌ها) را با مقوله بندی خاص و به شکلی نظام یافته برشمرده و به اختصار توضیح داده‌ام.... بخش چهارم بر محور بحث از بنمایه‌ها (موتیف‌های) مهم غزل سعدی و بررسی شیوه‌های اصلی و خاص او در سرایش غزل استوار است. در این میان به چند مساله مهم پرداخته‌ام, از جمله این که آیا معشوق سعدی انسان یا از مقوله مجاز است (چنان که اغلب می‌پندارند) یا نه, و کیفیت رجوع دایم شاعر را از انسان به فراانسان و بر عکس به دقت بررسی کرده‌ام. نیز به چند پرسش دیگر همچون چیستی و چگونگی معشوق مذکر, حوری و جز این‌ها در غزل او پاسخ گفته‌ام. سرانجام, در پنجمین بخش, عالی‌ترین ویژگی شعر سعدی به ویژه, غزل او, یعنی کیفیت ناگفتنی 'سهل و متمنع'... به گفت درآمده است'.