باراک اوباما و مقابله جمعی با چالش‌ها

رئیس جمهور آمریکا در روزهای پایانی هفته گذشته دو اقدام مهم را به عمل آورد. وی ابتدا بودجه ۳۶۰۰ میلیارد دلاری سال آینده دولت خود را به کنگره تقدیم نمود و سپس شب گذشته در پایگاه نظامی کارولینای شمالی راهبرد تازه سیاست خارجی خود در خاورمیانه و عراق و افغانستان را اعلام نمود. شرح هزینه و درآمد دولت آقای اوباما در یک کتابچه ۱۳۴ صفحه‌ای هم تقدیم نمایندگان مجالس قانون‌گذاری آمریکا گردیده و هم در اختیار مردم قرار گرفته است. اولویت‌های هزینه‌ای آقای اوباما سرمایه‌گذاری گسترده در امر بهداشت، آموزش و رونق دادن به اقتصاد دچار رکود آمریکا اعلام گردیده و وی با بستن مالیات‌های تازه به صنایع نفت و گاز و گرفتن مالیات‌های بالاتر از مدیران موسسات بزرگ مالی و نیز سه میلیون آمریکایی که دارای درآمد بالا می‌باشند به کسب درآمد می‌پردازد.
کسر بودجه اعلام شده دولت‌ آقای اوباما ۱۲۰۰ میلیارد دلار اعلام شده که وی قول داده است در پایان چهارساله ریاست جمهوری خود آن را به نصف تقلیل دهد.
جمهوریخواهان به محض انتشار کتابچه بودجه باراک اوباما به مخالفت برخاسته‌اند و اعلام نموده‌اند که بالا بردن مالیات‌های صنایع نفت و گاز و نیز مالیات گرفتن از افراد پردرآمد مشکلی را حل نخواهد کرد. درحال حاضر یک آمریکایی که سالیانه ۵۰۰ هزار دلار در سال درآمد دارد باید ۱۲۰ هزار دلار مالیات بپردازد لیکن در برنامه جدید مالیاتی آقای اوباما این مبلغ به ۱۳۲۰۰۰ دلار در سال افزوده می‌گردد. با اتخاذ چنین اقداماتی آقای اوباما در نظر دارد که جامعه آمریکا را به سمت اکثریت مردم آمریکا که محروم از درآمدهای بالا می‌باشند سوق دهد.
درخصوص راهبرد جدید سیاست خارجی آمریکا آقای اوباما اظهار داشته است که پس از یک مطالعه فراگیر توسط تیم امنیت ملی خود و شنیدن حرفهای فرستادگان خویش به عراق، افغانستان و پاکستان او تصمیم نهائی را اتخاذ کرده و بر آن شده است کمر به مقابله جمعی با چالش‌ها بپردازد.‌
آقای اوباما در سخنان شب گذشته خود خطاب به مردم عراق گفت که آمریکا نه به سرزمین عراق چشم دوخته نه به منابع آن کشور و قول داد که در پایان ماه اوت ۲۰۱۰ نیروهای رزمی آمریکا از عراق خارج و ۳۰ الی ۵۰ هزار نیرویی که باقی خواهد ماند نیز در پایان دسامبر سال ۲۰۱۱ خاک عراق را ترک خواهند کرد.
رئیس جمهوری آمریکا گفت که نیروهای آمریکایی نمی‌توانند برای همیشه پلیس امنیتی خیابانهای بغداد باشند لیکن قبل از خروج نیروهای آمریکا کشورش نیروهای عراقی را آموزش داده و تجهیز خواهد نمود. وی هم چنین خواستار همکاری با همسایگان عراق از جمله سوریه و ایران گردید با این حال به صراحت تاکید کرد که اولاً‌ آمریکا برای تامین منافع ملی خود از تمامی امکانات بهره می‌گیرد و خطاب به نیروهای نظامی آمریکا گفت تا زمانی که من فرماندهی عالی نیروهای آمریکا را به عهده دارم قول می‌دهم که تا لازم نباشد سربازان آمریکا را به خارج نفرستم و این کار را زمانی انجام می‌دهم که مطالعه کافی صورت گرفته و آمادگی کامل حاصل شده باشد.
آقای اوباما در سخنان خود برخلاف جورج بوش که آمریکا را به عنوان فعال مایشاء مطرح می‌کرد گفت وی برای مردم عراق فرصت‌های لازم را فراهم خواهد کرد و سعی می‌کند که عراق در صحنه بین‌المللی مسئولیت‌های خود را پذیرا گردد.
آقای اوباما هم چنین اعلام کرد که بزودی ۸۰۰۰ نیروی تازه نفس آمریکا عازم افغانستان می‌گردد. و ادامه داد که حقوق نظامیان را افزایش می‌دهد و نیروهای بیشتری را در ارتش آمریکا به خدمت می‌گیرد و در سراسر آمریکا تشکیلات جدیدی برای کمک به نظامیانی که از جنگ عراق و افغانستان باز می‌گردند راه‌اندازی می‌کند تا نظامیان آمریکا و خانواده‌های آنها بتوانند با مشکلات روانی که از حضور سربازان و افسران در صحنه‌های جنگ عارض آنها شده است برخورد نمایند.
آنچه در سخنان آقای اوباما برجستگی خاص داشت تلاش او برای القاء این نکته مهم بود که رهبری در منطقه خاورمیانه با آمریکا خواهد بود لیکن به قول وی دوستان آمریکا باید وی را کمک کنند و دوم این که او طالب گفتگو با ایران و مشارکت دادن جمهوری اسلامی در طرح تازه راهبردی خود خواهد بود تا با چالش‌های مطرح برخورد جمعی صورت گیرد.‌
نکته دیگر در سخنان باراک اوباما دوبار تکرار این مهم بود که آمریکا در آینده با چالش‌های خطرناکی روبرو خواهد بود و اینکه استراتژی تازه آمریکا پس از استماع سخنان دقیق فرماندهان ارشد نظامی آمریکا صورت گرفته است.
تعیین دقیق زمان خروج نیروهای آمریکایی از عراق برای شخص رئیس جمهوری آمریکا که طی یکسال نطق‌های انتخاباتی قول آن را داده بود گویای این واقعیت است که آقای اوباما تصمیم دارد به وعده‌های زمان انتخاباتی خود وفا کند با این حال تمامی پیش‌بینی‌های آمریکا درخصوص خروج نیروها به این بستگی خواهد داشت که اوضاع امنیتی چگونه پیش رود و جای این پرسش وجود دارد که اگر درگیریهای داخلی در عراق تشدید گردد آیا آقای اوباما باز هم نیروهای خود را از عراق خارج می‌کند یا نه.
با لحاظ مشکلات عظیم اقتصادی آمریکا و افزایش روزافزون شمار بیکاران در داخل این کشور به نظر می‌رسد آقای اوباما تصمیم گرفته باشد که حل مشکلات اقتصادی داخل را در اولویت قرار دهد و در جهت تحقق نصف کردن کسر بودجه کشورش طی چهار سال آینده او بخواهد هزینه های نظامی در عراق را کاهش دهد.نکته پایانی توجه به این مهم است که رئیس جمهور آمریکا و تیم سیاسی امنیتی او به این باور رسیده‌اند که حل نهایی مشکلات در عراق و افغانستان بدون معاضدت و همکاری جمهوری اسلامی ایران امکان‌پذیر نخواهد بود و توجه به این واقعیت انکارناپذیر است که آقای اوباما هرگاه از ایران سخن می‌گوید دقت می‌کند کلماتی را به کار برد که تحریک‌آمیز نباشد. تصمیم رئیس جمهور آمریکا به تعامل با ایران اسلامی در حل مشکلات منطقه و خروج از گردابی که نظامیان آمریکا در آن غوطه‌ور شده‌اند برای تهران فرصت‌ها و البته چالش‌های تازه‌ای را مطرح می‌کند که ما باید با تدبیر و آینده‌نگری و بهره‌گیری از فرصت‌های یادشده به استقبال آنها برویم. ضمن اینکه اراده آقای اوباما به مقابله جمعی با چالش‌ها در منطقه باید با احترام متقابل و نرفتن به راهی باشد که نقشه راه آنرا نومحافظه‌کاران آمریکا ترسیم نکرده باشند.‌

دکتر شهیدی مؤدب

منبع : روزنامه اطلاعات