آماریلیس

پیازهای آماریلیس در واقع در برگیرنده گل‌‌های كوچك و تكامل یافته‌ای هستند كه می‌توان آنها را به بسته‌های گل تشبیه نمود, وتنها كاری كه باید برای شكوفایی آنها انجام داد این است كه طی دستورالعمل ساده‌ای زمینه مساعد را برای رشد آنها مهیا نمود تا گل‌های زیبا و درشتی كه از قبل درون آنها تشكیل شده‌اند, نمایان گردند.
بهتر است پیازها را به صورت منفرد در گلدان‌هایی به قطر ۱۷ - ۱۲ سانتیمتر كه از زهكشی خوبی برخوردار باشند, كشت نمود. مناسب‌ترین خاك برای كشت این پیازها تركیبی از كمپوست‌های مختلف یا خاك‌های لومی با درصد بالایی از مواد هوموسی می‌باشد. معمولاً از هر پیاز یك و به ندرت دو ساقه گل دهنده به دست می‌آید.
آماریلیس بومی مناطق حاره بوده و به دو دوره خشكی و رطوبت نیاز دارد. دوره خشكی آن زمانی آغاز می‌شود كه برگ‌ها زرد شده و پیاز به خواب می‌رود و دوره رطوبت آن نیز زمانی است كه پیاز رشد نموده و تولید برگ نماید. عمل گلدهی در بین این دو دوره صورت می‌گیرد. دوره خشكی با زمستان و دوره رطوبت با تابستان باید مطابقت زمانی داشته باشد. اگر چنین ترتیبی ادامه یابد, پیاز موردنظر برای چندین سال متوالی در بهار به گل خواهد نشست و پیازهای فرعی كوچكی نیز از آن به دست خواهد آمد.
● تقویم نگهداری آماریلیس
الف) تابستان
در این فصل گیاه به نور خورشید, آب كافی و كود نیاز دارد. گلدان را باید در كنار پنجره آفتابگیر قرار داد و هر ۲ یا ۳ هفته یكبار با كود مایعی كه دارای درصد بالایی پتاس باشد و یا هر كود كامل دیگر مانند فوستروژن (phostrogen ) تقویت كرد و به طور مرتب آن را آبیاری نمود.
ب) پاییز
در این فصل آبیاری باید به تدریج كاهش یابد و از اواخر شهریورماه نیز كوددهی قطع می‌شود. پس از یك ماه, آبیاری به طور كامل قطع می‌گردد به این ترتیب برگ‌ها زرد شده و هنگامی كه برگ‌ها خشك شدند گیاه را باید در كنار پنجره آفتابگیر قرار داد.
پ) زمستان
پیازها باید در مكانی كاملاً خشك و خنك (دمای ۱۲ - ۱۰ درجه سانتیگراد) نگهداری شوند. و كلیه برگ‌های خشك شده باید در این فصل حذف گردند.
اواخر زمستان و بهار
در این هنگام باید مقداری از خاك گلدان را برداشته و كمپوست تازه جایگزین آن نمود. معمولاً تا مدت ۳ سال نیازی به تعویض گلدان نیست. در ابتدای رشد جوانه پیاز, خاك گلدان را باید مرطوب نگه داشت.
● انتخاب واریته‌های مناسب
در هنگام خرید پیازها باید دقت نمود كه درشت‌ترین و سفت‌ترین آنها انتخاب شوند زیرا به این ترتیب احتمال پیدایش گل‌های متعدد افزایش خواهد یافت.
American Express به رنگ قرمز تند
Apple Blossom با گلبرگ‌های سفید و رگه‌های صورتی
Bouquet به رنگ صورتی با مركز و رگه‌‌‌های سرخ
Candy Cane به رنگ سفید با خطوط قرمز تند
Lady Jane به رنگ نارنجی _ صورتی و پرپر
Minerva دارای خطوط قرمز و سفید
Nivalis به رنگ سفید با مركز زرد
Picotee به رنگ سفید, با لبه‌های قرمز
Primma Donna به رنگ زرشكی با قسمت خارجی سفید
Red Lion به رنگ قرمز تند
● كاشت و نگهداری
۱) قبل از اقدام به كاشت, باید قسمت تحتانی پیاز را به مدت ۲۴ ساعت در آب قرار داد تا عمل ریشه‌زایی تسریع گردد. سپس باید پیاز را در یك گلدان ۱۲ سانتیمتری طوری در خاك نهاد كه نیمه بالایی آن از خاك خارج بماند. گلدان را می‌توان در دمای معمولی اتاق (بین۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد) قرار داد. دمای كمتر از ۱۵ درجه سانتیگراد برای گیاه زیان‌آور است و دمای بالاتر از ۲۰ درجه سانتیگراد نیز طول دوره گلدهی را كاهش می‌دهد.
۲) به هنگام آبیاری, باید به مقدار اندك به گلدان آب داد, به نحوی كه آب را درون زیر گلدانی ریخته تا خاك گلدان كمی مرطوب شود. آبیاری بیش از حد در این مرحله منجر به عدم گلدهی می‌گردد.
آب اضافی باید زهكشی شود. در ابتدای رشد، یعنی هنگام پدید آمدن جوانه گل می‌توان آبیاری را افزایش داد.
هرگز نباید خاك گلدان را كاملاً از آب اشباع نمود و بهتر است در فاصله دو آبیاری خاك گلدان خشك شود.
۳) نور شدید آفتاب برای رشد این گیاه ضروری است، بنابر این گلدان را باید در مجاورت پنجره جنوبی نگهداری كرد و تا زمان گلدهی نیز بهتر است گیاه را با كودی كه دارای درصد بالایی پتاس باشد، تقویت نمود.
در گیاهان قوی گل‌ها زودتر از برگ‌ها نمایان می‌شوند و هنگام شكوفا شدن گل‌ها در صورت لزوم می‌توان از یك نی سبز رنگ برای راست نگه داشتن ساقه استفاده نمود.
● آمار یلیس و هیپاستروم
گیاهی كه معمولاً تحت عنوان آمار یلیس درگلدان كاشته می‌شود در واقع Hippeastrumمی‌باشد اما بین باغبانان به آمار یلیس معروف شده است. آمار یلیس حقیقی با نام علمی Amargllis belladanna خویشاوندی از، amagllis، آپارتمانی است كه دارای گل‌های كوچكتری بوده و در فضای باز كاشته می‌شود و گل‌های این گیاه در پاییز ظاهر می‌گردد. پیاز Amaryllis belladonna به هوای گرم نیاز داشته و حاشیه دیوارهای رو به جنوب را ترجیح می‌دهد.
این گیاه در تابستان به خواب می‌رود بنابر این در این فصل باید تا حد امكان گرم و خشك نگه داشته شود. پس از كاشت پیاز مدتی طول می‌كشد تا آمادگی گلدهی به دست آید. هنگام كاشت آمار یلیس واقعی در فضای باز بهتر است در ته هر گودال، مقداری شن یاسنگریزه، اضافه نمود تا پیاز، به هیج وجه در رطوبت قرار نگیرد و دچار پوسیدگی نشود.

منبع مورد استفاده :
Garden Answer/November,۱۹۹۳.

منبع : سازمان پارک ها و فضای سبز تهران