بررسی تاثیر برنامه نوری متناوب و محدودیت غذایی در اوایل سنین رشد بر روی عملکرد جوجه های گوشتی تجارتی

هدف از این آزمایش، بررسی تأثیر برنامه نوری متناوب و محدودیت غذایی در ابتدای دوره پرورشی بر عملکرد و سیستم های تنفسی و خون رسانی جوجه های گوشتی بوده است. برای انجام این پژوهش از آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور، شامل رژیم غذایی با سه سطح و برنامه نوری در دوسطح استفاده شد. آزمایش در دو سالن مجزا، در یکی، برنامه نوری مستمر (۲۳ ساعت روشنایی و ۱ ساعت تاریکی) و در دیگری برنامه نوری متناوب بصورت ۳ ساعت تاریکی و ۱ ساعت روشنایی، از ۸ شب تا ۸ صبح (بقیه ساعات نور مداوم) اجرا گردید. در هر دو سالن نیز ۳ سطح رژیم غذایی شامل، تغذیه آزاد (شاهد)، ۹۰% تغذیه آزاد و ۸۰% تغذیه آزاد، هر کدام در ۴ تکرار ۲۰ قطعه ای از سن ۳ تا ۱۲ روزگی، بر جوجه های نر گوشتی یک روزه از سویه هوبارد اعمال گردید. اعمال برنامه نوری متناوب در سالن مربوطه، بلافاصله بعد از اتمام دوره محدودیت (۱۲ روزگی) شروع گردیده و تا آخر دوره پرورشی (۴۲ روزگی) ادامه یافت.
در آخر هر هفته از هر واحد آزمایشی یک نمونه بصورت کاملاً تصادفی انتخاب شد و بعد از وزن کشی، نمونه های خون به منظور اندازه گیری هماتوکریت اخذ گردید. علاوه بر این، وزن قلب، ریه و بطن های راست و چپ اندازه گیری شد. در آخر دوره پرورشی نیز، از هر واحد آزمایشی ۲ نمونه به صورت تصادفی برای تعیین کیفیت لاشه انتخاب گردید و آزمایشات مربوطه روی لاشه ها انجام شد.نتایج حاصله نشان داد که مقادیر خوراک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی در دوره رشد و کل دوره، در پرندگانی که تحت برنامه نوری متناوب بودند، کمتر از پرندگانی می باشد که تحت برنامه نوری مستمر قرار گرفته بودند (۰۱/<۰ P). همچنین اثر اعمال برنامه نوری بر میانگین وزن بدن در انتهای دوره و افزایش وزن از لحاظ آماری معنی دار نبود (۰۵/>۰ P). سرعت نسبی رشد و شاخص تولید در گروه هایی که دارای نوردهی متناوب بوده اند، در مقایسه با گروه های دارای نوردهی مستمر بالاتر بودند(۰۱/<۰ P). اثر اعمال برنامه نوری بر درصد ترکیبات لاشه ( پروتئین، چربی، خاکستر و ماده خشک)، درصد قطعات لاشه، درصد چربی حفره بطنی، وزن شش، وزن قلب، وزن بطن راست و چپ و درصد هماتوکریت خون از لحاظ آماری معنی دار نبود(۰۵/>۰ P).مقایسه میانگین عملکرد گروه های محدودیت با گروه شاهد (تغذیه آزاد) نشان داد که مقدار خوراک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی در تمام هفته ها، دوره رشد و کل دوره، در گروه های ۹۰% و ۸۰% تغذیه آزاد پایین تر از گروه شاهد بود (۰۱/۰< P).
همچنین وزن بدن در انتهای دوره پرورشی و دوره رشد و افزایش وزن بدن در هفته های پنجم و ششم و دوره رشد، در گروه ۸۰% تغذیه آزاد به طور معنی داری، پایین تر از گروه ۹۰% تغذیه آزاد و شاهد بود (۰۱/<۰ P). در تیما رهای ۸۰% و ۹۰% تغذیه آزاد، شاخص تولید و سرعت رشد بطور معنی داری بالاتر از گروه شاهد بود (۰۱/<۰ P). بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق، محدودیت غذایی اثر معنی داری بر ترکیب شیمیایی لاشه (پروتئین، چربی، خاکستر و ماده خشک)، درصد قطعات لاشه ( به جز ران)، درصد چربی حفره بطنی، وزن شش، وزن قلب (به جز هفته چهارم)، وزن بطن راست و چپ و درصد هماتوکریت خون نداشت (۰۵/>۰ P). اما نسبت وزن قلب به وزن بدن و درصد ران در گروه ۸۰% تغذیه آزاد بالاتر از بقیه تیمار ها بود (۰۵/<۰ P). بین برنامه نوری و رژیم غذایی به جز سرعت نسبی رشد، تأثیر متقابلی مشاهده نشد (۰۵/<۰ P). سرعت نسبی رشد در گروه های محدودیت با برنامه نوری متناوب، بالاتر از گروه های محدودیت با برنامه نوری مستمر بود. به طور کلی برنامه نوری متناوب همراه با محدودیت غذایی به طور نامحسوسی اثر همکوشی داشته و بر بهبود ضریب تبدیل غذایی و افزایش وزن بدن، تأثیر مثبت داشتند.

مهندس امیر عطا مقدمیان
استاد راهنما : دکتر فرید شریعتمداری.
استاد مشاور : دکتر رسول واعظ ترشیزی.

منبع : موسسه مرغداری ایران