فیروزه چیست؟

فیروزه (turquoise) ، فسفات آلومین آبدار می باشد كه مقداری مس در تركیب خود دارد. فرمول شیمیایی فیروزه به صورت Cu Al۶ [ PO۴ ( OH)۲ ] ۴ , ۴(H۲O است. سنگ در برگیرنده آن تراكیت معادل دانه ریز ولكانیكی و نیمه عمق سینیت می باشد كه از نظر تركیب شیمیایی از انواع غنی از كوارتز تا انواع غنی از فلدسپاتوئید تغییر می یابد.
● خواص كانی شناسی :
این كانی در سیستم تریكلینیك ( رده پیناكوئیدال) متبلور می شود. شكل ظاهری آن به صورت توده ای كوچك ، گرد، كلیوی شكل ، پوششی و قلوه ای شكل می باشد. رخ مشخصی نداشته و اثر خاكه آن بر روی جسم سخت ، سفید و گاهی سبز كمرنگ است . سختی آن در مقیاس موس ۶تا ۵ و چگالی آن بین ۶/۲تا ۷/۲ gr/cm۳ متغییر است. جلای آن مومی تا مات و سطح شكست آن به صورت صدفی بوده و دارای خاصیت شكنندگی است.
● شكل های تراش :
از شكل های تراش فیروزه می توان به انواع مختلفی از جمله كابوشن، مرواریدی یا تسبیحی و كامئو اشاره نمود.
● معدن فیروزه نیشابور:
این معدن از قدیمی ترین معادن فیروزه در جهان است كه در طول جغرافیایی ۵۸ درجه و ۲۳دقیقه شرقی و عرض ۳۶درجه و ۳۰ دقیقه شمالی در ۵۵ كیلومتری شمال غرب نیشابور واقع شده است.
انواع فیروزه های موجود در معدن را از نظر معدنی به دو دسته خاكی و سنگی تقسیم می كنند. فیروزه خاكی فاقد سنگ مادر بوده و به علت رنگ بهتر و عدم تغییر آن دارای مرغوبیت بالاتری است. از دیگر انواع فیروزه می توان به فیروزه عجمی كه به صورت گرد و نسبتا درشت و دارای مقادیر كمی سنگ است و یا فیروزه شجری كه از تجمع چند دانه فیروزه در كنار هم در یك قطعه سنگ بوجود می آید و یا چغاله كه دارای رنگ خیلی روشن و نیز توفال كه به رنگ سبز می باشد اشاره كرد.

منبع : پایگاه زیست شناسی ایران