بوئینگ و ایرباس، نبرد هوایی

اختلافات تجاری بوئینگ – ایرباس بالا می‌گیرد. در اینجا راه‌حلی برای این اختلافات ارایه می‌شود. پس از گذشت ۴ سال یاس و ناامیدی، سفرهای هوایی رونقی دوباره پیدا می‌كنند. ترافیك هوایی به سطح پیشین خود در سال ۲۰۰۰ رسیده است. در خارج از آمریكا، كشوری كه مشكلات خاص خود را دارد، شركت‌های هواپیمایی به رغم تاثیرپذیری هزینه‌های سوخت از بهای ۶۰ دلاری هر بشكه نفت، در حال كسب درآمد هستند. توجه به سلامتی و وضعیت جسمانی مشتریان یكی از دلایلی است كه باعث شد این دو شركت از نمایش هوایی پاریس، با بیش از ۴۰۰ سفارش خرید هواپیما به ارزش تقریبی ۴۵ میلیارد دلار، جان سالم به در ببرند. در سال جاری، آنها روی هم رفته حدود ۱۲۰۰ سفارش برای هواپیماهای خود دریافت كردند. این میزان سفارش برابر است با بهترین سال فعالیت آنها، یعنی سال ۱۹۹۸.دلیل دیگر توفیق بوئینگ و ایرباس و نیز روشن بودن دورنمای صنعت هواپیمایی، وجود رقابت شدید و سرسختانه بین آنها است. این رقابت آنها را وادار به ارایه محصولات جدید جالب و جذاب، از هواپیمای سوپر جامبو دو طبقه ایرباس گرفته تا هواپیمای متوسط "دریم لایز" بوئینگ، به مشتریان خود كرده است. اما از طرف دیگر، رقابت موجب تشدید مشاجره زشت و زننده اروپا و آمریكا درباره طریقه كمك آنها به این دو شركت شده است. آمریكا، دولت‌های اروپایی را به دادن یارانه‌های غیرمجاز و خلاف قانون به ایرباس متهم می‌كند. اتحادیه اروپایی هم در پاسخ به ادعای آمریكا، با عصبانیت اعلام می‌كند كه دولت‌های ایالتی و فدرال در آمریكا، انواع كمك‌های مستقیم و غیرمستقیم را به خورد بوئینگ می‌دهند. دو طرف شكایاتی را علیه یكدیگر در سازمان تجارت جهانی (WTO) طرح كرده‌اند. این احتمال وجود دارد كه هر دو طرف گناهكار شناخته شوند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، هر دو طرف این حق را خواهند داشت تا عوارض گمركی سنگینی را بر محصولات متخلف (دردسرآفرین) وضع كنند. این وضعیت نه تنها برای بوئینگ و ایرباس، كه برای مشتریان آنها هم یك فاجعه خواهد بود. دو طرف موافقت كرده‌اند كه گفتگوهای خود را خارج از WTO مجددا از سر بگیرند. این خبر خوبی است. اما آنها باید گام‌های بیشتری بردارند و با دست كشیدن از شكایت به سازمان تجارت جهانی، یك بار و برای همیشه به این مجادله طولانی پایان بخشند.در حال حاضر، آنها در بن‌بست افتاده‌اند. اروپا می‌گوید، تا زمانی كه آمریكا با گفتگوی جامع‌تر درباره یارانه‌ها موافقت نكند، كمك‌های خود را قطع نخواهد كرد؛ آمریكا هم می‌گوید تا زمانی كه اروپا چنین كمك‌هایی را قطع نكرده باشد، درخصوص یارانه‌ها گفتگو نخواهد كرد. از آن جایی كه هر دو طرف مقصر هستند، امكان انجام یك معامله وجود دارد.
گام اول از سوی اروپا
نخستین گام باید از سوی ایرباس برداشته شود، چون كمك‌های اتحادیه اروپایی، یارانه بزرگ‌تر و نمایان‌تری هستند (به عبارت دیگر كمك‌های اتحادیه اروپایی شباهت بیشتری به یارانه دارند): حال كه ایرباس رقیبی قدرتمند برای بوئینگ به حساب می‌آید، دیگر اروپا نمی‌تواند استدلال كند كه وجود چنین یارانه‌هایی برای محافظت از صنعت نوپای هواپیمایی غیرنظامی‌اش و نیز نجات جهان از یك مونوپولی (امتیاز انحصاری) آمریكایی ضرورت دارد. آمریكایی‌ها هم باید با موافقت درخصوص بحث و گفتگو درباره تمامی اشكال كمك‌های مستقیم و غیرمستقیم به سازندگان هواپیما و عرضه‌كنندگان آنها در دو سوی اقیانوس اطلس، به این حركت اروپایی‌ها پاسخ دهند. در این صورت شاید بتوان درخصوص چگونگی محدود كردن چنین یارانه‌هایی به توافق رسید. حذف این یارانه‌ها بهترین كار خواهد بود، اما این احتمال وجود دارد كه چنین چیزی در عمل غیرممكن از آب درآید چون دولت‌ها پول فراوانی را صرف تحقیقات هوایی – فضایی نظامی می‌كنند و این پول بدون شك برای كارهای تجاری شركت‌های هوا – فضا مفید واقع خواهد شد. شفاف‌تر كردن یارانه‌ها می‌تواند مبنایی برای توافق باشد. براساس چنین توافقی، این احتمال وجود دارد كه اروپایی‌ها كمك‌های یارانه‌ای خود را با كمك برای برنامه تحقیق و توسعه "آسمان آبی" عوض كنند. از آنجا كه ناسا چنین كاری را برای بوئینگ انجام داده است، آمریكا قادر خواهد بود آن را بپذیرد. هر دو طرف سال‌هاست كه یكدیگر را تهدید می‌كنند. اما حالا چنین به نظر می‌رسد كه گویی آن اتفاق خوب رخ خواهد داد. سر عقل آمدن هر دو طرف، روزهای خوبی را برای آنها به ارمغان خواهد آورد.
منبع: اكونومیست

منبع : مجله گسترش صنعت