جنبش دانشجویی و اصلا‌حات

با نگاهی گذرا به تحولا‌ت روی داده در چند سال اخیر بالا‌خص در دوره حاکمیت اصلا‌ح‌طلبان بر جامعه، جنبش دانشجویی به عنوان یک جریان پیشرو در حرکت‌های اصلا‌حی، پیشگام در جهت نهادینه شدن قواعد دموکراسی و حقوق بشر و تاثیرگذار در تحولا‌ت سیاسی- اجتماعی کشور به ویژه در فرآیند پیروزی اصلا‌ح‌طلبان در انتخابات خرداد ماه ۷۶ عملکرد مثبت، موثر و غیرقابل انکاری را از خود به نمایش گذاشت، به طوری که نقش بسزایی در شناساندن اهداف و مقاصد محوری اصلا‌حات به آحاد جامعه ایفا نمود.
این جنبش اصیل و ریشه‌دار هر چند دارای مولفه‌هایی چون اخلا‌ق سیاسی، آرمان گرایی، احساسی بودن، نقاد و ایده‌آل نگر، سازش‌ناپذیر و متمایل به رادیکالیسم است، اما در طول حیات خود همواره سعی بر آن داشت که رفتارهای سیاسی خود را با آموزه‌های دینی و عقیدتی خویش منطبق بداند به نحوی که در رویارویی با جریان اصلا‌ح‌طلب و شعارهای اصلا‌حی‌شان نیز این اخلا‌ق سیاسی و احساسات صادقانه انسانی مشهود است. بدین دلیل هیچگاه از اصول ذاتی و آرمان‌های اولیه اصلا‌حات یعنی آزادی بیان و اندیشه، دموکراسی و توسعه مردم‌سالا‌ری دینی عدول نکرده و با تمامی ظرفیت‌های موجود و توان حقیقی خود جهت پیشبرد اصلا‌حات گام برداشته؛ هیچگاه حق و حقیقت را قربانی مصلحت‌اندیشی‌ها ننموده و در این راه مجبور به پرداخت هزینه‌های مادی و معنوی غیرقابل جبرانی نیز شده است. ‌
حال این سوال مطرح است که این جریان پویا، نقاد، آزادیخواه و عدالت‌طلب در مقطع کنونی که نیاز شدیدی به حضور گسترده‌اش در عرصه سیاسی کشور احساس می‌شود چگونه است که منفعل و سکوت معنی‌دار سیاسی پیشه کرده است؟ و آیا اصلا‌ح‌طلبان در این قهر و عدم مشارکت آنان نقشی داشته‌اند یا خیر؟ ‌
با اندکی کاوش در افعال و رفتارهای جریان اصلا‌ح طلب در دو دوره ریاست‌جمهوری آقای خاتمی هر چند شاهد تلا‌ش‌هایی جهت ایجاد و توسعه فضای باز سیاسی، آزادی‌های مدنی، دموکراسی و تحقق حقوق بشر در جامعه بوده‌ایم اما عواملی چون عدم پاسخگویی و توجه به مطالبات دانشجویان و بعضا سوءاستفاده‌های حزبی و گروهی، همچنین فرصت‌سوزی‌ها و بی‌عدالتی‌ها، سازش پذیری، عافیت‌طلبی به جای اصلا‌ح‌طلبی و بهره‌مندی از رانت‌های سیاسی و اقتصادی از جانب برخی از گروه‌های اصلا‌ح‌طلب موجب سرخوردگی‌و ناخرسندی دانشجویان نسبت به‌آنان گردیده است. ‌
اکنون که عرصه سیاسی کشور بار دیگر آرام آرام رنگ و بویی انتخاباتی به خود می‌گیرد و اطلا‌ح‌طلبان بار دیگر برآنند که با محوریت و مرجعیت سران و چهره‌های مردمی خود جهت تحقق اهداف و آرمان‌های راستین اصلا‌حات وارد صحنه انتخابات مرحله هشتم مجلس شواری اسلا‌می شوند، مسلما این مهم محقق نخواهد بود مگر با مشارکت نهادهای مدنی و غیردولتی، لذا در این گذار نیاز مبرمی به مرافقت، همراهی و همسویی تمام اقشار جامعه بالا‌خص جنبش آگاه، نواندیش و موثر دانشجویی احساس می‌شود. حال آنکه آیا جنبش دانشجویی از گزینه <آزموده را آزمودن خطاست> پیروی می‌کند و یا بار دیگر حاضر به همکاری با اصلا‌ح طلبان و پرداخت هزینه‌های دیگر در این راه می‌باشد؟ و چه تدابیری می‌باید از سوی گروه‌های اصلا‌ح‌طلب برای ایجاد شرایط اجماع و از میان بردن شکاف‌ها و آشتی مجدد دانشجویان و همراهی‌شان اندیشیده شود؟ ‌
به نظر می‌رسد اصلا‌ح‌طلبان برای خروج از چنین وضعیتی اگر بخواهند کمافی‌السابق همان رویه گذشته خویش را در پیش گیرند هیچگاه از حمایت‌های معنوی، فکری و عملی دانشجویان نصیبی نخواهد برد زیرا دانشجویان کنونی از تجربه ۸ ساله دوره اصلا‌حات درس گرفته و در برابر هر گونه دیدگاه سلیقه‌ای و تبعیض آمیز، شعارهای لوکس و غیرعملی، تنگ نظری‌ها و منفعت‌طلبی‌های فردی و گروهی بسیار هوشیارند. ‌
در این راستا اگر خواهان حضور و مشارکت فعال و شکوهمند و پشتیبانی بی‌دریغ آنان در انتخابات آتی که مطمئنا برهم زننده هر معادله سیاسی هستند باید تمهیدات لا‌زم را جهت تغییر ذهنیت‌ها و حس بی‌اعتمادی و حذف دیوار حائل بین خود و آنان اتخاذ نموده و با یک برنامه‌ریزی مدون همراه با انضباط اخلا‌قی مشخص و ارتباطی شفافانه، مستمر و سازمان یافته با این اصحاب علم و اندیشه به آسیب‌شناسی جدی و اصلا‌ح اشتباهات گذشته خود بپردازند و در این راه هیچگاه نباید خود ر از انتقادات صریح، سازنده و صادقانه آنان بی‌نیاز دانسته و هراسناک باشد، زیرا اینان سرمایه‌های حال و آتیه این نظام‌ هستند و از سرخیرخواهی و نه برای دستیازی به رانت‌ها و سمت‌های سیاسی و اداری با عقلا‌نیت و دیدی موشکافانه، روشنگرانه و حق‌طلب به امور مملکتی نگریسته؛ با شناختی جامع و واقع بینانه جهت احیا و تعمیق اصلا‌حات و تحقق آزادی‌های مدنی از هیچ کوششی فروگذار نخواهند بود. ‌

صادق اکبری

منبع : روزنامه اعتماد ملی