امید به زندگی دوباره هامون

تالاب بین‌المللی ‌هامون، پناهگاه بسیاری از گونه‌های نادر و در خطر انقراض حیوانی و گیاهی و حمایت‌كننده زنجیره‌های غذایی در پهنه‌ كویر لوت است.
‌هامون، واقع در شهرستان زابل از توابع سیستان و بلوچستان، هفتمین تالاب بین‌المللی ایران است. دریاچه‌ هامون با چهار هزار كیلومتر مربع وسعت، زمانی بزرگ‌ترین تالاب جهان و تنها دریاچه آب شیرین ایران محسوب می‌شد.‌ هامون چنان خشكی‌ناپذیر پنداشته می‌شد كه در اوستا آن را محافظ نطفه زرتشت برای تولد سوشیانس سوم (منجی جهان) عنوان كرده‌اند. اما روزبه‌روز این دریاچه خشك‌تر شد. با قطع جریان آب رودخانه هیرمند به مرز ایران، كاهش نزولات جوی و بروز پدیده خشكسالی، این دریاچه به‌تدریج خشك شد. در یكی دو سال گذشته زمزمه‌هایی از احیای‌هامون شنیده می‌شود. بارش باران باعث شده شن‌زار وسیعی كه بازمانده‌هامون بود دوباره پر آب شود و مردم باز هم كنارجویی پیدا كنند برای گذران روزشان.
منطقه حفاظت شده‌هامون ‌‌۲۹۳ هزار هكتار وسعت دارد و شامل ‌‌۳ تالاب «هامون»، «پوزك» و «صابری» است. تالاب بین‌المللی‌ هامون نیز ‌۴۴ هزار متر مربع وسعت دارد.‌ هامون از چند جهت قابل توجه است. مهم‌ترین ركن آن این است كه‌هامون یكی از معدود دریاچه‌های حاشیه كویر لوت است. «كنار جویی» كه در تاریخ ایران مهم‌ترین جاذبه گردشگری به شمار می‌آمده است.
جدا از این، ‌هامون زیستگاه پرندگان بومی و محل زمستان گذرانی پرندگان مهاجر مانند درنا، انواع پلیكان، اردك مرمری، عقاب دریایی دم سفید، سنقر تالاب، دلیجه، انواع سارگپه و اردك‌ها بوده است. گونه‌هایی از ماهی‌ها برای تخم ریزی، پوشش گیاهی فشرده درون آب را ترجیح می‌دهند و هنگام تولید مثل در چنین مكان‌هایی تجمع می‌كنند. پوشش گیاهی‌هامون هم محل مناسبی برای مخفی شدن و در امان ماندن بعضی از پرندگان، پستانداران و سایر آبزیان از جمله شاهین‌ها، عقاب‌ها و باكلان‌هاست.
در این تالاب گیاهان آبزی مثل نی، جگن و لویی اویارسلام وجود داشته كه بر اثر خشكسالی از بین رفته است. دریاچه «هامون» بزرگ ترین تالاب آب شیرین در فلات ایران با وسعتی معادل ‌۳۵۰ تا ‌۴۰۰ هزار هكتار است كه بخش عمده آن در ایران واقع شده و در سال ‌۱۳۵۲ به دلیل اهمیت خاص اكولوژیكی ‌۶۰ هزار هكتار آن مشتمل بر تالاب‌های سه‌گانه «پوزك»، «صابری» و «هیرمند» به عنوان هفتمین تالاب بین‌المللی جهان در سایت كنوانسیون رامسر ثبت شد كه در زمان پر آبی تالاب ظرفیت تقریبی ‌۸ تا ‌۱۰ میلیارد مترمكعب را تشكیل می‌دهد.

منبع : روزنامه تهران امروز